İstanbul’un tarihi yarımadasına ilk olarak M.Ö. 657’de Megaralılar yerleşmiştir. Megara, Yunanistan’ın Attik bölgesinde deniz kıyısında yer alan bir kenttir
İstanbul’un tarihi yarımadasına ilk olarak M.Ö.657’de Megaralılar yerleşmiştir.
Megara, Yunanistan’ın Attik bölgesinde deniz kıyısında yer alan bir kenttir.
Megaralılar M.Ö.676 yılındada da Khalkedon’a yerleşmiş ve koloniler kurmuşlardı.
Tarih
Zamanla tarihi yarımada tahıl, baharat, ipek, sanat eserleri, kıymetli madenler vb. ve Haliç’in sunduğu korunaklı liman imkanıyla hızla gelişti.
Ancak karşı kıyıda kendilerinden önce yerleşen ve bu zenginliği göremeyip tarihi yarımadaya yerleşmeyen diğer Megaralıları “Körler Ülkesi” yani Khalkedon (Kadıköy) adını verdiler.
Tarih
Megaralıların başında yer alan Bizas’ın Delphi kentindeki kahine kentini nerede kurması gerektiğine sorduğuna inanılır.
Kahin de ona kentini Körler Ülkesi’nin karşısında kurmasını söylemiştir.
Bu sebeple kurulan kente uzun süre Bizans, Byzantion ya da Byzanca denmiştir.
M.Ö. 280 Makedon Saldırısı
M.Ö. 280 Makedon Saldırısı
M.Ö. 146 Roma İmparatorluğu’na bağlanma (özerk kent devleti)
M.S. 195-196 Roma İmparatoru Septimus Severius kenti kuşatarak ele geçirdi.
M.S. 330 I. Konstantinos Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu’nu kurdu ve şehrin adı Konstantinapolis oldu.
M.S. 330 I. Konstantinos Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu’nu kurdu ve şehrin adı Konstantinapolis oldu.
Konstantinos Hristiyanlığı kabul edince kent Hristiyanlığın önemli kentlerinden biri haline geldi.
391 yılına kadar Antik Roma Dini, Sonra Ortodoks Hristiyanlık
Vasiyeti üzerine İstanbul surlarının dibine gömüldüğüne dair bir rivayet vardır.
Rivayete göre daha sonra Akşemseddin mezarını bulur.
Şu anda onun adına bir türbe, kendi adı ile anılan Eyüp semtinde ve kendi adı verilen Eyüp Sultan Camii’nde bulunmaktadır.
Konuyla İlgili Hadis
"Kostantiniye muhakkak fethedilecektir. Onu fetheden emir ne güzel emir; onu fetheden ordu ne güzel ordudur." [Müsned (v. 241/855)]
1204 Latin İstilası
4. Haçlı Seferi olarak bilinir. Amaç Kudüs’ü ele geçirmek.
13 Nisan 1204’de şehir ele geçirildi. Ayasofya’da dahil olmak üzere bütün anıtsal yapılar tahrip edildi, yüzlerce yıllık yazma kitaplar yakıldı.
Birçok değerli Bizans eseri Avrupa’ya taşındı.
1261’de Palailogos Hanedanı kenti geri aldı ama Konstantinapolis Latin İstilası döneminde çok fakirleşti ve geriledi.
İstanbul’un Fethi (1453)
Fetihten Sonra İstanbul
II. Mehmed kenti Osmanlı Devleti’nin başkenti ilan etmiştir.
Kenti imparatorluğun yapısına uygun bir şekilde kozmopolit bir kent yapmak istemiştir.
Türkler, Rumlar, Ermeniler, Yahudiler, Katolikler, Romanlar vb. İstanbul’un etnik ve dini gruplarından bazılarıdır.
Bu sebeple fetih sonrası Rumların kenti terk etmemesini istemiştir.
Fetih sonrasında Aya Sofya’daki Ortodoks Rumlara ünlü beratını vermiştir.
Fatih’in Beratı
“Kimse Patrik’e tahakküm etmesin. Kim olursa olsun hiçbir kimse kendisine ilişmesin. Patrik ve maiyetinde bulunan büyük rahipler her türlü umumi hizmetlerden sonsuza kadar muaf olsun.”
“Kiliseler korunacak, evlenme, boşanma ve defin işleri kendi dini geleneklerine göre yürütülecek, paskalya yortusunun yapılmasına devam edilecek. Patrik ve maiyetinde bulunan büyük rahipler her türlü genel hizmetlerden muaf tutulacaklardır.”
Fetihten Sonra İstanbul
Anadolu’dan Türkler, İstanbul’a getirilmiştir.
İstanbul’un ilk ahalisini Bursa, Bolu ve Balıkesir mıntıkasından gelen halk teşkil etmiştir.
Bursa ve Bursa havalisinin asil ve büyük aileleri evlerini İstanbul'a nakle başlamışlardı. Gelenler arasında Veliyüddin Zadeler, Fenârî Zadeler ve Çandarlı Zadeler başta bulunuyordu
Cide'den gelenler Cide Mahallesini, Konya Çarşambasından gelenler Çarşamba semtini, Karamandan gelenler Karaman Mahallesini ve Aksaray'dan gelenler de Aksaray semtini meydana getirmişlerdir.
Keza, Antalya, Akseki, Elmalı ve Manavgat tarafından da ahali gelmişti. Bunlardan esnaflık ve daha ziyade meyvecilik yaparlardı. Meyvecilerin en mühimleri Manavgatlı oldukları için bunlara Manav denmiştir
Fetihten Sonra İstanbul
Osmanlı Devleti fetihten sonra kentin adını değiştirmedi ve Konstantiniyye adını kullandı.
Osmanlı döneminde “Konstantiniyye”, “Stanpolis”, “Dersaadet”, “Asitane”, “Darülhilafe” ve “Makarrı Saltanat” olarak da adlandırılan şehrin adı Cumhuriyet'in ilanından sonra “İstanbul” olarak kabul edildi.
İstanbul’un Osmanlılar tarafından fethinden sonra bir sürü ismi vardır ancak bazı resmi isimlerin çok az kullanıldığını, bazılarının ise halk tarafından benimsendiğini söyledi.
Sultan 3. Mustafa hatt-ı hümayunlarında özellikle 'İslam şehri' anlamına gelen İslambol'u kullanmaktadır.
Osmanlı döneminde en çok kullanılan isim, Konstantinopolis'in Arap diline çevrilen şekli “Konstantiniyye”dir.
Halk arasında mutluluk şehri anlamına gelen “Dersaadet” ve büyük dergah anlamında “Asitane” çok kullanılmaktadır.
Aya Sofya
Birinci kilise, İmparator Konstantios (337-361) tarafından 360 yılında yapılmıştır.
İkinci Kilise, İmparator II. Theodosios (408-450) tarafından 415 yılında yeniden inşa ettirilmiştir.
Günümüz Ayasofya’sı İmparator Justinianos (527-565) tarafından dönemin iki önemli mimarı olan Miletos’lu (Milet) İsidoros ile Tralles’li (Aydın) Anthemios’a yaptırılmıştır.
IV. Haçlı Seferi sırasında İstanbul Latinler tarafından 1204- 1261 yılları arasında işgal edilmiş, bu dönemde gerek kent, gerekse Ayasofya yağmalanmıştır.
Ayasofya, Fatih Sultan Mehmed’in (1451-1481) 1453’te İstanbul’u fethetmesiyle camiye çevrilmiştir.
Ayasofya Mustafa Kemal Atatürk’ün emri ve Bakanlar Kurulu kararı ile müzeye çevrilmiş ve 1 Şubat 1935’de müze olarak ziyarete açılmıştır.
Aya Sofya-Mimar Sinan ???
Aya Sofya-Mimar Sinan ???
Selatin Camii Ne Demek?
Selatin camileri, Osmanlı Devleti, döneminde sultanların yaptırdıkları camilere verilen addır.
Saray geleneğinde selatin camilerinin yaptırılabilmesi bir padişahın selatin camisi yaptırması için önemli bir askerî zafer kazanması ve bu zaferle birlikte önemli bir savaş ganimeti ele geçirmesi gerekirdi.
Selatin camilerinin yapımına devlet kasasından takviye olmaz, yalnızca padişahın kişisel serveti kullanılırdı.
Önceleri sefere gitmeyen ve ganimet kazanmayan padişahlar selatin camisi inşa ettirmezlerdi ancak bu gelenek, I. Ahmet’in Sultanahmet Camii'ni inşa ettirmesiyle bozulmuş ve ganimet kazanma geleneği 18. yüzyılda tümüyle terk edilmiştir.
İstanbul’un su sorununu padişahın emriyle yaptığı suyollarıyla çözen kişidir.
Mimar Sinan
Havadan bakıldığında Süleymaniye’nin sağ alt köşesinde bulunan Mimar Sinan’ın türbesinin Rönesans çağındaki ressamların imzası gibi yer tuttuğu söylenmektedir
Lale Devri
Ebced hesabıyla Allah ve Lale kelimeleri 66 rakamına denk geliyor.
Lale kelimesi tersten okununca hilal kelimesi ortaya çıkmaktadır. Camilerin kubbesinde hilal bulunmasının sebebi budur.
Lale Devri
Klasik Osmanlı mimarisinden Barok üslupla yeni bir mimariye geçişi ortaya koyar.
Balyan Kardeşler
Beş kuşak boyunca Osmanlı Devleti’ne mimarlık yapmış Ermeni bir ailedir.
Osmanlı mimarisinin son dönemine damga vurmuşlardır.
Ancak Osmanlı mimarisinden özünden kopuşuna yol açtıkları iddia edilmektedir.
