Istanbul Üniversitesi Matbaası

Hekimbaşı’nın başlıca görevleri:

- Tüm sağlık işlerini yönetmek,

• 
  Hekimler ve yardımcı personeliyle ilgili kararlar almak,
  
• 
  Hekimlerin tayin ve işten alınmalarına karar vermek,
  
• 
  Ücret zamları ile ilgili kararlar almak,
  
• 
  Ordunun sağlık işlerini yürütmek,
  
• 
  Öncelikle Padişah ve ailesinin sağlığı ile ilgilenmek,
  
• 
  Padişahın yemeklerinin, tedavisinde kullanılacak ilaçların, güçlendirici macunların hazırlanmasına nezaret etmek,
  
• 
  Saraydaki iki eczane ve beş hastanede, sayıları 25-30 arasında değişen cerrah, kehhal ve hekimlerin düzenli çalışmalarını sağlamak ve idare etmek,
  
• 
  Hekimleri denetleyip, yeterli olup olmadıklarını anlamak için sınava almak ve yeterli bulduklarına icazet vermek,
  
• 
  Hükümdarın fermanıyla İstanbul ve civarındaki yerli ve yabancı hekimlerle, cerrah ve kehhalleri denetleyip ehliyetsiz olanların hekim dükkanı ruhsatlarını iptal etmek,
  
• 
  19. yüzyılın ilk yarısında da imparatorluğun askeri teşkilatı için gerekli ham maddeleri almak, ilaç imali ve gerekli yerlere dağıtımında yetkili sahibi olmak.
  

Hekimbaşılar genelde ölen sultanın yerine geçen hükümdar tarafından görevden alınır, padişahın tahttan indirilmesi durumunda ise yerlerinde bırakılabilirlerdi. Hekimbaşılara araziler tahsis edilir, çok sayıda hizmetkar verilir, padişah ve rical de bol miktarda hediyeler sunardı. Hekimbaşılık kurumu 1850 yılında lağvedildi yani sona erdirildi.

Cerrah:

Osmanlı Devleti’nde cerrahlık usta-çırak yoluyla öğrenilir, cerrahlar saray, ordu, darüşşifa ya da dükkanda çalışır ve esnaftan sayılırdı. Diş çekme, sünnet yapma, kan alma, saraya alınacak oğlanların ve hadım ağalarının muayeneleri cerrahın görevleri arasındaydı. Saray cerrahlarının başına sercerrahin-i hassa denir, padişah ordusunun cerrah başılığına ise saray cerrahlarının en yetkilisi atanırdı.