Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika

boshqasidan farq qilsa 
nosimmetrikish rejimi
 deyiladi.
Uch fazali (sinusoidal) tok zanjirida elektr Energiyasining iste’molchilari 
uch fazali manbaaga “yulduz” yoki “uchburchak” sxema bo‘yicha biriktiriladi. 
3 fazali tok manbayiga iste’molchilarni qanday ulanishi ularning xar qaysi 
fazalarining qarshiliklarini qanday miqdordagi nominal kuchlanishga 
mo‘ljallanganligiga bog‘-lik. Iste’molchilari “yulduz” sxemada ulanganda 
Z
a
, 
13-rasm
. 
Uch fazali 
generatorni tuzilishi. 
14-rasm
. 
Uch fazali EYuK 
ning oniy qiymatini 
o’zgarishi
. 
N 
S 
ω 
3 
120
0
 
2 
1 
ψ
3
 = +120
0
 
ψ
2
 = -120
0
 
ψ
1
 = 0 
Neytr
e 
e
1 
e
2 
e
3 
e
3,
e
2,
E
m 
ψ
ψ
ω
t

---

20 
Z
v
, Z
s
faza qarshiliklari bosh uchlari 
A, V, S
manbaadan kelayotgan liniya simiga, 
oxirgi uchlari esa neytral nuqta 
0o
ga ulanadi. Bu yerdan 
neyral simi
ulanib 
tizimga qo‘shiladi. CHunki u quyidagicha ahamiyatga ega: a) 220 V kuchlanish 
olish uchun zarur, b) fazalar orasidagi toklar miq dorini iloji boricha 
neytrallaydi. Uch fazali sistema EYUKlarini oniy qiymatla ri miqdor jixatidan 
bir-biriga teng bo‘lib, faza jixatidan bir-biridan 120
0 
ga farq qiladi.
 
Uch fazali iste’molchilarni uchburchak sxemada ulash. Linya va faza 
toklari orasidagi nisbat
Uch fazali zanjirlarda iste’molchilarni yulduz va uchburchak ulash 
Vaqt birligi ichida sinusoidal qoida bo‘yicha o‘zgaradigan, bir xil chastotali 
o‘zaro 120
0
ga siljigan 3 ta EYUK li elektr zanjiri tizimidagi tok, 
uch fazali tok 
deyiladi. 1891 yilda mashxur rus elektrotexnigi M.O.Dolivo-Dobrovolskiy tomo 
nidan ixtiro qilingan uch fazali tok generatori, motori va uzatish tizimi, ya‘ni uch 
fazali tizim kompleksi jaxon miqyosida elektrotexnikaning fan texnikani etakchi 
sohasiga aylanishiga asos bo‘ldi. Uch fazali EYUK 3 fazali generatorlarda hosil 
qilinadi. Ushbu generator qo‘zg‘almas stator va aylanuvchan rotordan iborat. Stator 
chulg‘amlari o‘zaro teng qilib o‘ralgan bo‘ladi. 
Uch fazali zanjirlarga iste’molchilarni ulash usullari 
Uch fazali tok 
zanjirida ikki xil ulanish usullari mavjud. Yulduzchasimon ulanish bu uch fazali 
elektr Energiya istemolchilarini shartli ravishda qabul qilingan kirish qismi. AVS 
chulg‘amlar manbaga ulanib, ularning tugallanishi x; u; z; lar o‘zaro birlashtiriladi. 
Bunday ulash Y belgisi bilan belgilanadi. Generator va iste’molchilarni 0 
nuqtalarini birlashtiruvchi sim nolinchi (
neytral
) simi deyiladi. Nolinchi simdan 
o‘tadigan tok 
I
0 
tarzda belgilanadi. Kirxgofning birinchi qonuniga muvofiq neytral 
simidan o‘tadigantoklarni geometrik yig‘indisi nolga teng. 
0
1



n
i
n
I
.