Jo`rayeva A

d

 

│ 

│ 

ipeptidaza

→ R–CH– CO 

+H    O 

│ 

2 

H  + R– CH–COOH 

│ 

CH

3

 

R 

CH

3

 

NH

2

 

 

Dipeptid 

Aminokislotalar 

 

---

25 

 

Gidrolazalarni 

atalıwı  tómendegishe:  substrat  +  gidrolaza.  Mısalı, 

peptidgidrolaza, atsetilxolingidrolaza hám taǵı basqalar. Bul klass  fermentlerin 

de transferazalarga kirgiziw múmkin, sebebi gidroliz procesin donor wazıypasın 

atqaratuǵın substratning spetsifik toparın aktseptor wazıypasın atqaratuǵın suw 

molekulasına  ótkeriliwi,  dep  qaraw  múmkin.  Suw  fermentler  tásir  etiwinde 

retinde tiykarǵı orındı iyeleydi, sol sebepli de gidrolazalar  bólek klasqa 

ajıratılǵan. 

Tómendegi gidrolaza wákilleri kishi klasslarǵa bólistiriledi: 

Esterazalar -ayriqsha fermentler toparı. Quramalı efir baǵlarınıń gidrolizini 

katalizlaydi hám kópshilik efirlarga suw biriktirip, olardı 

birdey tezlikte bólekleydi: 

R – C – O – R

1

  + HOH 

RCOOH + R

1

OH 

 

Glikozidazalar- N-glikozid baǵların úzetuǵın fermentler. Glikozidazalar ápiwayı 

glikozidlarni, oligo- hám polisaxaridlarni bólekleydi. Mısalı, α- hám β- 

amilazalar polisaxariddagi 1, 4-glikozid baǵlardı gidrolitik jol menen úzedi. 

Peptidazalar- toparına belok peptid baǵı daǵı -C - N baylanıslardı úzetuǵın 

amidaza, amidinaza fermentler hám basqalar kiredi. Peptidazalar tiykarınan iri 

belok molekulalarına tásir etedi, kishi peptidlarni aminokislotalarǵa deyin 

bólekleydi. 

Hazm qilish organlari fermentlari, lizosoma va hujayra organoidlari quramındaǵı 

iri molekulalardı bólekleytuǵın fermentler gidrolazalar esaplanadı.  

4.Liazalar - suw biriktirmasdan yamasa oksidlanishsiz substrat baǵların uzadigan 

reakciyalardı katalizlovchi fermentler. 

CH

3 

– C  – COOH