İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

2610- qqMUHARREMAT €_8±hE8 : Haramlar, haram edilen şeyler. Di­ni­mizde helal olmayan şeyler. (Bak: Haram, Mahrem)

Yakınlık sebebiyle, nikahı haram olan kadınlar (muharremat) Kur’anda şöyle beyan ediliyor:

“Nikahı helal olmayıp haram olan kadınlarla helal olanların beyanına başlanı­yor. Şöyle ki: «r«V«, ²f«5 _«8 ެ~ ¬š³_«K¬±X7~«w¬8 ²v­U­=«_"³~ «d«U«9 _«8~Y­E¬U²X«# «ž«— (4:22) bir de atalarınızın yani baba ve dedelerinizin menkûhası olmuş bulu­nan kadınların ölmüş gitmiş olanlardan başka hiç birini nikah etmeyiniz, ata­nızın el sürdüğü kadına el sürmeyiniz.” -cahiliye ahalisi kadınlara veraset mes’elesinden de anlaşıldığı üzere babalarının zevcelerini tezevvüç ederler­miş. Bu âyet ile bu âdet-i şeni’a ale-l ıtlak nehyolunmuştur. Ve şayi’i bir adet-i cahiliye olduğundan dolayı diğer muharremattan evvel suret-i mahsusada zecredilmiştir. Binaenaleyh din-i İslâm’da ataların nikah-ı sahih ile sade akdedib el sürmedikleri veya nikah-ı fasid ile akd edib el sürdükleri, yahud bilâ-akid vadetmiş bulundukları kadınlardan hiç birini, oğulları, torunları ni­kahlayamazlar..”

(4:23) ²v­U²[«V«2 ²a«8¬±h­& Ey mü’minler! Size şunların nikahı haram kılındı:

l- ²v­U­#_«ZÅ8­~ Analarınız, kendi anneleriniz, babanızın ve ananızın anaları ve on­ların anaları ilh nineleriniz. Ataların alet’ıtlak menkûhalarını nikah ha­ram olunca anaların, ninelerin haram olduğu da evleviyetle anlaşılmış ise de ehemmiyetine bi­naen bilhassa tasrih edilmiştir.

2- ²v­U­#_«X«"«— kızlarınızı ki gerek bizzat kendi evladınız olan kızlar, gerek oğulla­rınız veya kızlarınızın kızları olan torunlarınız, gerekse torunların to­runları ilh kızlar.

3- ²v­U­#~«Y«'«~«— kız kardeşleriniz ki gerek ana baba bir, gerek baba bir, ge­rek ana bir bütün hemşireleriniz.

4- ²v­U­#_ÅW«2«— ammeleriniz, yani babalarınızın, dedelerinizin hemşireleri olan alel’umum halalarınız, bibileriniz.

5- ²v­U­#«ž_«'«— haleleriniz, yani analarınızın ve ninelerinizin hemşireleri olan bü­yük küçük alel’umum teyzeleriniz.

6- ¬„«ž²~ ­€_«X«"«— ve biraderinizin kızları, gerek evladı ve gerek torunu ilh... ye­ğenleriniz.

7- ¬a²'­ž²~ ­€_«X«"«— ve hemşirenizin kızları, kezalık alel’umum yeğenleriniz.

Buraya kadar beyan olunan yedi mahrem, neseb cihetinden olanlardır.

8- ²v­6_«X²Q«/²‡«~ |¬BÅ7«~ ²v­U­#_«ZÅ8­~«— sizi emzirmiş olan analarınız, yani süt ana­larınız ve nineleriniz ilh...

9- ¬}«2_«/¬±h7~ «w¬8 ²v­U­#~«Y«'«~«— radaan kız kardeşleriniz yani süt hemşireleri­niz, zira süt emzirenlere ana, emenlere kardeş ıtlak edilmiş olması bunlarda neseb evsaf ve ahkâmının cereyanını istilzam eder. Süt analar, süt hemşireler bulununca süt ba­balar, süt kızları, süt halaları, süt teyzeler, süt birader ve kızları hep var demektir. Binaenaleyh radaan haram olanların da bu kıyas üzerine berveçh-i bâlâ yediye bâliğ olacağı ve bu ikisinin zikriyle mütebaki­sinden iktifa edildiği anlaşılır. Gerçi marız-ı beyanda sükût, hasr ifade ederse de delalet-i iltizamiye ile işaret mevcud olunca sü­kût mevzu-u bahs olamaz. Filvaki’ Aleyhissalatü Vesselâm Efendimiz bu işareti tavzih veya bu icmali beyan için ¬_«/¬±h7~ «w¬8 ­•«h²E­< ¬`«KÅX7~«w¬8 ­•«h²E­< _«8 Çu­6 (²³⁹) “Nesebden haram olanların hepsi, rada’dan haram olur” buyurmuştur. Binaenaleyh burada _«Z²[«V«2 ²j¬5«— mealinde bir işaret ve îcaz bulunduğu ve bu suretle buraya ka­dar neseben yedi, radaan da yedi olmak üzere min-haysülmecmu’ on dört meharim ta’dad edilmiş olduğu unutulmamalıdır.

Buradan sonra da müsahereten harem olanlara geliyoruz:

15- ²v­U¬=_«K¬9 ­€_«ZÅ8­~«— Alel’ıtlak kadınlarınızın, yani gerek medhûlün-biha ol­sun ve gerek olmasın, menkûhalarınızın anaları, kayın analarınız ilh...

16- ±w¬Z¬" ²v­B²V«'«… |¬#ÅŸ7~ ­v­U¬=_«K¬9 ²w¬8 ²v­6¬‡Y­D­& |¬4 |¬#ÅŸ7~ ²v­U¬A¬=_«"«‡«—dâhil ol­duğunuz kadınlarınızdan doğmuş rebibeleriniz, yani üvey kızlarınız ki,-ekseriyyet itibariyle-taht-ı terbiyenizdedirler.

²v­U²[«V«2 «ƒ_«X­% «Ÿ«4 Åw¬Z¬" ²v­B²V«'«… ~Y­9Y­U«# ²v«7 ²–¬_«4

Bu surette kadınlarınıza dâhil olmuş değil iseniz rebibelerinizi nikahda size gü­nah yoktur. Demek ki anaları vatı’ kızları haram kılar. Kızları mücerred nikah da anaları haram kılar.

17- ²v­U¬"«Ÿ².«~ ²w¬8 «w<¬gÅ7~ ²v­U¬=_«X²"«~ ­u¬=«Ÿ«&«— sülblerinizden bizzat ve bilva­sıta gelen oğullarınızın halileleri olan gelinleriniz ki, bütün torunların zevce­lerine de şa­mildir. ²v­U¬"«Ÿ².«~ ²w¬8 kaydıyla üvey oğullardan ve oğulluklardan ihtiraz edilmiştir.

18- ¬w²[«B²'­ž²~ «w²[«" ~Y­Q«W²D«# ²–«~«— iki hemşire beynini taht-ı nikahta cem’ et­me­niz, kezalik biri erkek farz edildiği takdirde diğerine nikahı caiz olmayan iki kadının, meselâ bir kızla halasının veya teyzenin cem’i de iki hemşirenin cem’i gibi haramdır. Bunun için Aleyhissalatü Vesselâm meşhur bir hadi­sinde buyurmuştur ki:

_«Z¬B²'­~ ¬}«X²"~|«V«2«—_«Z[¬'«~ ¬}«X²"~|«V«2 «ž«—_«Z¬B«7_«'|«V«2«ž«—_«Z¬BÅW«2|«V«2 ­?~²h«W²7~ ­d«U²X­#«ž

(²⁴⁰) Bir kadın ne halasının ne teyzesinin, ne biraderzadesinin, ne hemşirezade­sinin üzerine nikah olunmaz” «r«V«, ²f«5 _«8 ެ~ Ancak mazide geçmiş olanlar müstesna, onlardan dolayı muahaze yoktur. Nitekim Yakub Aleyhisselâm’ın şeriatında vardı. _®W[¬&«‡~®‡Y­S«3 «–_«6 «yÁV7~ Å–¬~ Ona Allah Gafur, Rahim bulunuyor. Fakat halen ve istikbalen bunlar memnu’ ve haramdırlar.” (E.T. 1321-1324)