İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

202-qqÂLEM-İ BERZAH „ˆh" v7_«2 : Kur’anda (17:52) (23:100) âyetle­rinde işaret edilen berzah âlemi. Kabir âlemi. Ölen insanların ruhları kıya­mete kadar bu âlemde bulunurlar. Dindar in­sanlar berzahta saadette, dindar olmayanlar ise azabda olurlar. (Bak: Kabir, Mevt, Sırat Köprüsü)

«Nass-ı Kur’anla şühedanın, ehl-i kuburun fevkinde bir tabaka-i hayatları var­dır. (Bak: Şehid) Evet şüheda, hayat-ı dünyeviyelerini tarik-i hakta feda et­tikleri için, Cenab-ı Hak kemâl-i kereminden onlara hayat-ı dünyeviyeye ben­zer, fakat kedersiz, zahmetsiz bir hayatı âlem-i berzah’ta onlara ihsan eder. On­lar kendilerini ölmüş bilmiyorlar.. yalnız kendilerinin daha iyi bir âleme gittikle­rin biliyorlar.. kemâl-i saa­detle mütelezziz oluyorlar.. ölümdeki firak acılığını hissetmiyorlar. Ehl-i kuburun çendan ruhları bakidir, fakat kendile­rini ölmüş biliyorlar. Berzahta aldıkları lezzet ve saadet, şühedanın lezzetine yetişmez. Nasılki iki adam bir rüyada cennet gibi bir gü­zel saraya giderler. Birisi rüyada olduğunu bilir. Aldığı keyf ve lezzet pek noksandır. “Ben uyan­sam şu lezzet ka­çacak” diye düşünür. Diğeri rüyada olduğunu bilmiyor, ha­kiki lezzet ile hakiki saadete mazhar olur. İşte âlem-i berzahtaki emvat ve şühe­danın hayat-ı berzahiyeden istifadeleri öyle farklıdır. (M.6)

203- «Eski talebeliğim zamanında mevsuk zatlardan, onlar da mühim imamlar­dan naklederek işittim ki: “Ciddi, müştak, halis talebe-i ulûm, tah­silde iken vefat et­tikleri zaman, berzahta aynı tahsil misali ve bir medrese-i maneviyede bulunuyor gibi; o âleme muvafık bir vaziyet ihsan ediliyor.” diye o zaman talebe-i ulûm içinde çok def’a medar-ı bahs oluyordu.» (K.L.255)

Hem «ehl-i keşf-il kuburun müşahedesiyle, müteaddid vakıatla, tahsil-i ulûm, anında vefat eden bazı müştak ve ciddi bir talebe-i ulûm şehidler gibi kendini ha­yatta ve kendi dersiyle meşgul görüyor. Hatta meşhur bir ehl-i keşf-il kubur, vefat eden ve ilm-i sarf ve nahvi okuyan bir talebenin kab­rinde, Münker Nekir’e nasıl cevab verecek diye mürakabe etmiş ve müşa­hede edip işitmiş ki:

Melek-i sual ondan sordu: «tÇ"«‡ ²w«8 “Senin rabbin kimdir?” dediği za­man o nahiv dersiyle iştigal ederken vefat eden talebe, o meleğin cevabında demiş: “²w«8 mübtedadır, ««tÇ"«‡ onun haberidir.” Nahiv ilmince cevab vermiş, kendini medre­sede zannetmiş.» (Ş.329)