İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ
Yüklə 13,72 Mb.
|
83:7, 9 ...................... 654 83:11 ....................... 684 83:13 ....................... 3168 83:14 ....... 1074, 1940, 3168 83:18-21 .................. 654 83:22-28 .................. 550 83:26 ....................... 2747 83:36 ....................... 3371 84:3 ......................... 275 84:3-5 ...................... 2022 84:4 ......................... 3321 84:7-11 .................... 654 84:18, 19 ................. 3355 84:21 ...................... 3305 85:1 ........................ 447 85:4, 8 .................... 299 85:21-22 ................. 2206 86:9 ........................ 1843 86:11....................... 1927 86:17 ...................... 3759/3 87:6, 7 .................... 2567 87:12 ...................... 496 87:16 ...................... 713, 724 87:17 ...................... 724 88:17-20 ..................3716 88:18 ...................... 1918 88:21 ...... 1424, 3702, 3862 88:22 ............... 1424, 3702 89:7 .................. 71, 3497 89:8 .................. 71 89:18 ....... 2473, 2478, 3937 89:20 ................ 2560 89:21 ................ 2022 89:27 ................ 2837 89:28 ................. 2836 90:4 ................... 1689 90:13 ................. 2075, 2076 90:16 .................. 2473, 2479 90:17 ........ 301/2, 3177 90:18 ............................... 290 90:19 ............................. 2133 91:1 ............................... 2133 91:8 ...………. 1002, 1548, 2834, 3655 91:9 .................... 821, 2829 91:10 .................. 822 91:11 .................. 3358 92:11-14 .............. 3286 92:4 ..................... 3648 92:14 .................... 497, 2199 93:11 .................... 3635 95:1 ...................... 2133 95:4 ...................... 1689 96: 4, 6 ................. 2565 96:9, 10 .......... 1424, 2808 96:11 ..................... 1643 96:12 ..................... 1632 96:19 ....... 3300, 3304, 3305 97:1, 3 ................... 3593 97:4 ......... 1245, 2318, 3140 97:5 ...... 684, 1115, 1175/1 98:4, 5 ................... 1522 98:8 ....................... 547 99:1-3 .................... 2022 99:2 ............. 3321, 4071 99:3 ..................... 849, 4071 99:4, 5 ................. 4071 99:6 .................... 1123 99:7, 8 ................ 507, 1121 100:8 .................. 2560 101:1 .................. 2022, 2344/2 101:4 .................. 2021 101:5 .................. 2022 101:6-9 ............... 654 101:6-8 ................ 2484 101:9-11 ............... 497 102:1 ................... 1974 102:5 ............ 1601, 3987 102:7 ................... 3987 103:1 ........... 301, 301/1 103:2 .............. 301, 301/1 103:3 ........ 301/1, 3177 104:4-8 ............... 497 104:4, 5 .............. 1384 105:1 .................. 284, 721 105:2 .................. 285 105:3 .................. 725 107:3 ....... 2473, 2478, 3937 107:4-6 ............... 2808 108:1 ................... 1998 108:3 .................... 732 109:6 .................. 1266, 1424 110:1 ..................... 3817 110:3 ..................... 1801 111:1 ..................... 746 112:1 ..................... 381 112:2 ..................... 3290 112:3 ..................... 3047 113:4 ..................... 3409 113:5 ............................. 1204 114:4 ....... 1178, 3926, 3964 114:5 ............................. 3964 * Hülâgu sadece Abbasileri yıkmakla kalmamış, İslâm medeniyetini de tahribe çalışmıştır. Fakat İslâm üleması Hülâgu’nun askerlerini müslüman etmeye çalışmış ve kılıçla gelen Moğol ordusundan pek çok kimse İslâmiyet’e girip hizmet etmişlerdir. Böylece orduların yapamadığını, ülema yapmıştır. 1 Sahih-i Tirmizi ci:4 kitab:34 hadis no:2226 ve Müsned İbn-i Hanbel ci:5 sh:221 *(*) 31 Mart Hâdisesi kastediliyor. (Hazırlayanlar) 2 S.B.M. ci:1 sh:107 ve K.H. hadis:1744 ve Et-Temyiz sh:871 ve El-Cami sh:702 ve El-Metalib sh:200 3 S.B.M. ci:1 hadis no:67, 117 ve S.M. ci:7 sh:401 hadis:138 4 H.G. hadis:280 ve S.M. ci:8 sh:508 hadis:142 ve İ.M. Zühd 32 5 K.H. hadis:164 *(*) S.B.M.hadis: 1992,1996 *(*) Yalnız bu satır Mevlana Cami’nin kelâmıdır. 6 H.G. Hadis No: 274, K.H. hadis:1925 7 H.G. hadis:102 ve K.H. hadis:638 8 R.E. sh:504 9 S.B.M. ci:4 hadis: 664 10 K.H. hadis:2286 ve H.G. hadis:381 11 K.H. hadis:1946 ve S.B.M. ci:4 sh: 751 12 R.E. sh: 321 * Hanefi’de 4, Hanbelî’de 7 yaşına kadar olanlar küçük çocuk sayılır. (M.E. cild:1, sh:170) 13 H.G. Hadis No: 170 * Bak: İ.M. 6/25 ci:3 sh: 163 14 Riyazüssalîhin (tercemesi) ci:1 hadis: 345 ve T.T. ci:1 hadis: 72,73 * Bence âlem-i misal’in vücudu meşhuddur. Âlem-i şehadet gibi tahakkuku bedihidir. Hatta rüya-yı sâdıka ve keşf-i sâdık ve şeffaf şeylerdeki temessülat, bu âlemden o âleme karşı açılan üç penceredir. Avama ve herkese o âlemin bazı köşelerini gösterir. 15 Taberani Mecma-üz Zevaid 22/10 * Sıfat-ı sübutiye, Matüridî Mezhebince (tekvin) sıfatıyla sekiz, Eş’arîce mezkûr olduğu üzere yedidir. (Hazırlayanlar) 16 Şerh-üs Siyer-il Kebir ci:1 sh:11 17 H.G. hadis: 108 ve K.H. hadis:23 18 K.H. hadis:1515 ve H.G. hadis:204 19 S.B.M. ci:4 hadis:677, ci:2 hadis:460 ve Müslim Kitab-ül İman bab:75 ve İ.M. hadis:909 (Bak: dipnot 98) 20 S.B.M. ci:8 hadis:1179 ve Künuz-ul Hakaik sh:78 21 RNK hadis:44, Mecmuat-ül Ahzab 1/304, 2/554 22 Cami-üs Süyuti El-Hakaik Fi Ahbar-il Melaik sh:80,81 (Nur-u Osmaniye Kütübhanesi no:598/776 ve Cami-üs Suyuti Heyet-is Sünniye Fi-l Heyet-is Seniyye sh:8 (Nur-u Osmaniye Kütübhanesi 945/1290) ve R.E. 95/11 * Evet Küre-i Arz, bahr-i muhit-i havaide bir sefine-i Rabbaniye ve nass-ı Hadisle ahiretin bir mezraası, yani fidanlık tarlası olduğundan, o camid ve şuursuz büyük gemiyi o denizde emr-i İlahî ile, intizam ile, hikmet ile yüzdüren, kaptanlık eden melaikeye “Hut” namı ve o tarlaya izn-i İlahî ile nezaret eden melaikeye “Sevr” ismi ne kadar yakıştığı zahirdir. * Evet, küre-i arz küçüklüğüyle beraber semâvâta karşı gelebilir. Çünki nasılki daimi bir çeşme, varidatsız büyük bir gölden daha büyük denilebilir. Hem bir ölçek ile bir şey ölçerek başka yere nakledilen ve onun elinden geçmiş ve ona girmiş çıkmış bir mahsulatla, zâhiren binler def’a ölçekten büyük ve bir dağ gibi bir cisimle o ölçek müvazeneye çıkabilir. Aynen öyle de: Küre-i Arz, Cenab-ı Hak onu sanatına bir meşher ve îcadına bir mahşer ve hikmetine medar ve kudretine mazhar ve rahmetine mezher ve Cenneti’ne mezraa ve hadsiz kâinata ve mahlukat âlemlerine ölçek ve mâzi denizlerine ve gayb âlemine akacak bir çeşme hükmünde îcad etmiş. Her sene kat kat ve katmerli yüzbin tarzda masnuattan dokunmuş gömleklerini değiştirdiği ve çok defa dolup maziye boşaltarak gayb âlemine döktüğü bütün o müteceddid âlemleri ve arzın müteaddid gömleklerini nazara al; yani bütün mazisini hazır farzet. Sonra yeknesak ve bir derece basit semavâta karşı müvazene et. Göreceksin ki: Arz, ziyade gelmezse, noksan da kalmaz. İşte ¬Œ²‡«²~«— ¬~«Y«WÅK7~ Ç«‡ sırrını anla...» 23 (23): K.H. hadis:479 ve Cami-üs Suyuti El-Feth-ul Kebir ci:1 sh:219 24 K.H. hadis: 1515 ve H.G. hadis:204 * Bu “fil” lafzı kalkmasının sırrı: Eski zamanda dehşetli Fil-i Mahmudî azametine, heybetine dayanmış, hücum etmişler. Şimdi ise dünya servetine ve malına ve o servetle havada ve denizde filolar teşkil edip, o fil gibi filolarla nev-i beşeri esaret altına almış ve Avrupa medeniyetçileri medeniyetin mehasiniyle, iyilikleriyle, menfaatlariyle değil, belki medeniyetin seyyiatiyle ve sefahetiyle ve dinsizliğiyle 350 milyon müslümanların her tarafta hakimiyetlerini imha edip istibdadına serfüru etmiş ve bu musibet-i semaviyeye sebebiyet vermiş. Ve dünyaperest gaddar zâlimlere zulümlerine ceza olarak tokatlar gelmeye ve fakir ve masumlar ve mazlumlara, fani mallarını ve hayatlarını ahiretlerine çevirmek ve kıymetdar eylemek ve dünyadaki günahlarına keffanet-üz zünub etmeye Kader-i İlahîye fetva verdiler. Şimdi yedi senedir, dünyaperestlerin bu musibette vaziyetlerini ve safahatlarını ve harb-i umumî sahifelerini kat’iyyen bilemiyorum. Fakat iki sene evvelki vaziyetleri, bu sure-i kudsiyenin mana-yı işarî tabakasından gelen tokatlar, tam tamına onların başlarına iniyorlar ve surenin bir mana-yı işarîsini tam tefsir ediyor. (Bak: 557.p.sonu) 25 Ebu Davud, ilim 13 26 R.E. sh: 7 (Bu hadis-i şerifi Ramuz-ul Ehadis Kitabı Hatib-i Bağdadî’den, İmam-ı Deylemî’den ve Ebu Abdurrahman-üs Sülemî’nin Sünen-i Sofiyye Kitabında İbn-i Abbas’tan nakletmiştir.) 27 T.T. ci:5 hadis: 1031 ve K.H. hadis:1287 28 T.T. ci:5 hadis: 1032 * Tafsilat için bak: Kitab-ül fıkhı alâ Mezahib-ül Erbaa, cilt 5. sh:55, Çağrı Yayınları, 1987 İst. Aynı eserin tercemesi: ci:7, sh:2944 ve sh:1945’de şarkının hükmü bölümü var. * Kur’an (49:12) ** K.H: 297. hadis * S.B:M. ci: 4 hadis: 659 ve S.M. ci: 7 sh: 255 hadis: 157, 158 * Bizde “Seyda” lâkabıyla meşhur bir veliyy-i azîm sekeratta iken, ervah-ı evliyanın kabzına müekkel melek-ül mevt gelmiş. Seyda bağırarak demiş ki: “Ben talebe-i ulûmu çok sevdiğim için, talebe-i ulûmun kabz-ı ervahına müekkel mahsus taife ruhumu kabzetsin” diye dergah-ı ilahiyeye rica etmiş. Yanında oturanlar bu vak’aya şahid olmuşlar. ** Hattâ memleketimizde gayet cesur bir adam, sekerat vaktinde Melek-ül Mevti görmüş. Demiş: “Beni yatak içinde yakalıyorsun!” Kalkmış atına binmiş, kılıcını eline almış, ona meydan okumuş. Merdane, at üstünde vefat etmiş. * Bizim muradımız, medeniyetin mehasini ve beşere menfaatı bulunan iyilikleridir. Yoksa medeniyetin günahları seyyiatları değil ki; ahmaklar, o seyyiatları, o sefahetleri mehasin zannedip taklid edip malımızı harab ettiler. Medeniyetin günahları, iyiliklerine galebe edip seyyiatı hasenatına râcih gelmekle, beşer iki harb-i umumî ile iki dehşetli tokat yeyip o günahkâr medeniyeti zir ü zeber edip öyle bir kustu ki, yeryüzünü kanla bulaştırdı. İnşaallah istikbaldeki İslâmiyet’in kuvvetiyle, medeniyetin mehasini galebe edecek, zemin yüzünü pisliklerden temizliyecek, sulh-u umumîyi de temin edecek. * Bu bahis T.H. 145’inci sahifede de vardır. ** Üç cebbar kumandanlar, aynı mektub içinde: 3l Mart Hâdisesinde Hareket Ordusunun başkumandanı Mahmud Şevket Paşa İstanbul’un İngiliz işgalinde İngiliz Başkumandanı ve M. Kemal Paşa olarak gösteriliyor. * Müslim 2937. hadis ve İbn-i Mace 4077. hadiste (hacîc) ifadesi, “hasmını hüccetle yenen” mânasına tefsir edilir. (Bahsimiz: 435/l.p ve 524. p.da zikredilen rivayetlerle de alâkalıdır.) (Hazırlayanlar) 29 S.M.ci:5 sh:427 hadis:81 30 R. E. ci: l sh: 282 ve K.H. hadis: 1235 31 R.E. ci: 2 sh: 503 32 K.H. hadis: 102l 34 K.H. hadis: 1254 * Aslı Arabça olan bu eserin tercümesini, “Hz. İsa’dan Bediüzzaman Said Nursî’ye Meşhur Bekârlar” isimli çalışmanın sahibi muhterem Necmeddin Şahiner’den aldık. 35 S.M. ci:7 sh:158 hadis:9 36 S.B.M. ci:12 hadis:2027 37 S.B.M. ci:4 hadis:640 ve ci:l hadis:90, 92 38 K.H. hadis:2l19 * Hz. Ömer kendi yerine muayyen bir zâtı halef tayin etmeyip, bu işi altı kişilik bir şûrâ meclisine havale etmiştir. Halef tayin etmekle, “hall ü akd erbabı” denilen büyük devlet adamlarının halef seçiminde bir zât üzerinde ittifak etmeleri ile halefliğin sahih olacağından âlimlerin ittifakı vardır. Devlet reisi seçimi işini, sayısı mahdud veya gayr-ı mahdud bir şûrâya havale edilmesinin câiz olduğunda da âlimlerin icmâı vardır. Yine böyle bu suretlerden biri ile devlet reisi seçiminin vâcib olduğunda ve bu vücubun aklî olmayıp şer’î olduğunda da âlimler ittifak etmişlerdir. Yalnız A’sam ile bazı Hâriciler, vâcib olmadığını iddia etmişlerdir. (Nevevî) * Bu esaslar me’haz kitabdadır. 39 S.M. Kitab-ül Cenaiz bab.36 ve İbn-i Mace 6. Kitab 47, 49. bablar 40 S.M. ci:3 sh:28 hadis:43 ve İbn-i Mace Mukaddime, 7 bab ve K.H. hadis:587, 197l 41 40 no.lu dipnota bak. 42 R.E. ci:2 sh.446 43 Kenz-üd dekaik ah:66ve K.H. hadis:883 44 Kenz-ül Ummal ci:14 sh:520 hadis:39476 ve Saffet-üt Tefasir ci:1 sh:282 45 S.B.M. ci:2 hadis:32l, 322 ve S.M. ci: 2, sh:246, hadis:180-186 46 S.B.M: ci: 12 hadis: 2056 * Bu kelime Kur’anda (76:13) âyetinde ve İbn-i Mace tercemesi 10. cild 4319. hadisinde geçer. (Hazırlayanlar) 47 S.B.M. hadis:2183 ve S.M. ci:8 sh:160 hadis:2 ve İ.M. Kitab-ı Edeb bab:58 ve K.H. hadis: 613 * R.E. ci:2 sh:347 ve T.T. ci:5 hadis:1187 ve K.H. hadis:883 * İ.M. 37. Kitab-üz zühd, hadis:4339, ve Tirmizi hadis:2649 ve Tefsir-i Taberi ci:25 sh:57 ve Muhtasar-ı İbn-i Kesir ci:3 sh:296 ** Bu kasırlar ve köşklerin Kur’an (9:72) (25:10) (61:12) âyetlerinde bahsi geçer. (Hazırlayanlar) 48 İ.M. 37. Kitab-üz zühd, hadis:4333 49 S.B.M. ci:12 hadis:2007 ve ci:9 hadis:1495 ve S.M. ci:8 sh:109 hadis:165 ve K.H. hadis:2284 50 Sahih-i Buhari 59. Kitab 9. babda ve T.T. ci:5 hadis:l131 51 H.G. hadis:250 ve İ.M. 37. Kitab-üz zühd, hadis:4333 52 T.T. ci:4 hadis:710 ve ci:5 hadis:l159, l160 da mevzu ile alâkalıdırlar. 53 Sahih-i Buhari Menakıb/25 ve fezail-i sahabe/2 ve Müslim, zühd/75 54 H.G.hadis:113 ve K.H. hadis:420 55 B.M. ci:4, sh: 90 56 B.M. ci:4, sh:99 57 B.M. ci:4, sh. 85-86 58 T.T. ci:5, sh:534-540; İ.M. 4016. hadis; Tirmizi fiten/67; İbn-i Hanbel 5/405 59 B.M: ci:4, sh:88 60 H.G. hadis:379 61 R.E. ci:l, sh:262 ve S.M. ci:l, hadis:249 62 S.M. ci:8 kitab-ül fiten hadis:39 * Bak 24. dipnotu 63 K.H. hadis:1515 ve H.G. hadis:204 64 İ.M. hadis:3974 65 H.G. hadis:31 66 H.G. hadis:50 67 İ.M. hadis:3828 68 H.G. hadis:178 ve K.H. hadis:1202 69 Kenz-ül Ummal ci:2 sh:188 hadis:3682 (az farkla) 70 İ.M. 5. kitab (ikame-i salat) bab:99 ve S.M. 7. kitab-ül cum’a bab:4 ci:3 sh:16 ve T.T. ci:l sh:288 * Evet bir kısım hastalık duanın sebeb-i vücudu iken, dua hastalığın ademine sebeb olsa, duanın vücudu kendi ademine sebeb olur; bu da olamaz. 71 T.T. ci:5 hadis:374 72 R.E. ci:2 sh:459 ve T.T. ci:5 hadis:687 73 R.E. sh:393 74 R.E. sh:446 75 K.H. hadis:1099 76 K.H. hadis:2107 ve İ.M. 37. kitab-üz zühd, hadis:4110, 4111 77 S.M. ci:8 sh:509 ve hadis: 1, Tirmizi zühd/3 ve İ.M.zühd/3 ve K.H. hadis:1318 78 Kırk Kudsi Hadis sh:22, Türdav 1975, İstanbul 79 Aynı eser, sh:98 80 H.G. hadis:97 ve K.H. hadis:2023 * Ebubekir Radıyallahü Anh’ın fazileti ve bütün ashab üzerine tekaddümü hakkında rivayet edilen bu hadis, Peygamber’in ashabı arasındaki mütekabil hürmet ve tesanüdü de İslam ümmeti için nümune-i imtisal bir surette ifade etmektedir. 81 Kenz-ül Ummal cild 6, sh:346, hadis no:15982. (Bak: 3186, 3187.p.lar) 82 K.H. hadis:2119 83 H. G.hadis: 6 ve K.H. hadis: 160 84 T.T. ci: 4 hadis: 960; İ.M. 4089; Ebu Davud cihad: 156 ve melahim: 2, ibn-i Hanbel 4/91, 5/372, 9/40, 65 85 İ.M. 36. kitab-ül fiten, 17. bab ve Ebu Davud sünen/1 ve Tirmizi iman/18 ve Darimî siyer/74 ve Ahmed İbn-i Hanbel ci: 3 sh: 25 86 R.E. sh: 53 ve Sahih-i Buhari 3. kitab-ul ilim, 2. bab 87 T.T. ci: 5, hadis: 686 88 T.T. ci: 5, hadis:687 89 Sahih-i Buhari 97. Kitab, 12. bab 90 Sahih-i Buhari 80. Kitab, 68.bab 91 H.G. hadis: 17 ve K.H. hadis: 669 92 R:E. sh:208 93 S.B.M. ci: 12 hadis: 1995 ve S.M. ci: 8 sh: 543 hadis: 52 ve K.H.hadis: 1966 94 H.G. hadis: 60 * Evet Nemrudları, Firavunları yetiştiren ve dayelik edip emziren, eski Mısır ve Babil'in ya sihir derecesine çıkmış veyahut hususi olduğu için etrafında sihir telakki edilen eski fel-sefeleri olduğu gibi; âliheleri eski Yunan kafasında yerleştiren ve esnamı tevlid eden felsefe-i tabiiye bataklığıdır. Evet tabiatın perdesi ile Allah'ın nurunu görmiyen insan, herşeye bir uluhiyet verip kendi başına musallat eder. * Düstur-u Nübüvvet "Kuvvet haktadır, hak kuvvette değildir" der, zulmü keser, adaleti te’min eder. ** Yani o sanem-misaller perestişkârlarının hevasatlarına hoş görünmek ve teveccühlerini kazanmak için riyakârane gösteriş ile ibadet gibi bir vaziyet gösteriyorlar. * Darimî mukaddeme 20 ve K.H. hadis: 113 95 Sahih-i Buhari, ilim/10; Müslim, imaret/175; İ.M. Mukaddime bab: 17 96 S.B.M.: ci:4 hadis: 664 97 H.G. hadis: 45 ve K.H. hadis: 79 98 B. M. ci: l sh: 364 ve Sahih-i Buhari, 10. kitab, 149. bab (Bak: Dipnot 19) 99 Tirmizi, fiten: 74 100 S.M. ci: 8 sh: 227 hadis: 97 ve 98,99. hadisler de aynı manada olup, İ.M. 36. kitab-ül fiten 19. babı da kadın fitnesi hakkındadır. 101 K.H: 2802 * Taberâni Ebû Ümame'den rivayet etmiştir. 102 R.E.sh: 247 (En-Nihaye ve-l Bidaye ci:1 sh: 65'deki bir hadis de bu hadisi te'yid eder.) * Diğer bir rivayette de "gayızlı" (R.E. 478) 103 İ.M. 36. Kitab-ül Fiten, bab: 9 hadis: 3954 * K.U. hadis: 38472 104* Çünki hadiste vardır ki, ¬^«2@Å,7!ö¬•@«[¬5ö]«7¬!ö±¬s«E²7!ö]«V«2ö«w<¬h¬;@«1ö]¬BÅ8!ö²w¬8ö°^«S¬=@«0öÄ!«i«#ö« Bu hadis, diğer hadisi takyid ediyor. (Bak: 524.p.) Sahih-i Buhari, 96. Kitab-ül İ'tisam, 10.bab ve S.M.Kitab-ül İman, hadis: 247 ve Kitab-ül İmaret, hadis: 170, 173, 174 ve İ.M. Mukaddime bab: l ve Kitab-ül Fiten bab:9 105 R.E. sh: 46 106 R.E. sh: 302 107 R.E. sh: 302 108 R.E. sh: 303 109 R.E. sh: 303 110 R.E. sh: 518 Yüklə 13,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|