İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

2942- qqOSMANLI |V9_WC2 : Osmanlı devlet teb’asından olan. Anadolu Sel­çuklu Devleti’nin Bizans sınırındaki Beyliği reisi olan Ertuğrul Bey’in ve­fatından sonra, Mi: 1288’de yerine geçen Osman Bey’in kurduğu devlete mensub olan. (Bak: İttihad ve Terakki)

Osmanlı Devleti; kuruluş, yükselme, duraklama, gerileme, devirlerini yaşıyarak, I. Osman Gazi’nin saltanata geçiş tarihi olan Mi. 1281 esas alındı­ğında, Osmanlı saltanatının ilgası tarihi olan 1922’ye kadar 36 hükümdar ta­rafından idare edilmiş­tir.

2943- Osmanlı Padişahları (Doğum, vefat ve saltanat müddetleri) :

l-I. Osman (Gazi) : (1258-1326:68 yıl) (Saltanatı: 1281:1324:43 yıl)

2- Orhan Gazi : (1281-1362: 81 yıl) (Saltanatı: 1324-1362: 38 yıl)

3- I. Murad (Hüdavendigar): 1326-1389: 63 yıl) (Saltanatı: 1362-1389: 27 yıl)

4- I. Bayezid (Yıldırım): (1360-1403: 43 yıl) (Saltanatı: 1389-1402: 13 yıl)

5- I. Mehmed (Çelebi) : (1379-1421: 41 yıl) (Saltanatı: 1413-1421: 7 yıl 10 ay)

6- II. Murad (Gazi:) 1404/1451: 46 yıl 18 ay) (Saltanatı: 1421-1444: 23yıl 3 ay ve 1445-1451: 5 yıl 2 ay ki, toplam 28 yıl 5 ay eder.)

7- II. Mehmed (Fatih): 1432-1481: 49 yıl) (Saltanatı: 1444-1445: l yıl 4 ay ve 1451-1481: 30 yıl 2 ay 28 gün ki, toplamı: 31 yıl 7 ay)

8- II. Bayezid( Veli): 1450-1512: 61 yıl 6 ay) (Saltanatı: 1481-1512: 30 yıl ll ay 22 gün)

9- I.Selim (Yavuz): (1470- 1520: 50 yıl) (Saltanatı: 1512-1520: 8 yıl 4 ay 28 gün (İlk halife: 1516)

10- II. Süleyman (Kanuni): (1495-1568: 71 yıl 4 ay 10 gün) (Saltanatı: 1520- 1566: 45 yıl ll ay 15 gün)

ll-II. Selim: (1524-1574: 50 yıl 7 ay 18 gün) (Saltanatı: 1566-1574: 8 yıl 3 ay)

12-III.Murad: (1546-1595: 48 yıl 6 ay 12 gün) (Saltanatı: 1574-1595: 20 yıl)

13- III.Mehmed: (1566-1603: 37 yıl 6 ay 25 gün) (Saltanatı: 1595-1603: 8 yıl ll ay)

14- I. Ahmed: (1590-1617: 27 yıl 7 ay) (Saltanatı: 1603--1617: 13 yıl ll ay)

15- I. Mustafa: (1592-1630: 47 yıl) (Saltanatı: 1617-1618: 3 ay 4 gün ve 1622-1623: l yıl 3 ay 22 gün ki, toplamı: l yıl 6 ay 26 gün)

16-II. Osman (Genç, Şehid): (1604-1622: 17 yıl 6 ay 17 gün )(Saltanatı: 1618-1622: 4 yıl 2 ay 21 gün)

17-IV. Murad (Bağdad Fatihi): 1612-1640: 27 yıl 6 ay 12 gün) (Saltanatı: 1623-1640: 16 yıl 4 ay 28 gün)

18- Sultan İbrahim Han: (1615-1648: 32 yıl 19 ay 13 gün) (Saltanatı: 1640-1648: 8 yıl 6 ay)

19- IV. Mehmed (Avcı): (1642-1693: 51 yıl) (Saltanıtı: 1648-1687: 39 yıl 3 ay)

20- III. Süleyman: (1642-1691: 49 yıl) (Saltanatı: 1687-1691: 3 yıl 7 ay 14 gün)

21-II. Ahmed:(1643-1695: 51 yıl ll ay 9 gün) (Saltanatı: 1691-1695: 3 yıl 7 ay 14 gün)

22-II. Mustafa: (1664-1703: 39 yıl 6 ay 24 gün) (Saltanatı: 1695-1703: 8 yıl 6 ay 14 gün)

23- III. Ahmed: (1673-1736: 62 yıl 6 ay) (Saltanatı: 1703-1730: 27 yıl)

24-I. Mahmud: (1696-1754: 58 yıl 4 ay) (Saltanatı: 1730-1754: 24 yıl 2 ay)

25-III.Osman: (1699-1757: 58 yıl (Saltanatı: 1754-1757: 2 yıl l ay 18 gün)

26-III. Mustafa: (1717-1774: 56 yıl ll ay 24 gün) (Saltanatı: 1757-1774: 16 yıl ll ay 22 gün)

27-I. Abdülhamid: (1725-1789: 64 yıl) (Saltanıtı: 1774-1789: 15 yıl 2 ay 17 gün)

28- III. Selim (Şehid) : (1761-1808: 46 yıl 7 ay) (Saltanatı: 1789-1807: 18 yıl l ay)

29-IV. Mustafa (Maktul): (1779-1808: 29 yıl 2 ay) (Saltanatı: 1807-1808: l yıl 2 ay)

30- II. Mahmud: (1785-1839: 53 yıl ll ay 12 gün) (Saltanatı: 1808-1839: 30 yıl ll ay)

31- I. Abdülmecid: (1823-1861: 38 yıl) (Saltanatı: 1839-1861: 21 yıl ll ay 25 gün)

32- Abdülaziz Han (Şehid): (1830-1876: 46 yıl 3 ay) (Saltanatı: 1861-1876: 14 yıl ll ay 5 gün)

33- V. Murad (Mehmed): (1840-1904: 63 yıl ll ay) (Saltanatı: 3/5/1876- 31/8/1876: 3 ay 28 gün)

34-II. Abdülhamid: (1842-1918: 75 yıl 4 ay 10 gün) (Saltanatı: 1876-1909: 33 yıl 4 ay 27 gün)

35-V. Mehmed (Reşad): (1844-1918: 73 yıl 8 ay) (Saltanatı 1909-1918: 9 yıl 2 ay)

36- VI. Mehmed (Vahideddin): (1861-1926: 65 yıl 3 ay 13 gün) (Salta­natı: 1918-1922: 4 yıl 4 ay 15 gün)

II. Abdülmecid (Son Halife): (1868-1944: 76 yıl 2 ay 24 gün) (Halifeliği: 18/1l/1922 - 3/3/1924: l yıl 3 ay 15 gün) (Kaynak: Yılmaz Öztuna, Büyük Türkiye Tarihi ci: 8)

2943/1- Osmanlılar’ın en buhranlı devresi; İkinci Meşrutiyet’in ilânından baş­lar. Bu devrede İttihad ve Terakki Cemiyeti hâkim rol oynamaya başlamış ve Sultan Abdülhamidi’de hal’ ederek iktidara tam hâkim olmak için baha­neler aramaya baş­lamıştı. Fakat bu sıralarda kurulan İttihad-ı Muhammedî Cemiyeti’ni, karşılarında kuvvetli bir rakip olarak görüyorlardı. 31 Mart hâdi­sesi münasebetiyle, İttihad-ı Muhammedî Cemiyeti kapatıldı ve Sultan Abdülhamid de hal’ edildi. Halbuki mez­kûr İttihad-ı Muhammedî Cemiyeti, faziletli şahsiyetlerle kurulmuştu. Bu cemiyet hakkında, Büyük İslâm Tarihi şunları kaydeder:

“31 Mart hâdisesinden on gün önce kurulmuş, parlemento ile direkt il­gisi bu­lunmayan fırka, İttihatçılara karşı muhalefetin en şiddetli kesimini temsil eder. İtti­hatçılar dışında, halk arasında en yaygın fırkanın İttihad-ı Muhammediye Fırkası ol­duğu söylenebilir.

Kırk gün müddetle faaliyet göstermesine rağmen fırka hem Türk siyasî haya­tında mühim gelişimlere yol açmış, hem de parlementoda üyesi olma­masına rağmen Ayan ve Mebusan meclislerinde etkisini hissettirebilmiştir. İlmiye sınıfına mensub kurucuları arasında bugün en tanınmış olanları, Said-i Nursî ile Volkan muharriri Derviş Vahdetî’dir.

Fırka ideolojik planda gayesinin “Şeriat-ı Garra-yı Ahmediye”yi korumak ve bunu da ilmiye sınıfına dayanarak gerçekleştirmek olduğunu belirtmişti.” (Büyük İslâm Tarihi ci: 12 shf: 80 İst.-1989)

Diğer bir kaynak ise şu bilgiyi veriyor:

“5 Nisan 1909 yılında İstanbul’da Volkan gazetesi idarehanesinde faali­yete geçmiştir. Kuruluşundan sekiz gün sonra meşhur 31 Mart Vak’ası zuhur etmiştir. Gayesi, Şeriat-ı Muhammedî’nin muhafızlığını yapmaktır. Kurucu­ları şunlardır: Sü­heyl Paşa, Şeyhülislâmzade Mehmed Sadık Efendi, Bayezid Dersiamlarından Mehmed Emin Hayretî Efendi, İbnünnafi Ahmed Esad Efendi, Şeyhülhac Mehmed Emin Efendi, Karagümrük İmamı Nevşehirli Hâfız Mehmed Sabri Efendi, Bandırma Naibi Şevket Efendi, Bediüzzaman Said-i Kürdî İbn-i Mirza, Hırka-i Saadet-i Hazret-i Nebevî Kethüdası Hacı Hayri Bey, Evkaf-ı Hümayun Serveznedarı Raşid Efendi, Ferik Rıza Paşa, Volkan muharrirlerinden Farukî Ömer Şevki Efendi, Tarikat-ı Halvetiyeden Şeyh Seyyid Müslim Penah Efendi, Darendevî Binbaşı Refik Bey, Kadirî Şeyhi Muhammed Erganî Efendi, Müciz Dersiamların­dan Ahmed Nazif Efendi, Hacı İzzet Paşa, Fatih Dersiamlarından Divrikîzade Ab­dullah Ziyaeddin Efendi, Şeyh Yunus Dergâhı Postnişini Şeyh Ali Efendi, Beyler­beyi Cami-i Şerifi vaizi Hacı Kâzım Efendi, Şeyhzade Hacı Mehmed Efendi, Vol­kan muharriri Derviş Vahdetî.” (Türkiye’de Parti Kavgaları, Tekin Erer, 1966, shf. 41)