İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

746- qqEBU LEHEB `Z7 Y"~ : (Ebî Leheb) Asıl adı. Abduluzza’dır. Gü­neş gibi, âlemleri aydınlatan Resul-i Ekrem Aleyhissalatü Vesselâm’ın nu­rundan gözünü kapadı ve küfre hizmete çalıştı. İman etmedi. Peygamberi­miz’in amcası idi. Karısı ve oğulları sırf düşmanlık için çalıştılar. Adı “Alev babası” manasında olan “Ebu Leheb” kaldı.

Kur’an (111:1) âyetinde bahsi geçen Ebu Leheb (Tebbet) ifadesiyle tak­bih edi­-

lir. Mezkûr âyette geçen « ²aÅA«# tebabdandır. Tebab, helak ve helake götüren hüsran

ve emeği boşa çıkıp muradına ermemek, yani muvaffakiyyetin zıddı olan haybet,

yuf olmak, yuh olmak, berbad olmak manalarına gelir. ­y«7_ÅA«#  «t«7_ÅA«# tabirleri yuf

ona, yuf sana gibi levm ve beddua makamında kullanılır.» (E.T.6256)

747- Ebu Leheb’in Kur’anda takbih edilmesi, yalnız şahsına münhasır bir hâ­dise değildir. Kur’anın cüz’î hâdiselerden düstur-u küllîye intikal kaide­siyle, kıya­mete kadar insanlık dünyasında gelip geçen ve gelecek olan bütün din ve insaniyet düşmanları, gaddar zalimler ve mutlak hâkimiyetlerinden başka hiçbir hak ve hu­kuka riayet etmeyen Ebu Leheb gibi azgınlar ve Ebu Lehebiyet, yani, Ebu Lehebcilik azgınlığı takbih edilerek insanların öyle fela­ketlere düşmemeleri için nef­ret hislerini uyandırmaktır.

Nitekim Kur’an (40:37) âyetinde de Firavun hakkında (Bak: Fir’avn) Tebabin tabiri kullanılır. Bu hakikat ölçüsüyle bakılınca, Ebu Lehebiyetin takbihi, hakiki me­deniyet ve hürriyet-i şer’iyenin muhafazası demek olur. Çünki hiçbir medeniyet ve insanlık kaidelerinde; zalimlerle mazlumlar, cani­lerle masumlar ve mütecaviz vahşi­lerle faziletliler arasında tarafsız kalmak olamaz. İşte Ebu Leheb’in Kur’andaki tak­bihi, bu gibi hakikatlara ve hakkın ve insanlığın korunmasına bakar. (Bak: 973/1.p.)