İsmail arabaci kiMDİR

ESERLERİ
Şah İsmail her şeyden önce bir şiir adamıdır, bir gönül adamıdır. Dönemindeki şiir türlerinin tümünü denemiştir.
Ey Hatai zikr-i fikrin eyledin eş'are sarf
Tuttu irfan defterini ehl-i divan şimdiden
dediğine göre irfanının ululuğu dünyayı çok erken tutmuş. Mesnevi de olsun divan şiirlerinde olsun dönemin din ve edebiyat bilgilerine iyice egemen olduğu bir gerçek. Yapıtlarına Farsça ve Arapça eklediğine göre bu dilleri de biliyor. Cavidan-Name'den söz ettiğine göre Fazlullah'ı ve Hurufi'liği biliyor. Kur'an ayetlerine kafiyeli dizeler yazıyor. Ayetleri açıklıyor. Ebced'i biliyor. Özetle şiir bilgilerinde oldukça güçlü. Dehname mesnevisini 19 yaşında yazmıştır. Halk şiiri türlerini biliyor ve ustalıklı kullanıyordu. Hatai'nin aruzla yazdığı şiirlerini çıraklık ve ustalık dönemlerine ayırmak olası. Çaldıran vuruşmasından sonra bu büyük adamın duygularında geniş ölçüde değişmeler olmuş. O, gururlu ve kendini yenilmez sanan egemenin yerini daha durgun, yenilmiş ve gururu kırılmış bir adam aldı. Şiirleri de bu duygulara paralel olarak değişti. Böylelikle duygu yönü ağır basan şiirlerinde bir güçlenme görüldü. Aşağıda temiz karışıksız Türkçe ile yazdığı iki şiirini sunuyorum:
1.

Muhammed Ali'nin Aldım Elini 

Hak Deyip Tuttuğum Elden Ayrılmam 
On İki İmamın Tuttum Yolunu 
Hak Deyip Tuttuğum Yoldan Ayrılmam 

Mürşidin Nefesi Hak Nefesidir 

Mürşid Sözün Tutmayanlar Asidir 
Mürşidin Rızası Hak Rızasıdır 
Hak Deyip Tuttuğum Yoldan Ayrılmam 

Mürşidin Gittiği Veli Yoludur

Gitme Dediğine Gitmemelidir
Zahir Batın Muhammed Ve Ali'dir
Hak Deyip Tuttuğum Yoldan Ayrılmam

Hak Erenler Bir Araya Derilse

Cümle Aşıklara Nasip Verilse
Aşikare Hak Gözüyle Görülse
Hak Deyip Tuttuğum Yoldan Ayrılmam

Şah Hatayi'm Hak Bil Tuttuğum Eli

Zahirde Batında Hak Gördü Seni
Gerçek Erenlerden Aldım Haberi
Hak Deyip Tuttuğum Yoldan Ayrılmam

2.
Serime Bir Sevda Geldi 
Muhammed Ali'den Beri 
Yandı Vücudum Kül Oldu 
Ta Kalubeli'den Beri 

Ali'nin Fatma Kanber'i 

Hırka Tutunur Önleri 
Severim On İk'imam'ları 
Atası Pirimden Beri 

Hasan'la Hüseyin'i Sevdim 

İkrarım Onlara Verdim 
Kafirleri Bütün Kırdım 
Halil-Ür-Rahman'dan Beri 

Zeynelabidin Yolları 

Açılır Gonca Gülleri 
Bakır İmamlar Serveri 
Severim Soyundan Beri 

Muhammed Dünyaya Geldi

Şu Alem Nur İle Doldu
Hacem İmam Cafer Oldu
Okuram Kur'an'dan Beri

Musahibim Musa Kazım

Rıza'ya Bağlıdır Özüm
Kolumda Şahinim Bazım
Beslerim Zamandan Beri

Taki'den Etek Tutmuşam

Naki Sırrına Yetmişem 
Askeri'den Mey İçmişem
Sarhoşum Zamandan Beri

İkrarım Bendi Boşandı

İndi Türaba Döşendi
Mehdi'den Kılıç Kuşandı 
Bilirem Zamandan Beri

Şah Hatayi'm Hakk'a Yalvar

Sevdiğim Ali'dir Server 
Sorarlarsa Bizi Erler
Gelirem Divandan Beri
Kaynak: www.guneyazerbaycan.com.