İxtisas: Kitabxana və informasiya Kurs: I (əyani) İl, semestr: 2020-ci IL, II sem. Fənn: Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi

\ MƏHƏMMƏDHÜSEYN ŞƏHRİYAR (1906-1988).Şəhriyarın adı farsdilli ədəbiyyatda Sədi Şirazi və Hafiz Şirazinin, anadilli-Azərbaycan türk ədəbiyyatında isə ən yeni dövr poeziyamızın ən görkəmli nümayəndələrilə yanaşı çəkilir.

Şəhriyar 1905-ci il martın sonu, aprelin əvvəlində anadan olmuşdur. Şəhriyarın atası Haçı Mirağa Günet Azərbaycanın Xoşginab kəndindən idi. Şəhriyarın uşaqlığı Xoşginab kəndində keçmişdir. Atası 1912-ci ildə ailəsilə Təbrizə qayıtmışdır. Şəhriyar ərəb, fars, fransız dillərini öyrənmişdir. Ana dilində ilk şeirini də 1913-cü ildə məktəbdə şagird ikən yazmışdır.

Şəhriyar 1921-ci ildə Tehranda mədrəsə təhsini davam etdirmişdir. 1924-cü ildə Tehranda Tibb Universitetinə daxil olmuş, həmin dövrdən də yaradıçılığını genişləndirmişdir. İlk şeir kitabı da 1926-cı ildə çapdan çıxmışdır. Gənclik illərində nakam məhəbbətinə görə haqsız həbs edilmi, sonra Tehranı tərk etməklə Nişapura sürgün edilmişdir.1935-ci ildə Tehrana qayıtmış, amma Tehranın həyatı onu elə təmin etməmi, nəticədə 1953-cü ildə Təbrizə qayıtmışdır. Şairin həyat yoldaşının qəflətən vəfat etməsi də onun həyatında sarsıntılar yaratmıdır.

Şəhriyar 1988-ci il sentyabrın 18-də vəfat etmiş, qəbri Təbrizdəki Şairlər məqbərəsindədir.

Şəhriyar „Azərbaycan“ şeirini o taylı, bu taylı Azərbaycana həsr etmişdir. M. Rahimə, S, Rüstəmə, Ə. Hüseyniyə həsr etdiyi şeirlərində milli birlik və bütövlük hisslərini ifadə etmişdir. Şairin yaradıcılığı çox zəngindir. „Heydərbabaya salam“ poeması(1954) isə onun yaradıcılığının zirvəsidir. Şəhriyar fars dilində divan yaratmsına və Azərbaycan türkcəsində şeirin klassik nümunələrini yaratmasına baxmayaraq o „Heydərbabya salam“ poeması ilə məşhurlaşmışdır.

Ümumiyyətlə, bi poema XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının şühüm yaradıcılıq abidəsidir.

MİR CƏLAL(1908-1978). Mir Cəlal 26 aprel 1908-ci ildə Cənubi Azərbaycanın Əndəbil kəndində anadan olub. Atası Gəncə şəhərinə köçmüşdür. Mir Cəlal bir müddət müəllilik etdikdən sonra Kazan şəhərində ali təhsil almış, sonra Bakıda aspiranturanı bitirmişdir. Alim-yazıçının həyatı 1933-cü ildən örünün sonunadək Azərbaycan Dövlət Universitetilə bağlı olmudur.

Mir Cəlal yaradıçılığa şeirlə başlamış, az sonra nəsr sahəsinə keçmiş, gözəl nəsr əsərlərilə ədəbiyyatı zənginləşdirmişdir. Alimin elmi yaradıcılığı da xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Görkəmli yazıçının əməyi dövlət tərəfindən qiymətləndirilmiş. Müxtəlif orden və medallarla tətif edilmişdir. Ədib „Bir gəncin manifesti“ romanına görə fəxri ad almışdır. Yazıçı 1978-ci ildə vəfat etmişdir, qəbri Bakıda Fəxri Xiyabandadır.

Poeziya. Lirik və epik poeziya sürətlə inkişaf etmiş. R. Rza, S. Rüstəm, M. RahiM, M. Dilbazi, sonrakı illərdə H. Arif, N. Xəzri, Qabil, B. Azəroğlu, İ. Səfərli. S. Tahir, Ə. Kərim, N. Həsənzadə, X. Rza, M. Araz, Cabir Novruz və b. poeziya sahəsində böyük xidmətlər göstərmişlər.