834- qqENDÜLÜS j7f9~ : (Mi. 756-1031) Dört halife devrinden sonra kurulan Emevi devleti yıkıldıktan sonra Emevilerin Afrika’dan Avrupa’ya geçip şimdiki Portekiz ve İspanya’da kurdukları İslâmî devletin bir ismidir. Bunlara Endülüs Emevileri denir. Emevilere yapılan katliamdan kurtulan Abdurrahman ismindeki zat, Afrika yoluyla İspanya’ya geçerek, Emevilerin orada devamı sayılabilecek Endülüs Emevi devletini kurdu. Ed-Dahîl (Muhacir) lakabıyla maruf Abdurrah-man’dan itibaren III. Hişamla sona ermek üzere 16 halife gelip geçmiştir. III. Ab-durrahman’a kadar Kurtuba Emirliği diye adlandırılan bu devlete, bu hükümdar zamanında “Endülüs Emevi Hilafeti” namı verildi. Hükümdar, “Emir-ül Mü’mi-nîn” ünvanını aldı. Bu devir; ilim ve irfanın zirveye ulaştığı, Avrupalıların ilim tahsili için Endülüs’e akın ettikleri devirdir. Bundan sonra Emevilerin inhitat ve sukut devri başlar. Ne kadar çalışırlarsa da, kaderin hükmüyle icraatları sona erer. (Bak: Emevi)