| 1383- qqHUTAME yWO& : Cehennem’in beşinci tabakası. İnatçı münkirlerin yeri olup, Gayya Kuyusunun bulunduğu kısım.
“Hümeze lümeze vezninde (Hutame): Karia’da haviye, nar-ı hamiye; Tekasür’de Cahim diye ismi geçen cehennemin isimlerindendir. Bazıları dördüncü, bazıları altıncı, bazıları da ikinci tabakası demişlerdir. Mevlidde: “Korkarım ki yerleri ola Tamu” denildiği gibi, eski Türkçelerde cehenneme tamu denildiği cihetle burada Hutame’yi Tamu diye tercüme etmek de yakışabileceğinden dolayı mealde ona da işaret eyledik. Maamafih Tamu: hapishane, zindan manasına olan dam’dan gibi görünür. Bu da (17:8) âyetinin mazmununa muvafıktır.
1384- Hutame kelimesinin aslı ise, kırıp geçirmek demek olan hatm’dan müştaktır. Bu fuale vezni de, âdet ifade ettiği için hutame: Son derece kırmak âdeti ve tabiatı olan, yani kıran geçiren demek olur. Ve Türkçemizde filan yere kıran girdi demekle; orası kırıldı, tükendi, mahvoldu manasını ifade eder. Kızgın ateşin de tabiatı böyle önüne geleni kırıp geçirmek, mahvetmek; tabir-i âhirete yakalayıp yutmak olduğundan, böyle kırıp geçirici, yahut yakalayıp yutucu ateş mefhumiyle Cehennem’e de hutame denilmiş demektir.”(E.T.6092)
Bu kelime Kur’anda (39:21) (56:65) (57:20) (104: 4 ve 5( âyetlerinde geçer.
Dostları ilə paylaş: |
