Jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyati

Doiraviy mashq qilish jismoniy mashqlarni qo‘llashning tashkiliy-usuliyatining shakli sifatida jismoniy 
sifatlar-ning kompleks namoyon qilishni takomillashtirishga qara-tilgan.
Mashulot jarayonlari muayyan sport turida maksimum natijalarga erishishga qaratilgan. Yuqori sport 
kamolotiga erishish-ko‘pqirrali va juda murakkab jarayondir. U sportchi-ning o‘zini xar tomonlama funksional, 
jismoniy, texnik va taktik tayyorlash orqaligina emas, uning natijasining o‘sishiga taosir qiluvchi boshqa omillar 
taosirida kam amalga oshiri-ladi. Bu omillarga birinchi o‘rinda trenerning xar tomonlama tayyorgarligini (uning 

---

nazariy bilimi, amaliy tajribasi, tashkilotchilik qobiliyati, shuningdek, ilmiy tadqiqot va metodik faoliyatga 
intilishining bevosita tashqi muxitni, moddiy-texnika, xo‘jalik va meditsina taominoti va boshqa-larni) kiritish lozim. 
Shunday qilib, sportchi rekord o‘rnatishida unga yuzlab kishilar yordamlashadi, ular uni shaxs va sportchi sifatida 
shakllantirishadi. 
15.4. Sportchining umumiy va maxsus tayyorgarligi birligi 
 
Xozirgi davrda sport mashuloti sportchining jismoniy va maonaviy sifatlarini rivojlantirishga, uning bilim 
darajasini to‘xtovsiz kengaytirishga qaratilgan xolda xar tomonlama tarbiyalash jarayonini tashkil qilgandagina to‘liq 
pedagogik natijaga erishiladi. 
Sport trenirovkasining shunday yo‘nalishi jismoniy tarbiya tizimining umumiy prinsiplariga mos keladi. Sport 
qayd etilganidek, yagona maqsad bo‘lmasdan shaxs qobiliyatni xar tomonlama rivojlantiruvchi, ijodiy va ongli 
faoliyatiga tayyorlovchi vositalardan biridir.
Sport mashuloti ikki yo‘nalishni; umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik (MJT) jarayonini tarkiban birlash-
tiradi.
Umumiy jismoniy tayyorgarlik (UJT) jarayonida organ-lar, sistemalar va funksiyalarni umumiy rivojlantirish 
asosida sport ixtisosligiga mavjud shart-sharoitlarni yaratadi, kengaytiradi, shuningdek, uning turli xil xarakat, 
ko‘nikma va malakalarining munosabatlarini boyitadi.