İxtisas: Təhsildə sosial psixoloji xidmət ##Bölmə : Azərbaycan bölməsi

##num=8//level=1// sumtest=20 //name=Azərbaycanda eksperimental psixologiyanın təşəkkülü//

1. Azərbaycanda ilk psixoloji laboratoriya neçənci ildə təşkil olunmuşdur?

A) 1931

B) 1929

C) 1926

D) 1934

E) 1939

2. Görkəmli Azərbaycan psixoloqu F. Ə. İbrahimbəylinin həyatı hansı illəri əhatə edir?

A) 1904 - 1989

B) 1895 - 1982

C) 1903 - 1986

D) 1901 - 1985

E) 1905 - 1987

3. Aktiv metodun tətbiqinin funksional istiqaməti hansı əlamətin təzahürü ilə müşayiət olunur ?

A) Psixoloq aktiv tədqiqat metodlarından istifadə etməklə onu maraqlandıran hadisələri və ya prosesləri modelləşdirərək onlara təsir göstərir

B) Sınanılanlarla qarşılıqlı münasibətlərin yaradılması zəminində eksperimental tapşırıqların yerinə yetirilməsinə nail olunur

C) Eksperimental tədqiqatın aparıldığı şəraitə vasitəli yolla nəzarət edilir

D) Eksperimental şəraitə fəal müdaxilə edilir və tədqiqat prosesində eksperimental tapşırıqların müxtəlif variantlarından istifadə edilir

E) Psixoloq sınanılanla bilavasitə ünsiyyətdə olmaqla yaratdığı eksperimental şəraitdə tədqiqat məqsədlərini reallaşdırmağa nail olur

4. Başqa tədqiqat metodları ilə müqayisədə eksperimental tədqiqatın hansı özünəməxsus əlaməti ön plana çəkilə bilər ?

A) Tədqiqatçı eksperimentdə iştirak edəcək sınanılanların konkret qrupunu əvvəlcədən müəyyənləşdirərək təşkil edir

B) Tədqiqatçı eksperimentin aparılması prosesində müstəqil dəyişənlərlə aktiv iş aparır

C) Asılı olmayan dəyişənlərin müxtəlif variantlarının seçilməsi imkanı mövcud olur

D) Əsas və kontrol sınananlar qrupunun eksperimental situasiyada əldə etdikləri nəticələr müqayisə olunur

E) Aparılan eksperimentin gedişi və nəticələri ardıcıl surətdə protokollaşır

5. Hansı empirik metodun işlənilməsi rus psixoloqu A. F. Lazurskinin adı ilə bağlıdır ?

A) Müqayisəli – patoloji metod

B) Şəxsiyyətin öyrənilməsi ilə əlaqədar bioqrafik metodun işlənilməsi və tətbiqi

C) Təbii eksperiment

D) Psixofizioloji metod

E) Struktur təhlil metodu

6. Eksperimentalogiyada eksperiment metodunun əsas funksiyası ümumi planda necə xarakterizə oluna bilər ?

A) Müxtəlif xarakterli psixi hadisələr arasında qanunauyğun və obyektiv əlaqələrin səbəblərinin aşkara çıxarılmasını təmin edir

B) Eksperiment yolu ilə əldə olunan çoxsaylı və müxtəlif xarakterli faktların qanunauyğunluqlarının müəyyənləşdirilməsi üçün əlverişli obyektiv zəmin yaradır

C) İrəli sürülən fərziyyələrin düzgqn olub – olmamasını müəyyənləşdirməyə imkan verir

D) Empirik metodların vasitəsilə alınan nəticələrin obyektiv planda yoxlanılmasını təmin edir

E) İnsanın davranış və fəaliyyəti ilə əlaqədar obyektiv faktların toplanılması üçün əlverişli şərait yaradır

7. Psixologiyanın bir elm kimi inkişafı hansı təlimə əsaslanır ?

A) İdealist

B) Freydist

C) Biheviorist

D) Materialist

E) Metafizik

8. Sadalanan fikirlərin hansı doğrudur?

1 - Azərbaycanda ilk eksperimental psixoloji laboratoriya 1922 - ci ildə A. O. Makovelski tərəfindən yaradılmışdır

2 - Psixoloq eksperimental metodun tətbiqi prosesində ilk növbədə aparılacaq tədqiqatın obyektini müəyyənləşdirir

3 - K. R. Rocersin “Çətin uşaqlarla iş” əsəri 1949 - cu ildə nəşr olunmuşdur

4 - Azərbaycan psixologiyasının görkəmli nümayəndələrindən sayılan Ə. K. Zəkuyevin həyatı 1888 - 1968 - ci illəri əhatə edir.

5 – “Davranış eksperimenti” anlayışı biheviorizmin tərəfdarları tərəfindən irəli sürülmüşdür

6 – Struktur təhlil metodu empirik metodlar qrupuna daxildir

7 - İdeal eksperimentin mahiyyəti onda ifadə olunur ki, asılı olmayan dəyişənlər dəyişdirilir və asılı dəyişənlər nəzarət altında saxlanılır

8 – Anket metodu müşahidə metodunun tərkibinə daxildir

A) 4, 6, 8

B) 1, 3, 6, 8

C) 3, 4, 6, 7

D) 2, 4, 5, 7

E) 1, 3, 4, 7

9. Aşağıda irəli sürülən fikirlərin hansı doğrudur ?

1 – Müşahidə metodunun tətbiqinin ardıcıllığının xarakteri ilə əlaqədar onun dörd növü fərqləndirilir

2 – Müşahidə və özünümüşahidə klassik psixologiyada istifadə olunan ilk metod kimi xarakterizə oluna bilər

3 – ABŞ –da psixoloqların Assosiasiyası 1904 – cü ildə C. Kettel tərəfindən yaradılmışdır

4 – “Davranış eksperimenti” anlayışı assosiativ psixologiyada irəli sürülümüşdür

5 – Azərbaycanda ilk eksperimental psixoloji laboratoriya F. Ə. İbrahimbəyli tərəfindən yaradılmışdır

6 – Psixoloji tədqiqatların tarixinin öyrənilməsi eksperimental psixologiyanın predmetini və əsas vəzifəsini təşkil edir

A) 4, 6

B) 1, 3

C) 2, 5

D) 5

E) 2, 4

10. Aşağıda sadalanan fikirlərin hansını düzgün sayırsınız ?

1 – Yaş psixologiyasının formalaşmasında mühüm rol oynayan psixi inkişafın mədəni – tarixi nəzəriyyəsi A. N. Leontyev tərəfindən irəli sürülmüşdür

2 – Eksperimental psixologiyanın tədqiqat obyektini insan və heyvanlar aləmində psixi inkişafın qanunauyğunluqlarının öyrənilməsi təşkil edir

3 – Eksperimental tədqiqatın hazırlıq mərhələsini anket metodunun tətbiqi təşkil edir

4 – Eksperiment anlayışı fransız dilinə məxsusdur

5 – Klassik diferensial psixologiya cərəyanı C. Kettel tərəfindən irəli sürülümüşdür

6 – Ə. S. Baramov və Ə. Ə. Əlizadənin yazdıqları Psixologiya dərsliyi ilk dəfə 1989 – cu ildə nəşr olunmuşdur

A) 3, 5

B) 1, 4

C) 2, 6

D) 2, 4

E) 4, 6

11. Klassik psixologiyada psixi inkişafda irsi və sosial amillərin rolu ilk dəfə hansı metodlar vasitəsilə öyrənilmişdir?

1 - Müşahidə

2 - “Əkizlər” metodu

3 - Testlər metodu

4 – Eksperimental metod

5 – Müsahibə metodu

6 - Tərcümeyi - hal metodu

A) 1, 3, 6

B) 3, 5

C) 2, 6

D) 2, 4

E) 4, 6

12. Aşağıda qeyd olunan empirik metodların ardıcıllığını qeyd edin :

1 – Statistik metodlar

2 – Təbii eksperiment

3 – Müqayisəli patoloji metod

4 – Müşahidə və özünümüşahidə

5 – Psixodiaqnostik metodlar

6 – Bioqrafik metodlar

7 – Laborator eksperimenti

8 – Struktur təhlil metodu

9 – Genetik metod

10 – Keyfiyyət təhlili metodu

A) 3, 8, 10, 9, 6

B) 1, 3, 5, 8, 10

C) 2, 4, 6, 7, 9

D) 4, 7, 2, 5, 6

E) 4, 7, 6, 2, 10

13. Təbii şəraitdə aparıla müşahidənin əsas funksiyalarının ardıcıllığını müəyyən edin :

1 – Təbii şəraitdə asılı olmayan dəyişənlərin müşahidə prosesinə təsirinə diqqət yetirilir

2 – Müşahidə prosesinin şəxsi təəssüratlardan hiss və meyllərdən asılılığına yol verilmir

3 – Müşahidə prosesində obyektiv faktları aşkarlanaraq qeydə alınmasına xüsusi diqqət yetirilir

4 – Tədqiqatçı tərəfindən qavranılan bütün informasiya sistematik olaraq qeydə alınır

5 – Tədqiqatçı müşahidə olunan şəraiti öyrənir və onu tədqiqatın məqsədləri baxımından qiymətləndirir

6 – Xarici dəyişənlərə nəzarət etmək qrupları seçmək mümkün olmur

7 – Asılı dəyişənlərin dəqiq qeydiyyatının aparılması mümkün olmur

A) 3, 5, 6, 7

B) 2, 4, 6, 7

C) 7, 6, 3, 2

D) 4, 3, 5, 1

E) 6, 5, 7, 3

14. Eksperimental psixologiyanın tarixən təşəkkül və inkişafında müstəsna mövqeyə malik olan psixoloqların ardıcıllığını müəyyən edin :

1 – E. Meyman

2 – A. Bine

3 – E. Krepelin

4 – G. Ebbinhauz

5 – K. N. Kornilov

6 – A. F. Lazurski

7 – V. M. Vundt

A) 2, 4, 5

B) 1, 5, 6

C) 7, 4, 2

D) 4, 6, 7

E) 3, 1, 6

15. Eksperiment metodunun əsas vəzifələrinin ardıcıllığını müəyyən edin :

1 – Tədqiqatçının irəli sürdüyü fərziyyənin doğruluğunun yoxlanılması

2 – Hadisələr arasında obyektiv əlaqələrin səbəblərinin aşkara çıxarılması

3 – Əldə olunan faktların qanunauyğunluqlarının müəyyənləşdirilməsi

4 – Obyektiv faktların toplanılması

5 – Passiv metodların tədqiqat imkanlarının müəyyənləşdirilməsi

6 – Psixoloji tədqiqatın planlaşdırılması

A) 2, 1, 3, 4

B) 5, 3, 6, 1

C) 6, 5, 4, 1

D) 4, 6, 5, 2

E) 1, 4, 5, 6

16. Uyğunluğu müəyyən edin :

1 – F. Ə. İbrahimbəyli

2 – M. Ə. Həmzəyev

3 – Ə. Ə. Qədirov

4 – Ş. S. Ağayev

5 – V. V. Komorovski

a – 1899 – 1965

b – 1926 – 1975

c – 1929 – 2003

d – 1901 – 1988

e – 1929 – 2008

A) 1 – c; 2 – d; 3 – a; 4 – e; 5 – b;

B) 1 – e; 2 – c; 3 – d; 4 – a; 5 – b;

C) 1 – d; 2 – e; 3 – c; 4 – b; 5 – a;

D) 1 – b; 2 – a; 3 – e; 4 – c; 5 – d;

E) 1 – a; 2 – b; 3 – d; 4 – e; 5 – c;

17. Adları qeyd olunan psixoloq – eksperimentatorların elmi yaradıcılığının istiqamətlərinin uyğunluğunu müəyyən edin :

I – M. Ə. Həmzəyev

II – Ə. Ə. Qədirov

1 – Samitlər üzrə düzgün yazı vərdişlərinin təşəkkülünün psixoloji xüsusiyyətləri

2 – Kiçik məktəblilərdə mücərrədləşdirmənin inkişafı

3 – Ali məktəblərdə pedaqoji psixologiyanın tədrisi

4 – Kiçik məktəb yaşlı uşaqlarda mücərrəd təfəkkürün inkişafı

5 – Azərbaycan dili orfoqrafiya və durğu işarələrinin işlənilməsinin mənimsənilməsi psixologiyası

6 – Uşaq psixologiyası məsələləri

7 – Yaş və pedaqoji psixologiyanın aktual problemləri

A) I – 1, 2, 4, 7; II – 3, 5, 6;

B) I – 1, 4, 5, 7; II – 2, 3, 6;

C) I – 1, 4, 5, 6; II – 2, 3, 7;

D) I – 1, 3, 5, 7; II – 2, 4, 6;

E) I – 1, 5, 6, 7; II – 2, 3, 4;

18. Uyğunluğu müəyyən edin :

1 – Ə. S. Bayramov

2 – A. N. Leontyev

3 – Ə. Ə. Əlizadə

4 – M. C. Məhərrəmov

5 – Z. M. Mehdizadə

A – 1930

B – 1909

C – 1903

D – 1913

E – 1932

A) 1 – e; 2 – b; 3 – a; 4 – d; 5 – c;

B) 1 – c; 2 – a; 3 – d; 4 – e; 5 – b;

C) 1 – a; 2 – c; 3 – e; 4 – b; 5 – d;

D) 1 – d; 2 – e; 3 – b; 4 – c; 5 – a;

E) 1 – b; 2 – d; 3 – c; 4 – a; 5 – e;

19. Uyğunluq gözlənilmişdir :

A) Təşkilati metodalara daxildir: bioqrafik və kompleks metodlar

B) Empirik metodlara daxildir: kəmiyyət və keyfiyyət təhlili metodları

C) Şərh metodlarına daxildir: struktur və genetik metodların müxtəlif variantları

D) Kəmiyyət və keyfiyyət təhlili metodlarına daxildir: müqayisəli və longityudal metodlar

E) Empirik metodlara daxildir: psixodiaqnostik və müqayisəli metod

20. Uyğunluğu müəyyən edin :

1 – Ş. S. Ağayev

2 – M. C. Məhərrəmov

3 – Ə. Ə. Qədirov

4 – M. Ə. Həmzəyev

5 – Ə. K. Zəkiyev

a – 1888 – 1968

b – 1909 – 1970

c – 1926 – 1975

d – 1929 – 2003

e – 1929 – 2008

A) 1 – a; 2 – d; 3 – b; 4 – e; 5 – c;

B) 1 – b; 2 – c; 3 – a; 4 – d; 5 – e;

C) 1 – c; 2 – b; 3 – d; 4 – e; 5 – a;

D) 1 – d; 2 – e; 3 – c; 4 – b; 5 – a;

E) 1 – d; 2 – a; 3 – e; 4 – c; 5 – b;