Istanbul Üniversitesi Matbaası

GASTROENTEROLOJİ

1902 yılında, Londra’da William Bayliss ve Ernest Starling barsak dokusundan salgılanan sekretin isimli bir maddenin pankreas dokusundaki salgılamayı uyardığını göstermişlerdir. Böylece, organ fonksiyonlarının sinirlerle olduğu kadar, kimyasal maddelerle de olabildiği gösterilmiştir. Daha sonraki yıllarda gastrointestinal sistemi etkileyen hormonlar bildirilmiştir. Dragstedt ve Owens vagus sinirini keserek peptik ülserin tedavisindeki yerini göstermişlerdir.

Blumberg, 1965 yılında, Philadelphia’da, hepatit için anahtar olan bir virus antijenini göstermiştir ve 1976 yılında Nobel ödülünü kazanmıştır. Pernisiyöz anemi 20. yüzyılda tarif edilmiş ve Minot, Murphy ve Whipple eksik maddenin B 12 olduğunu göstermişler ve 1934 yılında Nobel ödülünü almışlardır.
ENDOKRİNOLOJİ

Endokrinolojiye en büyük katkı, Frederick Banting ve Charles Best tarafından 1921 yılında insülinin izole edilmesi olarak kabul edilebilir. Paratiroid bezlerinin rolü ve kandaki kalsiyum düzeyi ile ilişkileri de bu yüzyılın aldığı yol önemli yollardandır. 1920’li yıllarda hipofiz bezinin üreme organlarını uyaran rolü keşfedilmiştir. 1928 yılında ise Ascheim ve Zondek ilk kullanılabilir hamilelik testini keşfetmişlerdir. 1930’lu yıllarda adrenaller, hipofiz ve üreme organları arasındaki bağlantı çözülmeye başlanmış ve bu organlarda sentezlenip izole edilmiş hormonlar pekçok hastalığın tedavisinde hormonların kullanımını mümkün kılmıştır.

1940’lı yıllarda tiroid hormonlarının kristalize edilmesi ile tiroid hormonlarının fonksiyonları ve bezin patolojileri daha iyi anlaşılır hale geldi.

Ayrıca hipofiz bezinin de, bütün endokrin bezlerin merkezi kontrolü olduğu anlaşılmıştır.

OFTALMOLOJİ

20. yüzyılda gerçek anlamdaki ilerleme katarakt ameliyatlarındaki gelişme ile gösterilebilir. (1900 lü yıllar).

Benzer şekillerde glokom, şaşılık tedavileri, gözlük, kontakt lens, ilaçlar, antibiyotikler, yırtık retina ameliyatları, kortikosteroid kullanımı gibi alanlarda büyük ilerlemeler kaydedildi.