İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

438/1- qqBEYT-İ MA’MUR ‡YWQ8 ¬a[" : İmar olunmuş ve daima çok ce­ma­ati bulunan beyt. Kur’an (52:4) âyetinde geçen “Beyt-i Ma’mur” hak­kında Mü­fessir Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili adlı tefsirinde şu bilgiyi veriyor:

«Beyt-i Ma’mur, bir rivayete göre yedinci semada bir beyttir ki her gün onu yetmiş bin melaike ziyaret eder. Kıyamete kadar bir daha avdet etmez­ler. Ona “Durah” dahi denilir. Hasan-ı Basrî’den bir rivayette de Beyt-i Ma’murdan murad Kâbe’dir. Allah Teâla onu her sene altıyüzbin kişi ile ma’mur kılar. Eğer insanlar ondan eksik olursa melaike ile doldurur, denil­miştir. Ma’lum ki bir ye­rin ma’mur olması demek, meskûn olması ve geleni gideni çok olup güzel ba­kılması mânâsın­dan mecazdır. Kâ’benin ma’muriyeti

(2:125) «w[¬S¬6_«Q²7~«— «w[¬S¬¶<_ÅOV¬7 «|¬B²[«" ~«h¬±Z«0 ²–«~ mısdakınca etra­fındaki­lerin ve hüccacın kesret ve ziyaretiyledir. Beyzavî der ki: Yahut Beyt-i Ma’murdan murad, mü’minin kalbidir ki, ma’muriyeti ma’rifet ve ihlas iledir.» (E.T.4551)

438/2- Hadislerde de “Beyt-ül Ma’mur” zikredilmektedir. Bir hadisin işare­tine nazaran Kâbe-i Şerif’in bir amud-u nurani halinde Arş’a doğru uza­narak temessül edip beşerin kelimat-ı tayyibe ve salihat-ı bakıyelerinin teza­hür ettiği bir makam ol­ması, hikmet-i ilahiye nazarıyla düşünülebilir. Zira hadiste «Beyt-i Ma’mur, Beyt-i Haram’ın misli ve onun hizasındadır ve eğer düşseydi Kâbe üzerine düşerdi.» deni­liyor. (R.E. sh: 196)

Bediüzzaman Hazretleri, namazda istikbal-i kıble hakkında sorulan bir suale verdiği cevabda şöyle der: «Kıble ve Kâbe öyle bir amud-u nuranîdir ki; semavatı arşa kadar takmış ve nazmedip Küre-i Arz’ın tabakatını ferşe kadar delerek kâinatın muntazam bir amud-u nuranîsi olmuştur. Eğer gıta ve perde keşfolunsa, hatt-ı şa­kûl ile senin gözünün şuaı, namazın herbir hare­ketinde ayn-ı kıble ile temas ve musafaha edecektir.» (Mu.50)

«Kâbe-i Muazzama, bu şühud âleminde, gayb ve melekût âlemindeki ma­kam-ı rububiyetin bir zahirî misalidir. Bu maddî beytin çevresindeki be­denî ha­reketler, melekût âlemindeki arş-ı kudretin etrafında yapılan ruhanî hareketlerin birer rumu­zudur.» (B.İ.İ. sh:350) Beyt-i Ma’mur, Buhari’de 59. kitab 6. bab ve 63. kitab 42. bab ve Müslim’de Kitab-ül İman 255, 264. ha­dislerde zikredilir.