İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

qqELBİSE yKA7~ : (Bak: İlmiye Kıyafeti, Tesettür)

798- qqELEKTRİK t: Bu kelimenin aslı Yunancadır. İlk defa, bir re­çine çubuğunu bir yünlü kumaşa sürterek elde edilmiş ve reçinenin ufak kağıt par­çalarını kendine çekmesiyle anlaşılmış olan bir çeşit enerjidir. Bu enerji pillerde ol­duğu gibi, kimyevî maddelerle de elde edilmekle beraber, en çoğu motorların veya akarsuların mekanik enerjisinden elde edilir. Işık, hararet ve hareket gibi enerjilere çevrilerek kullanılır.

Allah’ın insanlara büyük bir nimeti olan ve insan hayatının çok büyük bir kıs­mında ve çok çeşitli işlerde kullanılan elektriği, meşru yolda ve beşerin hakiki menfaatlarında kullanmakla bu büyük nimetin hakiki şükrü yapılmış olur. Elektriğin böyle ehemmiyetli cihetleri bulunduğu içindir ki, Kur’anda da elektriğe işaretler bulunmaktadır.

Evet «beşerin san’at ve fen cihetindeki terakkiyatlarının neticesi olan havarik-i san’at ve garaib-i fen olarak tayyare, elektrik, şimendifer, telgraf gibi şeyler vücuda gelmiş ve beşerin hayat-ı maddiyesinde en büyük mevki almışlar. Elbette umum nev-i beşere hitab eden Kur’an-ı Hakim, şunları mühmel bırakmaz..

­ƒ_«A²M¬W²7~ °ƒ_«A²M¬8 _«Z[¬4 ¯?Y«U²L¬W«6 ¬˜¬‡Y­9 ­u«C«8 ¬Œ²‡«ž²~«— ¬€~Y«WÅK7~ ­‡Y­9 ­yÁV7«~

¯}«9Y­B²<«ˆ ¯}«6«‡_«A­8 ¯?«h«D«- ²w¬8 ­f«5Y­< Ê>¬±‡­… °`«6²Y«6 _«ZÅ9«_«6 ­}«%_«%Çi7~ ¯}«%_«%­ˆ |¬4

|«V«2°‡Y­9 °‡_«9 ­y²K«K²W«# ²v«7 ²Y«7 «— ­š|¬N­< _«Z­B²<«ˆ ­…_«U«< ¯}Å[¬"²h«3 «ž«— ¯}Å[¬5²h«- «ž

(24:35) ­š_«L«< ²w«8 ¬˜¬‡Y­X¬7 ­yÁV7~ ¬f²Z«< ¯‡Y­9

ayeti, pekçok envara, esrara işaretle beraber elektriğe dahi remz eder.» (S.252)

«Meselâ, ¯}Å[¬"²h«3 «ž«— ¯}Å[¬5²h«- «ž ¯}«9Y­B²<«ˆ cümlesi der: “Nasılki elektriğin kıy­met­tar metaı, ne şarktan ne de garbdan celbedilmiş bir mal değildir. Belki yukarıda, cevv-i havada rahmet hazinesinden, semavat tarafından iniyor. Her yerin malıdır. Başka yerden aramağa lüzum yoktur” der...

°‡Y­9 °‡_«9 ­y²K«K²W«# ²v«7 ²Y«7 «— ­š|¬N­< _«Z­B²<«ˆ ­…_«U«< cümlesi, mana-yı remziyle diyor ki: “Onüçüncü ve ondördüncü asırda semavî lambalar ateşsiz yanarlar, ateş do­kunmadan parlarlar. Onun zamanı yakındır, yani bin ikiyüz seksen ta­rihine ya­kındır. işte bu cümle ile... elektriğin hilaf-ı âdet keyfiyetini ve gelece­ğini remzen be­yan eder.» (Ş.690)

799- Hem Kur’an (2:19) âyetinde geçen « °»²h«"«— °f²2«‡«— yani, gök gürültü­süyle şimşek, Cenab-ı Hakk’ın azametine ve kudretine delalet eden pek aşi­kâr iki âyettir ki, âlem-i gaybdan, bulutların idare ve tedvirlerine müekkel ve nizam ve intizam ka­nunlarının mümessilleri ve me’murları olan meleklerin yed-i salahiyetlerine veril­miştir. Sonra müsebbebatın esbabla zahirde bağlı olduğuna binaen bulutlar havada münteşir olan buhar-ı mai’den izn-i İlahî ile teşekkül ederler. Bu bulutların hikmet-i Rabbaniye ile bir kısmı menfi elektriği hamildir. Bir kısmı da müsbet elektriği ha­mildir. Bu kısımlar birbir­lerine yaklaşıp, aralarında müsademe hasıl olduğunda irade-i Hâlik ile berk tevellüd eder. Bulutların bir kısmı hücum, bir kısmı da firar ettikleri zaman aralarında havasız kalan yerleri doldurmak için emr-i Rabbanî ile tabakat-ı havaiyye hareketle heyecana geldiğinde ra’d sadası, yani gök gürültüsü mey­dana gelir.

Fakat bu hallerin cereyanı bir nizam ve bir kanun altında olur ki, o ni­zamı ve o kanunu temsil eden ra’d ve berk melekleridirler.» (O.İ.İ.) Demek ki elektrik bu âlemde aslen yaratılmış ve mevcuddur.