İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

Bir atıf notu:

-Âhirzamanda belagat-ı Kur’aniyenin hâkimiyeti, bak: 1561.p.

425- qqBERAET }¶<~h" : Temize çıkma. Temizlik, münezzehiyet. Bulaşık ve gi­riftar olmama. Arî olma. *Huk: Bir davanın neticesinde suçsuz olduğu anlaşılma.

Bu kelime aynı kökten farklı türeyişle: Yaratmak, uzaklaşmak, hıfz ve emanın kesilmesi, şifa vermek, temize çıkmak, kurtulmak gibi farklı mânâ­larla Kur’anda muhtelif yerlerde geçer. (9:l) âyetinde geçen beraet kelimesini Müfessir Hamdi Efendi şöyle izah eder:

«­}«=~h«" - ­~«h²A«< - ­~«h«" Bu maddenin asıl mânâsı, Müfredat ve Besair’de be­yan olunduğuna göre: “Her hangi bir mekruhtan tafassî ve tebaud” demek­tir. Kadı Beyzavî, Sure-i Bakara’da ²v­U­= ¬‡_«" |«7¬~ ~Y­"Y­B«4 (2:54) de der ki: Bu terkibin aslı, bir şeyin gayrisinden hâlis olması mânâsındadır ki, ya “hasta marazından, medyun deyninden berî oldu” dedikleri gibi tafassî (halas ol­mak) tarikiyle olur veya

¬w[¬±O7~ «w¬8 «•«…³~ ­yÁV7~ ­~«h«" gibi inşa suretiyle olur. İlh..

Bu iki mânâ ile de kelime lisanımızda müsta’meldir. Meselâ, “Beraet-i zimmet asıldır” denildiği zaman, ibtidaen inşa suretiyle olan hulûs ve selâmet mânâsı kasdedilir. Cezada cürümden berâet de böyledir. Lâkin deynden berâet bu suretle olabildiği gibi, ibra veya istifa suretiyle de olur ki, bu da tafassî tarikıdır.

Hukukta böyle olduğu gibi bundan me’huz olarak kelimenin bir de hu­kuk-u siyasiyye ve harb nokta-i nazarından mukarrer ma’nası vardır ki, bu­rada asıl maksud olan da odur. Nitekim Ebu Bekr-i Razi bunu izah ile Ah­kâm-ı Kur’anda der ki: “Berâet, kat’-i muvâlat ve irtifa-i ismet ve zeval-i emandır”. Fahreddin-i Razi de tef­sirinde der ki: “Berâetin ma’nası, inkıta’ı ismet­tir.

}=~h" ¶~h"~ –Ÿ4 w8 a¶