İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

3798- qqTEŞRİ’ p: Yolu açık ve vazıh kılma. *Şeriata isnad ve nisbet eylemek. *Kanun vaz’ ve tenfiz eylemek. *Peygamberimiz’in (A.S.M.) şeriata dair emretmesi. (Bak: Adalet, İctihad, Şeriat)

Bir atıf notu:

- Beşerî anlayışlarla dinde teşri’ yapılamaz, bak: 2196.p.

3799- İctihad yapmak salahiyetinde olmayan kişilerden müteşekkil bir hey’et, dinin hükmetmediği saha olan mubahatta, yani ²v­6_«[²9­…¬‡Y­8­_¬" ­v«V²2«~ ²v­B²9«~ (³⁰⁹) manasındaki hadislerini mana çerçevesine giren umûr-u dünya hak­kında maslahatlara göre kanun yapabilir. (Bak: 3677.p.sonu) Fakat dinde hükme bağlanmış ve dinin teşri’ sahasına girip müctehidînin yeni içtihadını ge­rekti­ren mes’elelerde böyle dinî salahiyeti bulunmıyan bir heyet, maslahat anlayışı ile teşri’ yapamaz.

3799/1- Kur’anda “Yoksa onların şerikleri var da onlara dinden Allah’ın izin vermediği şeyleri meşru’ kıldılar öyle mi? mealindeki (42:21) âyetinin tefsirinde şöyle deniliyor:

«Allah’ın izin vermediği (şeriata zıd düşen) şeyleri meşru’ kılmak için şe­riat yapmaya kalkışmak (dine aykırı teşri’de bulunmak), dünya harsi (kültürü ve menfaatı) namına yapılan fenalıkların, şirklerin başında sayılmak lâzım geleceğini ihtar eder...

Allah’ın şer’ine (gönderdiği hükümlere) karşı gelmek için, yoksa o müş­riklerin, o muasır kâfirlerin bir takım şerikleri (Bak: Endad) var ve istedikleri gibi teşri’ (kanun yapma) salahiyetini haiz bulunuyorlar da

­yÁV7~ ¬y¬" ²–«ˆ²_«< ²v«7 _«8 ¬w<¬±f7~ «w¬8 ²v­Z«7 ~Y­2«h«- dinden Allah’ın izin vermediği şeyleri onlara meşru’ mu kıldılar... Allah’ın izin vermediği, meşru’ kılmadığı bir takım şeyleri teşri’ ediyorlar, diledikleri gibi din yapıyorlar öyle mi?.. İn­sanların teşri’deki mesaisi Allah Teala’nın izni hududunu aşmamalıdır. (Mubahat dışına çıkmamalıdır.)» (E.T. 4238-4239) Kur’an (18:110) âyeti de, ibadette şirki men etmekle mezkûr manayı teyid eder.