İstənilən növ texnologiyaların tətbiqi nəticəsində əldə edilən, kifayət qədər universal ümumi səmərəlilik meyarı kimi sosial zamanın qənaəti istifadə oluna bilər

WIMP-interfeys- Qrafiki interfeysin inkişafının ikinci mərhələsi tam WIMP-in- terfeysinin (Windows (pəncərə) Image (təsvir, obraz) Menu (menyu) Pointer (göstərici)) təşkili oldu. İnterfeysin bu altnövünün aşağıdakı xüsusiyyətlərini qeyd etmək olar:

Proqramlar, fayllar və sənədlər ilə bütün iş pəncərələrdə yerinə yetirilir.

Bütün proqramlar, fayllar, sənədlər, qurğular və digər ob­yektlər nişanlar (ikons) şəklində verilir. Açıldıqda həmin nişanlar pəncərələrə çevrilir.

- Obyektlər ilə bütün əməllər menyu vasitəsi ilə yerinə yetirilir. Menyunun qrafiki interfeysin əmələ gəlməsinin ilk mərhə­ləsində yaranmasına baxmayaraq, o zaman vacib məna kəsb etmirdi və əmrlər sətrinin əlavəsi kimi çıxış edirdi. Tam WIMP-interfeysdə menyu idarəetmənin əsas elementinə çevrilir. Obyektlərin qeyd edilməsi üçün manipulyatorlarm geniş istifadəsi. Manipulyator artıq oyuncaq (klaviaturaya əlavə) deyil, idarəetmənin əsas elementinə çevrilir. Manipulyator vasitəsi ilə ek­ranın, pəncərənin istənilən sahəsinə və ya nişana işarə edilir, seçilir, sonra isə menyu və ya digər texnologiyalardan istifadə edərək onların idarə edilməsi yerinə yetirilir. Qeyd etmək lazımdır ki, WIMP-interfeysinin realizəsi üçün yüksək tezliyə malik rəngli rastr displeyi və manipulyator tələb olunur. Həmçinin bu növ interfeysə yönələn proqramlar kompüterin məhsuldarlığına, yaddaşın həcminə, şinin keçirtmə qabiliyyətinə və s. yüksək tələblər qoyurlar. Lakin interfeysin bu növü qavranma üçün asandır və intuitiv olaraq başa düşüləndir. Qrafiki interfeys ilə proqramlara parlaq misal Microsoft Windows əməliyyat sistemidir.

Nitq texnologiyası- Keçən əsrin 90-cı illərinin ortalarından ucuz səs kartlarının ya­ranması və nitqin tanınması texnologiyasının geniş yayılmasından sonra SILK-interfeysinin (Speech (nitq) Image (təsvir, obraz) Language (dil) Knowledge (bilik)) “nitq texnologiyası” meydana gəlmişdir. Bu növ interfeys adi, insan ünsiyyəti formasına ən çox yaxın­laşıb. Bu interfeys çərçivəsində insan ilə kompüter arasında adi “söhbət” baş verir. Bu zaman kompüter insanın nitqini təhlil edib və açar ifadələri taparaq özü üçün əmrlər formalaşdırır. Əmrlərin ye­rinə yetirilməsinin nəticəsində də o, insan üçün aydm olan formaya çevirir. Bu növ interfeys kompüterin aparat resurslarına çox tələb­kardır, buna görə də o, əsasən hərbi məqsədlər üçün istifadə olunur. Bu texnologiyada əmrlər səs vasitəsi ilə, əvvəlcədən müəyyən olunmuş xüsusi sözlərin (əmrlərin) deyilməsi yolu ilə verilir. Sözlər sə­lis və bir tempdə deyilməlidir. Sözlər arasında fasilə məcburidir. Nitqin tanınması alqoritminin bir sıra çatışmazlıqlarına görə bu cür sistemlər hər bir konkret istifadəçi üçün fərdi ilkin sazlamam tələb edir.

“Nitq” texnologiyasi SILK-interfeysinin sadə realizəsidir.