Iste’molchilar elektr qurilmalarini texnik ekspluatatsiya qilish qoidalari va iste’molchilar elektr qurilmalarini ekspluatatsiya qilishda xavfsizlik texnikasi qoidalarini tasdiqlash to‘G‘risida

4-bob. Kabel tarmoqlari
155. Kuchlanishi 1000 V gacha va undan yuqori bo‘lgan kabel tarmoqlarini (keyingi o‘rinlarda — KT)
ekspluatatsiya qilishga topshirishda QMQ “Tugatilgan qurilish obyektlarini ekspluatatsiyaga qabul qilish”,
“Elektrotexnik qurilmalar”da va sohaning qabul qilish qoidalarida ko‘zda tutilgan hujjatlardan tashqari quyidagi
texnik hujjatlar bor bo‘lishi va buyurtmachi uchun rasmiylashtirilishi shart:
KTning tuzatilgan loyihasi, kuchlanishi 110 kV va undan yuqori bo‘lgan KT uchun kabelni ishlab chiqaruvchi
zavod va ekspluatatsiya qiluvchi tashkilot bilan kelishilgan bo‘lishi shart;
ushbu hududda kommunikatsiyalar rivojlanganligidan kelib chiqib, 1:200 yoki 1:500 masshtabda bajarilgan,
birlashtiruvchi muftalar o‘rnatilgan joylar ko‘rsatilgan trassaning ijro chizmasini;

---

kuchlanishi 35 kV va undan yuqori bo‘lgan va trassasi o‘ta murakkab 6 va 10 kV kuchlanishli KTlarning yo‘llar
va boshqa kommunikatsiyalar bilan kesishish joylari profili chizmasi;
kabellarning barabandagi holati dalolatnomalari, zarur bo‘lganda namunalarni qismlarga ajratish va
ko‘rikdan o‘tkazish dalolatnomalari (import kabellar uchun qismlarga ajratish majburiy);
kabel jurnali;
KT barcha elementlarining inventar ro‘yxati (kuchlanishi 1000 V dan yuqori bo‘lgan KT uchun);
qurilish va yashirish ishlar dalolatnomalari, barcha yer osti kommunikatsiyalar bilan kesishish va
yaqinlashish joylari ko‘rsatilgan holda;
kabel muftalarini montaj qilish dalolatnomalari;
xandaqlar, bloklar, quvurlar, kanallar, tunnellar va kollektorlarni montaj uchun qabul qilish dalolatnomalari;
KTni elektr kimyoviy zanglashdan himoyalash qurilmalari montaji dalolatnomalari, shuningdek, loyihaga
muvofiq zanglash bo‘yicha sinovlar natijalari to‘g‘risida hujjatlar;
kabel o‘tkazilganidan keyin uning izolatsiyasini yuqori kuchlanish bilan sinash bayonnomalari (kuchlanishi
1000 V dan yuqori KT uchun);
izolatsiya qarshiligini o‘lchash natijalari to‘g‘risida hujjatlar;
xandaqlar va kanallarda o‘tkazilgan kabellarni yopishdan oldin ko‘rikdan o‘tkazish dalolatnomalari;
past haroratlarda kabellarni o‘tkazishdan oldin ularni barabanda qizdirish dalolatnomalari;
avtomatik yong‘in o‘chirish qurilmalari va yong‘in signalizatsiyasini tekshirish va sinash dalolatnomalari.
Kuchlanishi 110 kV va undan yuqori KTni ekspluatatsiya qilishga qabul qilishda yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan
hujjatlardan tashqari, montaj tashkiloti, buyurtmachiga qo‘shimcha quyidagi hujjatlarni taqdim etishi shart:
kuchlanishi 110 — 220 kV bo‘lgan, past bosimli, moy to‘ldirilgan kabellar uchun kabelni va uni to‘ldirib
turuvchi apparatlarni yuqori ijro belgisini;
tarmoqlarning barcha elementlari moyini (suyuqligini) sinash natijalari hujjatlarini;
shimdirish sinovlari natijalarini;
yuqori bosimli moy to‘ldirilgan kabellar uchun qo‘shimcha moy bilan ta’minlovchi agregatlarni sinash va
tekshirish natijalarini;
bosim signalizatsiyasi tizimini tekshirish natijalarini;
kabelni o‘tkazishda tortish kuchlari haqida dalolatnomalarni;
kabellar o‘tkazilgandan keyin himoya qoplamalarini yuqori elektr kuchlanishi bilan sinash haqida
dalolatnomalarni;
kabellarni, muftalarni va qo‘shimcha moy bilan ta’minlovchi apparaturalarning zavod sinovlari
bayonnomalarini;
tugallovchi muftalarni avtomatik qizdirish qurilmalarini sinash natijalari haqida hujjatlarni;
moy to‘ldirilgan past bosimli kabellarning va 110 kV kuchlanishli plastmassa izolatsiyali kabellarning har bir
fazasi tok o‘tkazuvchi tolalari va qobiqlari (ekranlari) bo‘ylab tokni o‘lchash natijalarini;
kabellar sig‘imini o‘lchash natijalarini;
quduqlarni va tugallovchi muftalarni erga ulash qarshiligini o‘lchash natijalarini;
kadastrni;
qo‘llanilayotgan elektrotexnik materiallar va apparaturaga muvofiqlik sertifikatlarini.
156. Hududida KT yaqinida yer qazish ishlari o‘tkazilayotgan korxona rahbari KTning butunligini kuzatish
uchun javobgar shaxslarni ajratadi.
157. Qaramog‘ida KT bor korxona, elektrlashtirilgan relsli transport boshqarmalari va xizmatlari amaldagi
Qoidalar va NTH talablariga muvofiq erdagi daydi toklar qiymatini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar
bajarilishini nazorat qilishi shart.
158. KTni ta’mirlash, uni ko‘rikdan o‘tkazish va sinash asosida ishlab chiqilgan hamda elektr xo‘jaligiga
javobgar shaxs tomonidan tasdiqlangan ish jadvali bo‘yicha bajariladi.
159. Kabellarda ta’mirlash ishlarini boshlashga faqat u o‘chirilganidan va ikki tomonidan erga ulangandan
keyin ruxsat beriladi.
Yig‘malarda (yacheykalarda) kabelning tugallovchi muftalarini (birikmalarini) ta’mirlash yig‘malar
(yacheykalar) to‘liq o‘chirilganda va erga ulanganda bajariladi.
160. Kabel trassalarini qazish yoki ularga yaqin joylarda yer qazish (kavlash) ishlari, faqat KTni ekspluatatsiya
qiluvchi tashkilotning yozma ruxsati bilan o‘tkazilishi kerak. Bunda bajaruvchi barcha ishlar mobaynida
kabellarning butunligi ustidan nazoratni ta’minlashi shart. Ochilgan kabellarni ular osilib qolishining oldini olish
uchun mahkamlash va mexanik shikastlanishdan himoya qilish shart.
Ish joylarida signal chiroqlari va ogohlantiruvchi plakatlar o‘rnatilishi shart.
161. Qarmog‘ida KT bo‘lgan korxona davriy ravishda kabel trassalari o‘tayotgan hududdagi tashkilotlar va
aholini ushbu trassalar atrofida yer qazish ishlarini o‘tkazish tartibi haqida xabardor qilishi shart.
162. KTlar elektr uskunalarni SQ va M talablariga binoan, o‘zgarmas tokning yuqori kuchlanishi bilan davriy
ravishda profilaktik sinovdan o‘tishi kerak.
KTlarni navbatdan tashqari sinash zarurligi, masalan, ta’mirlash ishlaridan keyin yoki trassani ochish bilan
bog‘liq qazish ishlaridan keyin, shuningdek, KT avtomatik o‘chganidan keyin tarmoq qarmog‘ida bo‘lgan
tashkilot rahbariyati tomonidan belgilanadi.
Kuchlanishi 110 — 220 kV bo‘lgan KTni sinash faqat elektr ta’minoti tashkiloti ruxsati bilan o‘tkaziladi.
163. Kabel tarmoqlarini ekspluatatsiya qilish mazkur Qoidalarga 
3-ilova 
talablariga muvofiq amalga
oshiriladi.