Jizzax politexnika instituti

3. Tasdiqlovchi yoki mustahkamlovchi savollar
vaziyatni aniqlash maqsadida beriladi. Masalan: a) talaba bildirilgan fikrlarni tushundimi, yoki tushunarli bayon qilindimi? Aytilgan fikrlarga hamma tushundimi? Yoki men aytganlarim tushunarlimi? - tarzida qo‘yilishi mumkin.
4. Faraz, tahlil qilishga, undashga qaratilgan savollar	ikkilanishni bartaraf qilishga yordam beradi. Odatda bu savollar, «aytaylik», «faraz qilaylik», «ko‘z o‘ngimizga keltiraylik» degan so‘zlar bilan boshlanadi.
5. Muloqot o‘rnatish uchun qo‘yiladigan savollar	auditoriya bilan muloqot o‘rnatishga, keskin vaziyatlarni yumshatishga xizmat qiladi.
6. Yo‘llovchi, esga soluvchi yordamchi savollar	mazmuni voqea, hodisaning bajarilishi, ro‘y berishi, ehtimoli yuqori darajadaligini ta‘kidlaydi. Savol ohangi bilan to‘g‘ri javob berishga undaydigan savollar bo‘lib, talabaga to‘g‘ri javob berishga yordamlashadi.
7. So‘zsiz savollar	o‘qituvchining qarashi, mimikasi, imo-ishorasi bilan beriladi. U auditoriyada talabalar o‘rtasida diqqat-e’tibor, jiddiylik tug‘diradi. Bu holda o‘qituvchining yuzida, imo-ishorasida xayrixohlik ifodasi bo‘lmasa, talaba noto‘g‘ri javob berdimmi degan xayolda esankirab, sarosimaga tushib qolishi mumkin.
Boshqa savollar
Eng muhimi sаvоllаrni to‘g‘ri shаkllаntirish vа bеrish muhim. Ulаr o‘zаrо mаntiqiy bоg‘liqlikkа egа bo‘lishi kеrаk, o‘rgаnilаyotgаn sаvоl mоhiyatini оchib bеrishi, tizimdа bilimlаrni o‘zlаshtirishgа yordаm bеrishi kеrаk. Sаvоllаr mаzmuni vа shаkligа ko‘rа tа’lim оluvchilаrning rivоjlаnish dаrаjаsigа mоs kеlishi lоzim. Esdа tuting: оsоn sаvоllаr fаоl bilish fаоliyatini rағbаtlаntirmаydi, jiddiy munоsаbаt esа bilishgа rаg‘bаtlаntirаdi.

Topshiriq: Savol turlari asosida mutaxassislik faningizdan javoblari bilan topshiriqlar tayyorlang.

4. Savol va suhbat metodi eng ko‘hna, eng universal, o‘quvchi-talabalarni tezda faollashtiruvchi metod ekanligi bilan boshqa metoglardan ajralib turadi. Shu bilan birga u eng ko‘p qo‘llaniladigan metod. Aniq yo‘naltirilgan savol metodi barcha boshqa metodlar bilan ham birgalikda qo‘llaniladi. Ayniqsa, yoshlarimiz tomonidan qiziqib tomosha qilinadigan qator ko‘rsatuylar savol-javobga asoslangan. Bu jihatdan ham u boshqa metodlardan ajralib turadi.

Topshiriq: Siz darsni “Zakovot” oyini tarzida tashkil etish uchun xarajatlar bilan bog‘liq javobi bilan qiziqarli savol tayyorlang. Savol qaysi manba asosida tayyorlanganini ham ko‘rsating. “Iqtisodiy masalalr bo‘yicha eng qiziqarli savol g‘olibi” bo‘ling.

. 5. Iqtisodiy fanlarni o‘qitishda eng ko‘p qo‘llaniladigan metodlardan biri suhbat metodidir.

Metodning еtаkchi vаzifаsi - qiziqtirish: mаqsаdgа yo‘nаltirilgаn vа mоhirоnа qo‘yilgаn sаvоllаr yordаmidа tа’lim оluvchilаrgа bеrilgаn mаvzu bo‘yichа o‘zlаrining bilimlаrini eslаshgа vа bаyon qilishgа hаrаkаt qilinаdi vа o‘qituvchi rаhbаrligidа bоshqа tа’lim оluvchilаr bilаn muhоkаmа qilinаdi. Tа’lim оluvchilаr o‘qituvchi bilаn birgа qаdаmmа-qаdаm mustаqil fikrlаsh, yakunlаsh, хulоsаlаsh vа umumlаshtirish yo‘li bilаn yangi bilimlаrni аnglаydilаr vа o‘zlаshtirаdilаr.
Suhbatga turli jihatdan yondashish mumkin. Ulardan biri quyidagi chizmada aks ettirilgan.