İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

433- qqBESMELE yVWK" : Bismillahirrahmanirrahim’in kısaltılmış ismi. (Bak: Bismillah)

434- qqBEYAN –_[" : İzah. Açıklama. Anlatma. Açık söyleme. Öğ­retme. Fesa­hat ve belagat. Söz olsun, iş olsun; vuku’ bulan şeyden murad ne ol­du­ğunu o şey ile alâkası ve münasebeti bulunan bir sözle veya bir fiil ile açık­lamaktır. Ebd: Belâgat ilminin hakikat, mecaz, kinaye, teşbih, istiare gibi ba­hislerini öğreten kısmı. (Bak: Belâgat, Edebiyat, Fasahat, Tefsir)

435- Kur’an (3:138) (55:4) (75:19) âyetlerinde (beyan) kelimesi geçmekte olup, hakkında beyan ve tebyini, Allah’ın ihsanı olduğu ve ona beşerî tema­yül­lerle tasar­ruf etmeden teslimiyet gerektiği dersi verilir. Ve aynı kökten tü­remiş olan kelimeler de Kur’anda hayli çoktur.

435/1- Musa A.S. fir’avne karşı, sözlerinin iyi anlaşılıp irşada vesile ol­ması ve li­sanında iğlak ve işkalsiz bir selaset bulunması için dua etmiştir. (Bak: Kur’an 20:27, 28)

Bu âyetten, güzel ifade ve beyanın müstahsenliği anlaşıldığı gibi, firavn-meşreb deccallara karşıda i’caz-ı Kur’aniye ile hakkı izhar etmek gerekiyor diye îmaî bir mânâ anlaşılıyor. (Bak: 387.p.)

Bediüzzaman Hazretleri kendi ifadesini muğlak bulurken, İ’caz-ı Kur’anı beyan eden Risale-i Nur’un beyanının fevkalâde güzel olduğunu izhar eder. Ez­cümle bir eserinde şöyle der:

«İşte en uzak hakikatları en yakın bir tarzda en âmi bir adama ders vere­cek de­recede; benim gibi türkçesi az, sözleri muğlak, çoğu anlaşılmaz ve zâ­hir hakikatları dahi müşkilleştiriyor diye eskiden beri iştihar bulmuş ve eski eserleri o sû-i iştiharı tasdik etmiş bir şahsın elinde bu hârika teshilât ve su­hulet-i beyan; elbette bilâşüphe bir eser-i inâyettir ve onun hüneri olamaz ve Kur’an-ı Ke­rim’in i’caz-ı mâneviyesinin bir cilvesidir ve temsilat-ı Kur’aniye’nin bir temes­sülüdür ve in’ikâsıdır.» (M.373)

Kur’an (20:27,32) ve (28: 34,35) âyetlerinde beyan edilen Allah’ın Musa’yı A.S. kardeşi Harun A.S.ın yüksek fasahat-ı lisaniyesi ve muavene­tiyle destek­leteceği müjdesinin asrımıza bakan işareti vechinde, asrın Mehdi­sinin de lisan-ı hakikat ve belagatta en üstün derecede olan eserlerin, hayatın geniş dairesinde vazifedar olarak gelecek zatın hitabetine de te’sir edeceğine bir îma olabilir.