Ixtisoslashtirilgan dasturiy vositalar fanining o’quv-uslubiy majmuasi

O`zgaruvchi va funksiyalar, vektor, matritsa
Mathcadda 2 xil o`zgaruvchi bo`lib, lokal va global geb aytiladi. Lokal bu[:=] belgisi bilan yoziladi va qiymatni o`zida saqlab kerak bo`lganda qaytaradi.Lokal o`zgaruvchi faqat el`on qilinib qiymat berilgandan so`ng , undan mathcadqoidasi boyicha foydalanish mumkin. Global o`zgaruvchi [≡] belgisi bilan beriladi.Global o`zgaruvchilarga Mathcadning ixtiyoriy joyidan murojaat qilish mumkin.Lokal o`zgaruvchini e`lon qilish uchun, avval ozgaruvchining nomi yoziladi.O`zgaruvchining nomi sifatida Mathcadning funksiyalaridan tashqari, son bilanboshlanmaydigan nomlarni olish mumkin. Masalan, a, aa, a1, assa, ball.O`zlashtirish tengligini qo`yish uchun [shift]+[;] tugmachalar majmuasidanfoydalaniladi. Yoki [Math]->[Evaluation] asboblar panelidan foydalaniladi. So`ngesa uning qiymati kiritiladi. Global o`zgaruvchi ham xuddi lokal kabi aniqlanadi,faqat global o`zgaruvchini yozish uchun [Shift]+[`] tugmachalar majmuasibosiladi.

lokal va global o`zgaruvchilar
Mathacadda foydalanuvchi tomonidan yangi funksiyalarini ham e`lon qilishmumkin. Buning yaqqol misolida ixtiyoriy o`zgaruvchiga parametr kiritilsa, ufunksiyaga aylanadi. Funksiyalar bir nechta paramertdan iborat bo`lishi mumkin.Masalan, a(x):=cos(x)+2, f(x,y,z):=x 2 +y 2 +z 2 . Funksiyalarni hisoblash uchun uningparametrlariga qiymat berish yetarli bo`ladi. Masalan, a(0)=1, f(1,2,3)=14. Funksiyalarning qiymatlarini bir nechta qiymatarda ham hisoblash mumkin.

Mathcadda vektor va matritsalar bilan ham ishlashimkoniyatlari bor. Buning uchun [math] asboblarpanelidagi [matrix] asboblaridan foydalanish mumkin.Vektor va matritsalarni biror bir o`zgaruvchidao`zlashtirish va to`g`ridan to`g`ri ular bilan amallarni bajarish mumkin.

Matrix

Vektor va matritsalar bilan ishlash
Odatda vektor yoki matritsani shakllantirish uchun[ctrl]+[m] tugmasi bosiladi(-rasm). Bu rasmda [Rows]qatorlar soni, [Columns] ustunlar sonidir, [ok] tugmasibilan o`rnatiladi, [Insert] tugmasi bilan qo`shiladi, [Delete]tugmasi bilan o`chiriladi, [Cancel] tugmasi bilan bekor qilinadi.Mathcaddagi vektor va matritsa orqali quyida jadvalga keltirilgan amallarnibajarish mumkin.

Insert
Mathcad matematik amallar


Vektor va matritsalar ustida amallar bajarish
Mathcadda vektor va matritsalarning ba`zi xususiyatlarini aniqlash vaulardan foydalanish mumkin.



vektor va matritsalarning ba`zi xususiyatlarini aniqlash

Vektor va matritsalar bilan ishlash uchun funksiyalar ro`yxati

Vektor va matritsalarda o`zgaruvchi va funksiyalardan ham foydalanishmumkin.

O`zgaruvchi va funksiyalar.
Umuman olganda Mathcadda vektor va matritsalar ustida ixtiyoriy amallarnibajarish mumkin. Mathcadda chiziqli va chiziqsiz tenglamalar sistemalariniyechishda Mathcaddan foydalanish oson va qulay.