İstanbul model uçak kulüBÜ derneğİ



Yüklə 0,83 Mb.
səhifə10/12
tarix22.11.2017
ölçüsü0,83 Mb.
#32554
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12

 

Kısaltılmış motor terimleri




ABC : Bu harfler motorun alüminyum, pirinç ve kompozit veya kromdan yapıldığını belirtir.

Bu motorlarda yüksek performans sağlaması için compozit veya krom kaplı pirinç silindir gömleği ve alüminyum piston vardır.

Piston üzerinde sekman yoktur.

Bu motorları elle çevirmek zordur.

Piston ve silindir arasındaki boşluk çok azdır.

Bu yüzden bu motorların rodajına çok dikkat edilmelidir.

BB: Bu harfler motorun krank milinin bilyalı yatakla yataklandırıldığını belirtir.

Böyle motorlar daha sessiz,daha performanslı ve uzun ömürlüdür.

FOUR-STROKE : Dört zamanlı motor demektir.

Dört zamanlı motorların gücü aynı büyüklükteki iki zamanlı motorlara göre düşük olmasına rağmen bazı avantajlarıda vardır.

Öncelikle susturucu ihtiyaçları yoktur ve daha sessizdirler.

Daha büyük çapta pervane kullanırlar.

Bu da büyük ve düşük hızda uçan scale modeller için çok uygun olmalarını sağlar.

Büyük pervane çaplı büyük cowllu modellerde çok kullanışlıdır.

Son olarak ta daha az yakıt tüketirler.

Ancak daha pahalıdırlar.

LAPPED : Pistonların, motorda kompresyonu sekmansız olarak yapmasını sağlayan üretim şekli.

LONG_STROKE: Pistonun silindir içerisinde hareket ettiği mesafenin (kurs boyunun) uzun olmasıdır.

Motora yüksek tork(döndürme gücü) sağlar.

Bu motorlarda Schnuerle port ve bilyalı yatak standarttır.

RE : Bu harfler eksozun motorun arkasında olduğu ifade eder.

Bu tip motorlar genelde patern uçaklarında ve eksozun uçağın gövdesinin içine konduğu durumlarda kullanılır.

Ducted fanlı uçaklarında motorlarının eksozu arkadadır.

SCHNUERLE PORT : İki zamanlı motorlarda çek valflerin yerine özel yapım ortası delinmiş krank mili kullanarak krank milini çek valf gibi kullanan motor yapısı.



 

Pervane ölçü tablosu




İKİ ZAMANLI MOTORLARIN PERVANE ÖLÇÜLERİ

MOTOR HACMİ (CU.İN.)

TAVSİYE EDİLEN PERVANE ÖLÇÜSÜ

.020

4 1/2x2

.049 - .051

6x3 , 6x4 , 5 1/2x4

.09 - .10

7x3 , 7x4 , 7x6

.15

8x4 , 8x5 , 8x6

.19 - .25

9x5 , 9x6 , 8x6

.29

10x5 , 10x6 , 9x7

.30 - .35

10x6 , 10x7 , 9x7

.40

10x6 , 10x7 , 10x8

.45 - .50

11x5 , 11x6 , 10x8

.60 - .61

11x7 , 11x7 1/2 , 11x8

.71 - .80

12x4'den 14x6'ya kadar

.90

14x4 , 14x6

1.08

15x8 , 16x6

1.2

14x6'dan 16x4'e kadar

2.0

18x6 , 20x6

2.4

18x10'dan 22x10'a kadar




DÖRT ZAMANLI MOTORLARIN PERVANE ÖLÇÜLERİ

MOTOR HACMİ (CU.İN.)

TAVSİYE EDİLEN PERVANE ÖLÇÜSÜ

.20 - .21

9x6 , 10x4

.26

9x6 , 10x6

.40- .45

11x6 , 10x8 , 10x9

.60

12x6 , 13x5

.70

11x8 , 11x9 , 12x7 , 12x8

.90

11x10 , 12x9 , 12x10

1.2

15x8 , 16x6

1.6

16x8 , 18x6

2.4

18x10, 20x8

2.7

20x8 , 20x10

3.0

20x10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 









Yakıt deposu ölçü tablosu




MOTOR HACMİ (cu.in.)

DEPO KAPASİTESİ (OUNCE)

.049

1 ounce

.09 - .15

2-4 ounce

.19 -. 25

4 ounce

.29 - .35

6-8 ounce

.40 - .45

8-10 ounce

.60

12-16 ounce

.60' dan büyük

Uçağınızın içine sığacak büyüklükte







Uygun buji seçimi




Günümüzde birçok modelci buji seçimine dikkat etmemektedir.

Oysa buji motorun önemli parçalarından birisidir.

Bujiler öncelikle uzun (long reach glow plug) ve kısa (short reach glow plug) buji diye ikiye ayrılır.

Ayrıca bunlarda değişik çalışma sıcaklıklarına sahiptirler.

Bu konu karışıkmış gibi görünmesine rağmen basittir.

Öncelikle buji olarak motorunuzun üretici firmasının tavsiye ettiği tip ve marka buji kullanın.

Genellikle .19 inç küp hacimden küçük motorlarda kısa buji kullanılır.

Bu hacmin üzerindeki motorlarda ise uzun buji kullanılır.

Bujilere bakılarak uzun veya kısa olduğu anlaşılabilir.

Motorunuzun silindir kapağını sökün.

Eğer buji kapağın içinde kalıyor ise kısa, bir miktar kapaktan dışarı yanma odasına doğru taşıyor ise uzun tipte bujidir.

Kısa bujiler uzun bujilerin yerine kullanılabilir.

Bu motora zarar vermez, ancak birkaçyüz devir düşüşüne sebep olabilir.

Uzun tip bujileri kısa tip bujilerin yerine kullanmak iyi bir fikir değildir.

Çünkü uzun tip bujiler özellikle küçük hacimli motorlarda sıkıştırma oranının artmasına buda erken ateşlemeye sebep olacaktır.

Erken ateşlemede motor performansının düşmesine ve motorun fazla ısınmasına sebep olarak motora zarar verecektir.

Çoğu buji üreticisi farklı sıcaklıklarda çalışan buji üretir.

Bu da insanların kafasını karıştırır.

Hangi sıcaklık değerindeki bujiyi kullanmaya karar vermemizi zorlaştırır.

Bunun için birkaç tipte bujiyi deneyerek karar vermeliyiz.

Şu anda kullandığımız glow pluglı motorlar yarı dizel teorisine göre sıkıştırma/ateşleme prensibine göre çalışır.

Yakıt hava karışımı sıkıştırıldığında ısınır.

Sıkıştırma oranı sonucunda artan sıcaklık tutuşma sıcaklığına eriştiğinde ateşleme meydana gelir.

Çoğu dizel motorunda sıkıştırma oranı 22:1 oranına yakındır.

Oysa model uçak motorlarında bu oran 7:1 ila 9:1 arasındadır.

Bu sıkıştırma oranı dizeldeki gibi yakıt-hava karışımını ateşleyecek kadar bir sıcaklığa erişmemizi sağlayamaz.

Bu noktada glow plug (buji) yardımımıza koşar.

Motorun ilk çalıştırılmasında bir batarya ile buji ısıtılır.

Bunu bujinin üzerindeki platin elementi sağlar.

Platin elementin üzerinden geçen elektrik akımı ısıya dönüşür ve dışarıdan bakıldığında ısınan buji elementi portakal rengi halinialır.

Motor çalıştıktan sonra yanma sonrası ortaya çıkan ısı artı platin elementin katalitik etkisi ve yakıtın içindeki metanol(metilalkol) bujinin çalışma sıcaklığında kalmasını sağlar.

Motorun sıkıştırma oranı ile birlikte bujinin çalışma sıcaklığı ve kullanılan yakıtın cinsi yanmanın nezaman olacağını belirler.

Eğer sıkıştırma oranı fazla olursa veya buji fazla sıcak çalışıyorsa 2 zamanlı motorlarda erken ateşlemeye, 4 zamanlı motorlarda vuruntu ve patlamalı çalışmaya sebep olur.

Bu da aşırı ısınmaya ,güçkaybına ve zamanla motorun zarar görmesine sebep olur.

Ateşleme noktasına etki eden bir diğer faktörde rutubettir.

Havadaki veya yakıt içersindeki rutubet sıkıştırma basıncını değiştirir.

Bu yüzden erken ateşleme ve vuruntu olur.

Özellikle yakıtın içine su karışmasını engellemek içinyakıt tankının ağzını daima sıkıca kapalı tutulmalıdır.

Çünkü yakıtın içersindeki metanol havadaki rutubeti sünger gibi emer.

Bütün bu açıklamalara göre doğru buji ve yakıt kombinasyonunu seçmek için


ne yapmalıyız ?

Eğer motor çalıştırılıp buji ısıtıcısı üzerinden ayrıldığında motor devrinde bir düşüş görülüyorsa bujinin çalışma sıcaklığı düşüktür.

Daha sıcak çalışan bir buji deneyin veya daha yüksek oranda nitrometanlı yakıt kullanın.

Eğer nitro oranı üretici firmanın verdiği maksimum orana ulaşmışsa tek çözüm daha sıcak çalışan bujidir.

Diğer yandan motoru çalıştırıp buji ısıtıcısını ayırıp motoru biraz fakir çalıştırdığınızda 2 zamanlı motorlarda kızaran yumurta sesine benzeyen bir cızırtı sesi, 4 zamanlı motorlarda takırtı benzeri bir ses duyuyorsanız daha düşük sıcaklıkta bir buji veya daha az nitrolu yakıt deneyin.

Ancak şu soru yine de her zaman sorulur :'


Hangi buji motoruma maksimum performans sağlar ?

Verilecek bir cevap yok deneyip göreceksiniz.

Sadece şunu söyleyebiliriz.

Motor çalıştıktan ve buji ısıtıcısı ayrıldıktan sonra motorda cızırtı, erken ateşleme ve vuruntu yoksa ve motor kategorisinin performansı veriyorsa bu buji yakıt kombinasyonu uygun demektir.

Bu durumda başka bir buji takıp motorun performansının daha da artacağını beklemek yanlış olur.

Bu arada tuned pipe tipi eksozlar, yüksek oranda nitro ve motordaki titreşimler buji elementine etki ederek buji ömrünü azaltırlar.

Bu yüzden özellikle yüksek nitro oranı ve titreşimlere dikkat etmek gerekir.

Gereğinden fazla nitro kullanımı (özel durumlar hariç) balanssız spinner ve pervane kullanılmamalıdır.



 

Bujiler neden yanar ?




Motorunuzdaki ana ateşleme sistemi bujilerdir.(Glow Plug)

Diğer önemli öğe ise kompresyon yani sıkıştırmadır.

Buji ve kompresyon ortak olarak yakıt hava karışımının ne zaman yanmaya başlayacağını
belirler.

Bunlardaki bir problem motorunuzun düzgün çalışmamasına veya hiç çalışmamasına sebep olur. 


Ancak motorlardaki esas ateşleme problemlerinin ana kaynağı bujilerdir.
Neden bujiler problem çıkarır ?

Bunun dört ana sebebi vardır.

Beşinci sebep ise eskimiş/yıpranmış bujidir.

Bujiler çalışmak için yani ısılarını istenen seviyede tutmak için yakıtınızın içindeki alkolün 


sağladığı katalitik (kimyasal) reaksiyonu kullanırlar.

Bujiler kullanıldıkça/eskidikçe buji elementi yanma sonrası ortaya çıkan artıklarla (karbon vb.) kaplanır.

Bu da bujinizin çalışmasını engeller.
Diğer dört problemin birincisi motorunuzun fazla fakir (lean) çalışmasıdır.

Fakir çalışan motor çok ısınır.


Yüksek ısı altında buji elementi yanar, erir veya parçalanır.

Bu arada gereğinden fazla nitro kullanımı ısının aşırı artmasına sebep olacağından hem bujinize hem de motorunuza zarar verecektir.


Fazla batarya voltajı da (max.1.5 volt) bujinizin can düşmanıdır.

1.5 voltun üzerindeki voltaj bujinizi yakar.

1.5 volta yakın voltajlar hemen bujinizi yakmasa bile ömrünü çok büyük ölçüde kısaltır.

Fazla voltaj demek bujinizin üzerinden fazla akım geçmesi demektir.

Dolayısı ile buji fazla ısınacak demektir.

Aşırı ısı buji elementinin erimesine sebep olur.

Metallerin boyu  ısı arttıkça uzar.

Buji elementinin flamanları arasındaki boşluk çok azdır.

Isındıkça element birbirine yaklaşır, yaklaştıkça ısı artar.

En sonunda buji yanar.

Ayrıca ısı metalin dayanıklığı azalır.

Hatta bazı arkadaşlar buji daha iyi çalışsın diye buji flamanının aralarını birbirine yaklaştırır. Bu sadece bujinin yanmasını kolaylaştırır.

Ayrıca fazla kızgın buji erken ateşlemelere sebep olur.

Bataryanız bujiyi parlak portakal rengi veya kırmızıya yakın portakal rengi alacak kadar ısıtmalıdır.

Eğer beyaza yakın bir renk alıyorsa buji yakında yanacak demektir.

Bunu kontrol etmek için bujinizi sökün ve bataryayı bağlayın.

Buji elementinin parlaklığını kontrol edin.

Eğer 1.2 voltluk şarjlı pil kullanıyorsanız kontrole gerek yok.

Ancak 1.5 voltluk pil veya power panel kullanıyorsanız mutlaka bujinizin rengini kontrol edip ona göre ayarlama yapın.

Power panelinizin göstergesine güvenmeyin.


Muhakkak buji parlaklığını görün.

Bu arada kesinlikle 12 volt vererek veya pilleri birbirine seri bağlayıp bujiyi ısıtmaya kalkmayın, bujinizi yakmaktan başka bir işe yaramaz.

Diğer bir sebep motorunuzdaki titreşimdir.

Balansı ayarlanmamış pervane, hasar görmüş spinner, gevşek motor bağlantısı, eğri krank mili vb. durumlar titreşime sebep olurlar. (uçağınız düştükten sonra pervaneyi bağladığınız mili kontrol edin.)


Bu titreşim zamanla ısı etkisi ile birleşerek buji elementinin kopmasına sebep olur.
Bütün bunların yanında bujinin kirlenmesi de bujinin ömrünü azaltır.

Buji elementi çok küçük olup, çok 


küçük bir yuvanın içine yerleştirilmiştir. Havadan veya yakıttan gelen pislikler, motor yataklarından ve 
zamanla aşınma sonucu piston ve gömlek yüzeyinden kopan mikron seviyesindeki metal parçacıklar ve yanma sonucu motorda oluşan karbon buji üzerinde toplanarak bozulmasına sebep olur.

Yine bunun yanında piston ve yanma odasında zamanla oluşan karbon birikintileri kopup bujiye çarparak zarar verir.


Kaliteli bir buji düzinelerce uçuşta problem çıkartmamalıdır.

Eğer kısa zamanda bujiniz yanıyorsa bunu mutlaka araştırmalısınız.


İYİ UÇUŞLAR.

 



Motor hava kaçakları




Neden eski motorlar iyi çalışmaz ?

Neden bir motor çok iyi de olsa ayarlaması ve düzgün çalışması zordur ?


Neden bazı motorlar havada uçağa yükseliş kumandası verildiğinde sürekli fakir çalışmaya başlar ?
Yukarıdaki sorulara verilecek yüzlerce cevap vardır.

Fakat en iyi cevap motorunuzda olan bir hava kaçağıdır.


ilk önce bazı temel konuları açıklayalım.

Doğal olarak yanma odasında kompresyonu (BASINCI) tutabilmek için


silindir kapağı ve slindir bloğu arasında iyi bir sızdırmazlık sağlamalıyız.

Fakat iki zamanlı motorlarda krank mili ile yataklandığı yatak arasındada sızdırmazlık sağlamalıyız.

Dört zamanlı motorlar hariç iki zamanlı motorlar krank milini bir pompa olarak kullanırlar. Piston yukarı doğru hareket ederken önündeki yakıt hava karışımını sıkıştırır.

Bu arada piston krank milinin bulunduğu karter kısmından yukarı doğru hareket ettiği için bu alanda hacim boşalması, dolayısiyle vakum oluşur.

Bu vakum o anda açık olan krank milinin üzerinden dışarıdaki havayı emer.

Bu esnada piston üst ölü noktaya geldiğinde krank mili dönerek karbürataörün altındaki deliği kapatır.

Yani yeni yakıt hava karışımı pistonun altındaki ve karbüratör arasındaki bölümde kapalı kalır.
Ateşleme olup piston tekrar aşağı inerken altındaki yakıt hava karışımını sıkıştırır.

Piston aşağı inerken önce eksoz portunu sonra emme portunu açar.

Bu esnada aşağıda sıkışmış olan karışım basınçla emme portundan geçerek pistonun önüne sevk edilir.

Dolayısiyle biz motorumuzdan tam verim alabilmek için sadece yanma odasında, silindir kapağında ve buji bağlantı yerinde sızdırmazlığa sahip olmamalıyız.

Bunlara bağımlı olarak krank mili yatağında, ön bilya veya yatağında ve motor arka kapağındada sızdırmazlık sağlamalıyız.
Eğer bunu yapmazsak motorumuza yeterince yakıt hava karışımı gönderemeyiz.

Hem fazla yakıt yakarız hem de istediğimiz verimi alamayız.

Fakat hava kaçaklarının ana kaynağı karbüratörlerdir.

Bu yüzden ilk olarak karbüratör hava kaçaklarına bakmalıyız.

Öncelikle karbüratör ile motorun bağlandığı noktadaki sızdırmazlığı kontrol edin.

Yukarıdaki problemler genellikle yıpranmış motorlarda görülür.

Karbüratör üzerindeki kaçakları bulmak zordur.

Karbüratör üzerinde basınç değilde vakum olduğu için bir kaçak varsa bu yakıt veya 


yağ sızıntısı olarak görülür, bir hava kaçağı olarak görülmez.

Motora ilaveten bazı hava kaçağı noktaları vardır.

Bunları yakıt hortumlarındaki, yakıt deposundaki ve eksoz bağlantısındaki kaçaklar olarak sıralayabiliriz.
Eğer motorunuzdan tam verim almayı ve düzenli çalışmasını istiyorsanız bu kaçaklara dikkat etmeli ve bunları en kısa sürede gidermelisiniz.
İYİ UÇUŞLAR.


 



Karbüratör hava kaçakları




Öncelikle karbüratör kaçağı motorumuza ne gibi etki yapar onu açıklıyalım.

Karbüratör motorun yakıt sistemi parçası olup motorun değişik devirlerde ihtiyacı olan yakıt hava karışımını ayarlar.

Karbüratör negatif basınç yani vakum etkisi ile çalışır.

Dolayısiyle karbüratör üzerindeki bir kaçak noktası karbüratörün düzgün çalışmasını engeller.

Bu motorun düzgün çalışmamasına bazen hiç çalışmamasına, ayar güçlüğüne, yakıt gelmemesine  ve en kötüsü fakir çalışmasına  sebep olur.

Eğer karbüratörünüzde bir kaçak varsa ve yerde bunu fark etmemişseniz havada iken motorunuz mutlaka fakir çalışacak, bu da motorunuza zarar verecektir veya havada stop edecektir.

Tabiki bunu hiç kimse istemez.
Çeşitli karbüratör dizaynları ve çeşitleri vardır.

Bu karbüratörlerinde kendine has hava kaçağı yapan noktaları vardır.

Dolayısiyle değişik tamir yolları vardır.

Burada bu konulara değinip belli markalar hakkında bilgi vereceğiz.

Öncelikle hava kaçaklarını nasıl tespit edeceğimizden bahsedelim.

Yakıt hatlarında kaçak olamadığından eminseniz ve yakıt deponuz tam dolu iken karbüratörünüzün ağzını parmağınızla kapatıp motoru dönüş yönünde çevirdiğinizde yakıt gelmiyor veya yakıt hava kabarcıkları ile geliyorsa karbüratötürnüzde kaçak vardır.

Daha sonra karbüratörünüzü motorunuzdan söküp yakıt giriş ucuna uzun bir yakıt hortumu bağlıyarak resimdeki gibi  parmaklarınızla karbüratörün hava giriş ve çıkış deliklerini 
kapatarak suya daldırın.

Daha sonra yakıt girişine bağladığınız hortumdan üfleyin.

Çıkan hava kabarcıkları size kaçağın nerede olduğunu gösterecektir.

Eğer hava kabarcıkları büyük ise kaçak büyük demektir.

Daha sonra karbüratörünüzü kurutup yağlamayı unutmayın.

Karbüratör-Krank Yatağı bağlantısı : OS, ASP, MAGNUM, ROYAL, IRVINE ve benzeri marka karbüratörlerde motorun bağlandığı yerde "O" Ring kullanır.

Buradaki kaçaklar karbüratör yerine takılırken, karbüratörün üzerine biraz basınç uygulayarak oringi sıkıştırmak, oring küçük geliyor veya eskimişse yeni oring veya 
bir numara daha kalın oring kullanarak veya çift oring ile probleminizi giderebilirsiniz.

Ayrıca karbüratörün alt kısmını zımparalar veya  eğelerseniz içeriye doğru daha fazla girerek oring üzerine daha fazla baskı yapacaktır.

FOX Karbüratörlerin kendine has kare şeklinde bağlantıları vardır.

Bu yüzden bağlantı noktalarında silikon kullanılır.

Kullanacağınız bu silikon yüksek ısıya dayanıklı tür olmalıdır.
Yüksek Hız Ayar İğnesi : Bu karbüratörlerin çeşitlerine göre değişebilen bir problemdir.

Çünkü çoğu karbüratör üreticisi iğnenin dişleri ile yatağı arasında biraz boşluk bırakır.

Bu boşluk zamanla  kaçağa sebep olur. 
Bunu engellemek için FOX, bazı K&B ve OS FP serisi motorlarda karbüratörle iğne arasına küçük bir parça yakıt hortumu koyarak kaçağı engelleyebilirsiniz.

Bazı pahalı Os ve benzeri karbüratörlerde üretici firma iğnenin diş açılmış kısmı ile hareket ettiği yatağı arasına küçük bir oring  koymuştur.

Bu Oring ’in durumunu zaman zaman kontrol ederek sızdırmazlığından emin olun.
Düşük Hız (Rölanti) Ayar İğnesi : FOX karbüratörlerde durum yüksek hız iğnesinde olduğu gibidir.

Diğer karbüratörlerde özel bir conta veya silikon conta olabilir, zaman zaman kontrol ederek sızdırmazlığından emin olun.


Yakıt Giriş Ucu : FOX motorlarda sadece vidalıdır.Sıkılayın veya locklite kullanın.

Diğer markalarda küçük bir conta mevcuttur, yırtılmış veya zedelenmişse değiştirin.

Çünkü küçücük bir conta büyük problemlere sebep olur.

Bunun yanında aynı özelliğe sahip eksoz üzerindeki yakıt tankı için gaz tazyiği aldığımız ucunda sızdırmaz olduğunu kontrol edin.


Barel Ayar Vidası : Kolaylıkla problem olabilen bir parçadır.

Çoğu karbüratörde altında küçük bir conta vardır.

Zamanla yıpranarak problem yaratabilir.

FOX ve K&B motorlarda altında küçük bir yay bulunur.

Bu titreşimden vidanın gevşemesini engellemek içindir.

Bu vidanın olduğu yerde küçük bir conta veya locklite kullanabilirsiniz.


Barel İle Karbüratör Arasındaki Boşluk : Düşük hız (rölanti) ayar iğnesinin olduğu tarafta barel ile karbüratörün temas noktası dışarı açıktır.

Bazı üreticiler burda kapalı özel bir conta kullanabilir, ancak genellikle açıktır.

Bazıları ise barel yuvasının iç kısmına bir kanal açarak oring kullanmış olabilir.

Eğer burada kaçak varsa oringi veya varsa dıştaki özel lastik kapağı değiştirin.

Eğer karbüratörünüzde bunlar yoksa ve kaçak fazla ise karbüratörünüzü değiştirmekten başka çareniz yoktur.
İYİ UÇUŞLAR.


Yüklə 0,83 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin