İstanbul Küçükmustafapaşa'da XV yüzyıl sonunda kiliseden çevrilen cami

Bibliyografya:

BA. TT, nr. 897, 900; Narodna biblioteka Ki-rila i Metodiya (Sofya/ Bulgaristan), fond 1, dosya 4193, v. 2; dosya 6917, v. 2; dosya 21326, v, 2; fond 312, dosya 32a, v. 2; fond 313, dos­ya 31'; dosya 40a; dosya 47; dosya 176, v. 1; dosya 181, v, 1-2; dosya 182, v. 1; dosya 188; dosya 199; dosya 247a; dosya 358; dosya 362"; dosya 376; fond 327, dosya 123; Defteri Mu-fassat-ı Vilâyeti Gürcistan (nşr. S. S. Cikiya), Tbilisi 1947, I, 19-339; Rahîmîzâde İbrahim Ha-rîmî. Zafernâme-i SuitâR Murâd Han, İÜ Ktp., TY, nr. 2372, vr. 1 &-53b; A. A. Rahmanı, Târîh-i Alemârâ-yi Abbasî, Baku 1960, s, 120, 125-126; "Dni gospodstva menşevikov v Gruzii (dokumenti i materiali]", Sbornik sostavii G. Deuradiani, Gosizdat Gruzii 1931, s. 231; G. V. Haçapuridze. K istorii Gruzii perooy poiooini XIX ueka, Tbilisi 1950, s. 11,35-36,41,54,56,75, 254, 259-260, 274, 540-542; N. A. Berdzenişvi-li v.dğr., "İstoriya Gruzİİ", Tsodno, Tbilisi 1960, s. 140, 141, 143, 145, 146, 149, 151, 153; M. R. Arunova — K. Z. Aşrafyan, Gosudarstuo Na-dir-şaha Afşara: izdatelstoo uostoçnoy litera-tun, Moskva 1958, s, 111, 126, 263; "Gruziya, Kratkiy istoriçeskiy oçerk", Metsniereba, Tbi­lisi 1966, s. 32-33, 36-38, 40-41, 43, 45. 53; İ. G. Antelava v.dğr.. K uoprosu o genezise i razuitii kapitalizma o selskom lıozyastve i promışlennosti Gruzii, Tbilisi 1967, s. 36, 37; "İstoriya Gruzii", Uçebnoye posobiye: Sabço-ta Sakartueto, Tbilisi 1968, 1, 288, 291, 294, 295, 296, 300, 304; İM, 9, 19, 31, 32, 44-46, 136-137; "İstoriya SSSR s drevneyşih vrem-yon do naşih dney", Nauka, Moskva 1968, İV, 84-89, 406-412; S. S. Cikiya. "Osmanskiye yuri-diçeskiye dokumenti o kartlı v pervoy polo-vine XVIII veka", Vostoçnaya füotogiya, Tbili­si 1969, !, 165-182; a.mlf.. "Firman Sultana Ahmeda III Bakam Bagrationi", Gruzinskoye istoçnikovedeniye, III, Tbilisi 1971, s. 278-282; a.mlf.. "Turetskiy sudebniy dokument - VIII veka", Pismenniye pamyatniki uostoka, Moskva 1972, s. 142-144; M. H. Svanidze, "İz istorii gruzino-turetskih otnoşeniy v XVI-XVII vv."r Metsniereba, Tbilisi 1971, s. 332-333; A. Ya. Pantshava, Voproso agrarnoy istorii Gruzii per-vou polouini XIX ueka, İzdatelstuo Tbilisskogo üniuersiteta, Tbilisi 1973, s. 301-306; N. N. Şengeliya. Osmanskiye istoçniki istorii Gruzii XV-XIX uü., Tbilisi 1974, s. 247, 256, 259, 260; M. Fahrettin Kırzıoğiu. Osmanlıların Kafkas-etlerini Fethi: 1451-1590, Ankara 1976, s. 1-21, 83-99, 168-205, 274-307, 339-355; Uzunçar-şılı, Osmanlı Tarihi, II, 360-361; lll/l, s. 58, 59, 61, 62, 63, 64-67; 111/2, s. 104 vd.; Süley­man Kocabaş. Kuzeyden Gelen Tehdit: Tarihte Türk-Rus Mücadelesi, İstanbul 1989, s. 155, 215-222; Bekir Kütükoğlu, Osmaniı-İran Siyasî Münasebetleri: 15781612, İstanbul 1993, s. 23, 32, 41, 57, 58, 73, 197, 277; Nebi Gümüş. Os-manlı Devletinin Gürcistan Siyaseti: 1808-1839 (yüksek lisans tezi. 1993), MÜ Sosyal Bi­limler Enstitüsü; Peter Hodges, "The Geor-gians", World Minorities, I (1977). s. 68-73; Mirza Bala, "Gürcistan", İA, IV, 841-845; G. A. Dzidzariya. "Abhazskaya ASSR", Souetskaya İstoriçeskaya Entsiklopediya, Moskva 1961, I, 53-58; M. K. Dumbadze - N. T. Nakaşidze. "Ad-jarskaya ASSR", a,e., I, 208-211; N. İ. Sturua -E. V. Hoştaria. "Grunzinskaya SSR", a.e., I, 805-845; E. V. Hoştaria, "Gruzinskaya SSR", Bol-şaya Souetskaya Entsiklopediya, Moskva 1972, VII/3, s. 363-369; V. Minorsky - C. E. Bosvvorth, "al-Kurdj", El2 (İng.l, V, 493-497; Feridun Eme-cen, "Çıldır Eyaleti", DİA, VIII, 300-301.

1 nr. 93

2 26 Nisan 1490

3 Camilerimiz Ansiklopedisi, İl, 21

4 Bk. Lutfi

5 M. Hüseyn-i Tebrîzî, III, 1827; Burhân-ı Kâtı' Tercümesi, s. 529; Sükûn, II, 1357, Lu-ğatnâme,X\X, 160

6 Bk. Bibi

7 Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 3351/2; Hacı Selim Ağa Ktp., Hüdâyî Efendi, nr. 1291; Gazi Hüsrev Begova Biblioteka, nr. 4885; Ço­rum İl Halk Ktp., nr. 2237/1

8 nr. A. 2244

9 Bk Bibi

10 Bk Bibi

11 Bk bibi., ayrıca bk CEÜLÎ, Hâmidîzâde

12 Nevî, Divan, s. 33-41

13 nr. 4402-10/4966, nr. 4412-48/4976

14 nr. 1233/1, 1234

15 Ali Emîrî Efendi, Manzum, nr. 1108

16 DİA, II, 418-41

17 nr. 4909

18 Hacı Mahmud Efendi, nr. 4224/1

19 Süleymaniye Ktp., Ayasof-ya, nr. 3386, 3390, Lala İsmail Efendi, nr. 368; Hacı Selim Ağa Ktp., Selim Ağa, nr. 842; Millet Ktp., Edebiyat, nr. 360/477; Kayseri Râşid Efendi Ktp., nr. 114

20 Agâh Sırrı Levend, nr. 406

21 nr. 4965/6

22 Ankara 1985

23 İÜ Ktp., TY, nr. 2206/2; İskilip İlçe Halk Ktp., nr. 1217/5

24 Muzaffer Ozak, nr. 11/7, vr. 74b-107b

25 II, 497; ayrıca bk. Kara-tay, 1, 344

26 Seyahatname, VI, 225, 248

27 Erdem, 11/ 19, s. 270

28 Tâ­rih, I, 22 vd

29 Tansel, XVI (1970), s. 67-78

30 Rumbeyoğlu, 111/ 15, s. 962-965

31 Fekete, AOH, İV/1-3, s. 1-18

32 Töth, s. 116

33 Kcs., 11/5, s. 379

34 Festschrift Georg Jackob, s. 191 vd.

35 Atâ Bey, I. 72-73

36 Bk. Gülbaba Tekkesi Ve Türbesi

37 Bk. Künos, Deruis-baba rozsafâi. Az elsö Budat Gülbaba egenda, s. 4

38 Rumbeyoğiu, 111/ 15, s. 963-964

39 Bk. Ahdî, vr. 184a-185-. Kınalızâde, II, 851-852; Riyazi, II, vr. 130û

40 Süleymaniye Ktp, Hacı Mah-mııd Efendi, nr. 3359' 3. vr. 41b-68nr. 3735, vr. I b-22d. Yazma Bağışlar, nr. 2268 3, vr. 78b-1173; Mehmet Sabri Koz özel ki­taplığı

41 Süleymaniye Ktp., Hâşim Paşa, nr. 27/16, vr. 68b-7!b

42 Yazma Bağışlar, nr. 2636

43 İsparta Halk Eui Dergisi, sy. 26-27, s. 380-384

44 Şer'iyye, nr 1355/1

45 TY. nr, 77

46 Bugün artık mevcut olmayan galerinin türbe ile birlikte resmi için bk TA, XVIII, 138

47 Budapest 1984

48 BA, Ali Emîrî - II. Mehmed, nr. 33

49 BA, AH Emîrî - II. Mehmed, nr. 28, 30

50 BA, Ali Emîrî - II. Mehmed, nr. 24

51 Uluçay, Harem­den Mektuplar, s. 18-20

52 Bk. Meydan Camii

53 Luğatnâme, XXIII, 354

54 Burhân-ı Kâtı' Tercümesi, II. 111

55 Kâmûs-ı Tür-kî, s. 1175

56 Türk Lugaü, IV, 103

57 Dihhudâ, XXIII, 355

58 Fotokopisi için bk. İSAMKtp., nr. 40701

59 Örnekler İçin bk. Gölpınar-lı, MeuleuîAdâb ve Erkânı, s. 104, 127, 130

60 s. 127, 130

61 An­kara 1987

62 s. 268-273

63 Bk. Bibl

64 Adana 1992

65 Ozak. s. 58

66 Uzunçarşılı, s. 150

67 a.g.e., s. 159-160

68 DİA, XI, 497-498

69 Kapukulu Ocakları, s. 433-434

70 İstanbul 1314

71 İstanbul 1314

72 Ankara 1333

73 İstanbul 1315

74 17 Ma­yıs 1603

75 London 1902; New Delhi 1983; Lahore 1987

76 Leknev 1925

77 Ankara 1944

78 İstanbul 1257; Latin harf­leriyle, haz. Recep Toparlı-M. Sadi Çöğenli, Erzurum 1991, 1992

79 Kaiserlichen und Königlichen Hofbibli-othek zu Wien, nr. 1080

80 Romanya-Pazarcık 1933

81 İstanbul 1343, TTEM ilâvesi

82 nşr. A. Zajaczkowski, Varszawa 1966

83 nşr. M. Kazımbeg, Kazan 1832

84 İstanbul 1307

85 Geschichte der Chane der Krim unter Osmanischer Herr-schaft, Vienna 1856

86 Krimskoe khanstuo, l-ll, Petersburg 1887; Odessa 1889

87 Supp., Turc, nr. 1116

88 Erzurum 1990

89 Ay-verdi, 1, 462

90 a.g.e., I, 441

91 Ge­niş bilgi için bk. Baykal, s. 45; Ayverdi, I, 418-419

92 a.g.e., I, 418

93 a.g.e., I, 419

94 14 Kasım 1722

95 TSMK, Hazine Kitap­lığı, nr. 1282

96 TY, nr. 6080

97 TY, nr. 2382, 6195

98 Hazine Kitaplığı, nr. 1281

99 Lala İsmail, nr. 366; Âşir Efendi, nr. 2641, Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fa­kültesi inr. A 428

100 Genel, nr. 122

101 Halen Mektebetü Azîziyye'de; nr. 4149

102 nr. C. 1087

103 nr 1248 (bk. Flüge), II. 4061

104 M. Tarih Türkî, nr. 174, 236

105 İÜ Ktp.,TY, nr. 6195

106 Eylül 1542

107 Topkapı Sarayı Müzesi Ar­şivi Kılavuzu, lI, 175

108 Bk. Tanzimat

109 Bk. divan-hâne

110 Amsterdam 1651

111 Hânbâbâ, İV, 4282-4292

112 nr. 1553

113 Ankara 1954

114 "Seyf-i Sarâ-yî'nin Gülistan Tercümesi'nin Dil Husu­siyetleri", TM, XV (19651). s. 75-126

115 İstanbul 1978; Ankara 1989

116 Haz. Mustafa Özkan, bk. bibi

117 İstanbul 1291

118 Müiistân, İstanbul 1291/1874

119 Rehber-i Gülistan, İstanbul 1308

120 Gül Suyu, Niğde 1944; haz. Azmi Bilgin-Mustafa Çiçek­ler, bk. bibi

121 7. bs., İstanbul 1958

122 İstanbul 1946, 1974

123 İstanbul 1965

124 Kalküta 1802

125 Paris 1634

126 Paris 1704

127 Paris 1789

128 Paris 1834

129 Paris 1858

130 Montpellier 1888

131 Tübingen 1635; Hamburg 1654

132 Schleswig 1654

133 Wittenberg ve Zerbst 1775

134 Hamburg 1827

135 Stuttgart 1741

136 Berlin 1864

137 London 1774 İseçmeier şeklinde

138 Kalküte 1806

139 Kalküte 1807

140 London 1823

141 London 1827

142 Hertfort 1852

143 Lon­don 1873

144 London 1880

145 London, New York 1899

146 London 1907

147 London 1913

148 London 1945 (sadece iki bölümü|)

149 Napoli 1873 (kısmen)

150 Lancianu 1917

151 Amsterdam 1654

152 Rotterdam 1828

153 Paris 1876

154 Varşova 1879

155 Batı dille­rine yapılan diğer tercümeler için bk. Ab-dülgafûr Revân-ı Ferhâdî, II, 175-196

156 Resâ'il, I, 126

157 en-Necât, s. 330-331

158 Bk. Hûd 11/71; en-Neml 27/18-19

159 en-Necm 53/43

160 el-Mü'minûn 23/ 109-110; ez-Zuhruf 43/47; en-Necm 53/ 59-60

161 el-Mutaffifîn 83/29-36

162 Abese 80/38-41

163 Bk. Wensinck, el-Muccem, "bsm", "dhk" md.leri; Abdül-hayel-Kettâni, I, 118-119; 111, 162-167

164 Me­selâ bk. Buharî, "Edeb", 68: "Fezâ'ilü aşhâ-bi'n-nebi", 6; Müslim, "Fezâilü's-sahâ-be", 22

165 Buhârî, "Edeb", 68; "Tefsir", 46/2; Müslim, "Fezâ'ilü'ş-şahâbe", 134; Tirmizî, s. 120-124

166 s. 285

167 Bk Mâverdî, s. 302; Gazzâlî, III, 127-132, 147

168 Bk. Ağlama

169 Tercümân-ı Hakikat, nr. 3463, 2 Cemâziye-levvel 1307/25 Kânunuevvel 1889

170 Tercümân-ı Hakikat, nr. 3679, 1 Rebîülâhir 1308/15 Teşrinievvel 1890

171 BA, Yıldız Tasnifi, Ks. 18, Evr. nr. 553/540, Zrf. nr. 93. Kar. 38, 25 Rebîulevvel 1308 (8 Kasım 1890) tarihli arîza

172 BA, Yıldız Tasnifi, Ks. 31, Evr. nr. 27/5, Zrf. nr. 27, Kar, 79

173 "Gülnar Hanım ve Opi-nion Gazetesine Lâzime-i Teşekkür", Tercümân-ı Hakikat, nr. 3815, 24 Şaban 1308/4 Nisan 1891

174 Tercümân-ı Hakikat, nr. 3867, I Zilkade 1308/7 Haziran 1891

175 A. Şişman, Leo Tolstoy i Vos-tok, Moskva 1960, s. 407

176 Ahmed Râsim, Mu­harrir, Şair, Edib, İstanbul 1924, s. 208-209

177 Tercümân-ı Hakikat, nr. 3975, 10 Rebîülevvel 1309/14 Teşrinievvel 1891

178 SF, nr. 19, 18 Temmuz 1307, s. 220-221

179 SF, nr. 56, 26 Mart 1308, s. 50-52

180 Hanımlara Mah­sus Gazete, nr. 16, 12 Teşrinievvel 1311, s. 3-4

181 İstanbul 1309, s. 3-7

182 Tercümân-ı Hakikat, nr. 4144, 6 Şevval 1309/3 Mayıs 1892

183 "Gül­nar Hanım", İkdam, nr. 538, 6 Şaban 1313/ 21 Kânunusâni 1896

184 Vremya, 18 [30| Oktyabrya 1895; Sankt-Peterburskie Ve-domosti, 20 laneri |1 Febralil 1896. Bk. Abrar Karımullin, s. 251. 300, not 16

185 a.y., s. 300, not 7

186 İstanbul 1313, s. 3-8

187 Kazan 1886

188 krş. Osmanlı Müellifleri, III, 154

189 Puşkin'den tercüme, İstan­bul 1307; Tercümân-ı Hakikat, nr. 3683, 6Rebîülewel 1308/20 Teşrinievvel 1890-nr. 3691, 15 Rebîüİevvel 1308/29 Teşrini­evvel 1890

190 İstanbul 1308; Tercümân-ı Hakikat, nr. 3745, 31 Cemâ-ziyelevvel 1308/12 Kânunusâni 1891-nr. 3752, 6 Cemâziyelâhir 1308/20 Kânunusâ­ni 1891

191 İstanbul 1308; Tercümân-ı Hakikat, nr. 3800, 7 Şaban 1308/ 18 Mart 1891 - nr. 3824, 6 Ramazan 1308/15 Nisan 1891

192 Atâullah Bâyezidof'tan tercüme, Ahmed Cevdet ile birlikte, İstanbul 1308; Tercümân-ı Haki-kat nr. 3789, 23 Receb 1308/4 Mart 1891-nr. 3795, 30 Receb 1308/11 Mart 1891; tercümesinden yıllar önce gazete bu ese­ri ilk çıktığında Türk okuyucusuna haber vermişti, Tercümân-ı Hakikat, nr. 1693, 25 Rebîüİevvel 1301/24 Kânunusâni 1884

193 Atâullah Bâ­yezidof'tan tercüme, Ahmed Cevdet ile bir­likte, İstanbul 1308; Tercüman-1 Hakikat, nr. 3825, 7 Ramazan 1308/16Nisan 1891-nr. 3849, 7 Şevva! 1308/ 16 Mayıs 1891

194 Tolstoy'­dan tercüme, İstanbul 1309; Tercüman-1 Hakikat, nr. 4041, 28 Cemâziyelevvel 1309/ 30 Kânunuevvel 1891-nr. 4054, 13 Cemâ­ziyelâhir 1309/ 14 Kânunusâni 1892

195 Tolstoy'dan tercüme, İstanbul 1309; Tercümân-ı Haki­kat, nr. 4069, 2 Receb 1309/1 Şubat 1892-nr. 4146, 29 Şevval 1309/26 Mayıs 1892

196 m. 4133, 18 Ramazan 1309/15 Ni­san 1892-nr. 4146, 8 Şevval 1309/15 Ma­yıs 1892

197 Puşkin'den tercüme, İstanbul 1309

198 İstanbul 1311

199 "İslâm Kadınlarında Hürriyet", Kadın, Selanik, nr. 12, 29 Kânu­nuevvel 1324-nr. 15, 19 Kânunusâni 1324

200 İstanbul 1335

201 Verhand-lungen des XIII. Internationalen Orienta-listen-Kongresses, Sektion VI. İslâm, Leiden 1904, s. 314-319 ve Actes du XIV congres International des orientalistes, Paris 1906-1908, III, 14-16

202 Rome 1889

203 Globus, nr. 17, 1899, s. 293-294

204 Paris 1905

205 Eser hakkında etraflı bilgi için bk. Kraçkovskiy, "Arabskaya Ge-ografiçeskaya Literatura", İzbranniya So-çinenia, Moskva - Leningrad 1958, IV, 703-704; a.mlf., Târîhu'! edebi'I -coğrafî fi'l -'Arabi ([trc- Salâhaddin Osman Hâşim), Kahire 1965, II, 722-723

206 Serkîs, Mu'cem, II, 1782-1783

207 28 Cemâziye-lâhir 1106/13 Şubat 1695

208 6 Ka­sım 1715

209 Bk. Yeni Valide Külliyesi

210 Ali Devvâni, III, 265-266

211 a.g.e., IV, 49-50

212 a.g.e., VI, 288

213 a.g.e., IX, 263-265

214 a.g.e., X, 299

215 Momen, s. 291-292

216 İstanbul 1992

217 nşr. Agâh Sırrı Levend, s. 172. 173

218 Mantıku't-tayr, naşirin önsözü, s. 10

219 Köprülü, İlk Mutasaomftar, s. 240; Kilisli Muallim Rifat, s. 14

220 Manttku't-tayr, naşirin ön­sözü, s. 10-11

221 Kasım 1297

222 Bk. Gölpinarlı, s. 45

223 s. 298

224 Bk. Sadeddin Kocatürk, s. 31, 321-323

225 a.g.e., s. 32

226 İA, I, 220; Mantıku't-tayr, naşirin önsözü, s. 5

227 Köprülü, Millî Edebiyat Cere­yanının İlk Mübeşşirleri, s. 12

228 s. 296

229 nr. 817

230 Ankara 1982

231 Taeschner, s. 6

232 Hamburg 1930

233 Mantıku't-tayr, naşirin önsözü, s. 14

234 Bk. Bibl

235 s. 295-297

236 Köprülü, İlk Mutasauüiflar, s. 269

237 a.g.e., s. 241, 269

238 nr. 1360; 236 leksikl

239 Fâtih, nr. 2557, vr. 159b-256

240 nr. A-120, başı eksik

241 Bk. bibl

242 Ankara 1957

243 Ferhengnâme-i Sa'dî Tercümesi, s. 15

244 Ali Emîrî, Farsça Yazmalar, nr. 517, vr. 46b-61b

245 s. 296

246 "Zwei Gazels von Gülşehri", Fu­ad Köprülü Armağanı, İstanbul 1953, s. 479-485

247 Beyazıt Devlet Ktp., nr. 5782, vr. I52b lyirmi dokuz beyit I, vr. 164b (on iki beyit), vr. 288b (on yedi beyit)