İstiqamətin şifri və adı: tem-040000 Kimya İxtisasın şifri və adı: tem-040009

Nümunənin adı	Ra^226	Ra^228	K^40
Quyunun dərinliyi
Ölçü vahidləri	Bq/L	Bq/L	Bq/L	m
5103	2,85	2,04	7,38	646
5107	1,03	1,01	6,4	735
5109	1,98	1,96	4,32	649
5101	2,44	2,14	3,49	677
5110	1,43	1,24	4,87	737
5124	1,67	1,24	3,74	612
5116	2,07	2,08	5,68	707
5104	0,31	0,16	11,5	göl

Yaxın dərinlikli quyulardan çıxan lay sularında Ra²²⁶

izotopunun qatılığının dərinlikdən asıllıq qrafiki:

Qrafik 6


Yaxın dərinlikli quyulardan çıxan lay sularında Ra²²⁸ izotopunun qatılığının dərinlikdən asıllıq qrafiki:

Qrafik 7


Cədvəl 12-dən və yuxarıdakı qrafiklərdən də göründüyü kimi yaxın dərinlikli quyulardan götürülən lay suyu nümunələrində Ra²²⁶ və Ra²²⁸ izotopunun aktivliyi ilə dərinlik arasında heç bir korrelyasiya yoxdur. VI və VII qrafiklərdən həmçinin göründüyü kimi lay suyu nümunərində Ra²²⁶ izotopu ilə Ra²²⁸ izotopunun aktivliyləri arasında korrelyasiya var. Bu korrelyasiyanın səbəbi Ra²²⁶ izotopu və Ra²²⁸ izotopun nüvələri fərqli quruluşa malik olsa da, kimyəvi xassələri eyni olduğu üçün bu iki izotop lay suyu ilə süxurun qarşılıqlı təsiri zamanı lay suyuna eyni nisbətdə keçir. Başqa sözlə quyudan çıxarılan lay suyunda olan radiumun izotopları nisbəti süxurda olan nisbət kimidir.

4.1.6. Ekstraksiya metodu

Götürülən nümunəni, radionuklidlərin üzvi reaktivlərlə kompleks birlləşmələrini alıb, ekstraksiya etməklə qatılaşdırıb analiz etmək mümkündür. Ekstraksiya metodu ilə nümunədəki radionuklidləri digər metodlardan sürətli olmaqla yanaşı həm də selektiv ayırmaq mümkündür. Ekstraksiya metodunun mahiyyəti verilmiş hər hansı birləşməni su fazadan üzvi fazaya keçirməkdir. Bu zaman verilmiş birləşmənin üzvi fazada su fazadan yaxşı həll olması əsəs şərtdir. Nümunənin su fazasında olan ²²⁶Ra və ²²⁸Ra izoplarının etilendiamintetraasetat (EDTA), maqnazion İREA, və s. bu kimi reaktivilər ilə zəif qələvi mühitdə komplekslərini alıb xlorformla ekstraksiya edərək həcmi az olan üzvi fazaya keçirdilir. Nümunənin su fazasında olan ²²⁶Ra izotopunun parçalanma məhsulları olan ²¹⁸Po, ²¹⁴Bi, ²¹⁴Pb, ²¹⁴Po, ²¹⁰Pb, ²¹⁰Bi ionlarını isə ditizonla qırmızı kompleks əmələ gətirərək tetraxlormetanla (CCl₄) ekstraksiya olunaraq üzvi fazaya keçirmək mümkündür. Qeyd edək ki, lay suyunda NaCl duzunu qatılığı çox olduqca əmələ gələn komplekslərin tetraxlormetanla ekstraksiyası sürətlənir. Alınan ekstraktda radionuklidlər analiz olunmaq üçün qamma-spektrometrik analizə hazırlanır.