11.1918-1921 İNGİLİZ KAFKASYASININ YENİLGİSİ VE SOVYETLEŞTİRME SÜRECİ:
1917 deki çarlık Rusya’sından ortaya çıkan boşluğa 1918 de Osmanlının da çöküşüyle bir boşluk daha eklenmişti. Ancak bölgedeki ikinci gücün burayı terk etmesi söz konusu değildi. Hatta bölgeye 1918 sonrasında üçüncü bir güç olarak İngiltere’nin de yerleştiği görülür.
İngiltere’deki emperyalist çevreler Kafkasya’nın Hindistan yolu üzerinde bir koridor olduğu gerekçesiyle korunmasını savunsalar da asıl amaç Bakü petrolleridir.
1919 da kurulan İngiliz hakimiyeti sırasında Ermenistan her zaman itilaf devletlerinin vicdanını sızlatan bir ülke rolünü oynamıştır. Çünkü Anadolu’da Ermenilere geniş topraklar vaat edilmiş ancak bu vaatler yerine getirilememiştir. Önce Rusya bölgeden çekilmek zorunda kalmış , sonrada İngiltere Ermeniler için bir gelişme sağlayamadığından güç kaybetmeye başlamıştır. Ayrıca Türklerin çekilmesiyle oluşan boşluk Ermeniler tarafından doldurulmuştur. Ancak Ermenilerin Azeri yönetimini tanımama kararı almaları üzerine ilişkiler sertleşmiş ve Azeriler sert tedbirler alarak Azeri yönetiminin tanınmasını sağlamışlardır.
İngiliz kuvvetlerinin Kafkasya’dan çekilmesi fazla sorun çıkarmadı. Çünkü osmanlı imparatorluğuna ölüme mahkum gözüyle bakılıyordu. Ancak durum beklendiği gibi olmadı. Mustafa Kemal’in Büyük Ermenistan’a direnme kararı alan kongreleri, ulusal Türk devletini kurma iradesini ortaya koyması İngilizlerin planlarını bozdu. Türk ulusal hareketinin Sovyet Rusya ile bağlantı kurmaya çalışması bölgedeki İngilizlerin durumunu biraz daha tehlikeye soktu.
Dostları ilə paylaş: | 
