İstanbul uluslararasi finans merkezi projesi

2.Maliye Politikasının Şeffaflığı

IMF Prensipleri

1.1 Kamu sektörü, ekonominin geri kalanından ayırt edilmeli ve kamu içerisindeki politika ve yönetim rolleri halka açık ve anlaşılır olmalıdır.

1.1.1 Hükümetin yapısı ve görevleri açıkça belirlenmelidir.

1.1.2 Hükümetin farklı kademeleri ile yürütme, yasama ve yargı organlarının sorumlulukları iyi tanımlanmış olmalıdır.

1.1.3 Hükümetin farklı düzeylerindeki sorumluluklar ile bunlar arasındaki ilişkiler açıkça belirlenmelidir.

1.1.4 Hükümet ve kamu sektörü kuruluşları arasındaki ilişkiler açık düzenlemeleri esas almalıdır.

1.1.5 Hükümetin özel sektörle ilişkisi kamuya açık şekilde yürütülmeli, açık kurallar ve yöntemler olmalıdır.

1.2 Mali Yönetimin yasal ve idari çerçevesi açık olmalıdır.

1.2.1 Kamu fonlarına ilişkin her türlü taahhüt veya harcama, kapsamlı bütçe kanunları ve açık idari kurallarla yönetilmelidir.

1.2.2 Vergi, resim ve harçlar açık yasal temellere dayanmalıdır. Vergi kanunları ve düzenlemeleri kolayca erişilebilir ve anlaşılır olmalı ve uygulanmaları sırasında kullanılabilecek her türlü idari takdir yetkisi açık kriterlerce yönlendirilmelidir.

1.2.3 Önerilen yasa ile gerçekleştirilecek değişiklikler hakkında istişarede bulunmak için yeterli zaman olmalıdır.

1.2.4 Hükümet ile kamu ve özel kurumlar arasındaki anlaşmalar, kamuya açık olmalıdır.

1.2.5 Hükümetin varlık ve yükümlülükleri, kamu varlıklarını kullanmaya ilişkin hakları da dahil, açık ve anlaşılır yasalara dayanmalıdır.

2.1 Bütçenin hazırlanması bir zaman cetveline bağlı olmalı, makroekonomik ve mali politika amaçlarını içermelidir.

2.1.1 Bir bütçe takvimi belirlenmelidir. Taslak bütçe için yeterli zaman verilmelidir.

2.1.2 Yıllık bütçe realistik olmalı ve orta vadeli makroekonomik ve mali çerçeve içinde hazırlanmalıdır. Mali hedefler ve kurallar açıklanmalıdır.

2.1.3 Ana harcama ve gelirler ile bunların politika amaçlarına katkıları belirlenmelidir.

2.1.4 Bütçe dokümanı mali sürdürülebilirliğin bir değerlendirmesini içermelidir.

2.1.5 Bütçenin ve bütçe fazlasının yönetimi ve koordinasyonu için açık mekanizmalar olmalıdır

2.2. Bütçenin yönetimi, izlenmesi ve raporlanması için açık yöntemler olmalıdır.

2.2.1 Gelirleri, harcamaları, ödemeleri, yükümlülükleri izlemek için güvenilir bir muhasebe sistemi olmalıdır.

2.2.2. Bütçe gelişmeleri ile ilgili yılın ortasında bir rapor hazırlanmalıdır. Daha sık, en azından çeyrek dönemlik raporlamalar yapılmalıdır.

2.2.3. Mali yıldaki ek gelir ve harcama önerileri orijinal bütçe ile birlikte sunulmalıdır.

2.2.4. Denetimden geçmiş hesaplar ve raporlar basılmalıdır.

3.1 Geçmiş, gelecek ve tahmini mali faaliyetler ile riskler hakkındaki bilgiler kamuya açıklanmalıdır.

3.1.1 Kamuoyunun bilgisine sunulacak olan bütçe dokümantasyonu, mali hesaplar ve diğer mali raporlar, merkezi hükümetin tüm bütçesel ve bütçe dışı faaliyetlerini kapsamalı ve merkezi hükümetin konsolide mali durumu yayımlanmalıdır.

3.1.2 Önceki iki mali yılın gelir ve giderleri ile ilgili yıllık bütçedekiyle karşılaştırılabilir bilgiler, bütçeyi takip eden iki yılın temel bütçe tahminleri ile birlikte sağlanmalıdır.

3.1.3 Merkezi hükümete ait koşullu yükümlülükler ve vergi harcamaları ile yarı mali faaliyetlerin doğasını ve mali önemini tanımlayan ifadeler bütçe dokümantasyonunda yer almalıdır.

3.1.4 Merkezi hükümetin borçları, mali varlıkların seviyesi ve kompozisyonu hakkında tam bilgi yayımlanmalıdır.

3.1.5 Devletin taşra teşkilatının da önemli olduğu yerlerde, bunların mali durumları ve genel devletin konsolide mali durumu yayımlanmalıdır.

3.1.6.Hükümet, uzun dönem kamu finansmanı hakkında periyodik raporlar yayınlamalıdır.

3.2 Bütçe ile ilgili bilgiler, politika analizini kolaylaştıran ve hesap verilebilirliği teşvik eden bir yolla sunulmalıdır.

3.2.1 Bütçeye ilişkin basit ve açık bir özet rehber yıllık bütçe döneminde yayınlanmalıdır.

3.2.2 Bütçeye ilişkin veriler, gayri safi usul ile raporlanmalıdır. Gelir, gider ve finansman unsurları birbirlerinden ayrılmalı ve giderler; ekonomik, fonksiyonel ve idari kategoriler altında sınıflandırılmalıdır. Bütçe-dışı faaliyetlere ilişkin verilerin raporlanması da aynı usulde yapılmalıdır.

3.2.3 Genel devletin toplam dengesi, mali durumun özet bir göstergesi olmalıdır. Bu diğer mali göstergelerle de desteklenmelidir.

3.2.4 Bütçe programı ile ulaşılan amaçlar yıllık olarak sunulmalıdır.

3.3 Mali bilgilerin zamanında yayımlanması hususunda taahhütte bulunulmalıdır.

3.3.1 Mali bilgilerin yayımlanması, hükümet için yasal bir zorunluluk olmalıdır.

3.3.2 Mali bilgilerin yayımlanma takvimi önceden duyurulmalıdır.

4.1 Mali veriler kabul görmüş veri kalitesi standartlarını karşılamalıdır.

4.1.1 Bütçeye ilişkin veriler, mevcut gelir ve harcama eğilimlerini, makroekonomik gelişmelerin temelini ve iyi tanımlanmış politika taahhütlerini yansıtmalıdır.

4.1.2 Bütçe verilerinin toplanması ve sunumunda kullanılan standartlar ve muhasebe

esası (ör. Nakit ya da tahakkuk) yıllık bütçe ve mali hesaplarda gösterilmelidir.

4.1.3 Mali verilerin kalitesine ilişkin özel teminatlar sağlanmalıdır. Özellikle, mali raporlardaki verilerin kendi içinde ve diğer kaynaklardan gelen ilgili verilerle tutarlı olup olmadığı gösterilmelidir.

4.2 Mali faaliyetler etkin iç gözlemlere dayanmalıdır.

4.2.1. Kamuda hizmet verenlerin davranışlarına ilişkin açık standartlar olmalıdır.

4.2.2 Kamuda çalışma yöntem ve şartları basılı olmalıdır.

4.2.3. Düzenlemeler ve uluslararası standartlar erişilebilir olmalı ve uygulamada da gözlenmelidir.

4.2.4. Satılan ve alınacak kamu varlıkları açıkça ele alınmalıdır.

4.2.5. Hükümetin faaliyetleri ve finansmanı iç denetimden geçirilmelidir ve denetim yöntemleri gerektiğinde yenilenebilir olmalıdır.

4.2.6 Ulusal bütçenin yönetimi yasal olarak politik uygulamalardan uzak olmalı, vergi verenlerin haklarını korumalı ve kamuya düzenli olarak rapor edilmelidir.

4.3. Mali bilgi bağımsız bir incelemeye tabi olmalıdır.

4.3.1 Kamu finansmanı ve politikaları bağımsız bir ulusal denetim organı ya da denk bir kurum tarafından denetlenmelidir.

4.3.2 Mali tahminler ve bunların dayandığı makroekonomik tahminlerle tüm temel varsayımları değerlendirmek üzere bağımsız uzmanlar davet edilmelidir.

4.3.3 Mali verilerin kalitesini doğrulamak için bir ulusal istatistik kuruluşuna kurumsal bağımsızlık verilmelidir.