Jurnalist etikasi kursu üzrə proqram

MÖVZU 4.
Jurnalistika fəaliyyəti zamanı şəxsi həyatın toxunulmazlığı
Şəxsin şəxsi həyatının başlıca üç sahədən formalaşdığı qəbul edilir. 
Birincisi, ümumi həyat sahəsidir ki, bu sahə başqaları tərəfindən 
bilinməsi mümkün olan, cəmiyyətə açıq bilgiləri əhatə edir. Məsələn, 
şəxsin kinoya, teatra, idman yarışlarına getməsi, bağda gəzintiyə 
çıxması, bazara getməsi və s. 
İkincisi, şəxsin özəl həyat sahəsidir ki, buraya aid olan informasiyalar, 
məhdud sayda və müəyyən meyarlara uyğun insanlarla (həkim, vəkil 
və s.) bölüşdürülə bilər. Bu sahəyə aid informasiyanı üçüncü şəxslər 
biləndə özəl həyat pozulmuş olur. Özəl həyat şəxsin peşə həyatı, ailə 
həyatı, yəni qapısını bağlayıb yaşadığı daxili həyatdır. Məsələn, şəxsin 
kiminlə nişanlandığı, yaxud dostluq etdiyi onun özünü və müəyyən 
şəxsləri maraqlandıran məsələdir, onun özəl həyat sahəsinə aiddir.
Və nəhayət üçüncüsü, şəxsin gizli həyat sahəsidir. Gizli həyat sahəsi, 
şəxsin başqaları tərəfindən bilinməsini, öyrənilməsini istəmədiyi 
davranış və hadisələrdən formalaşan sahədir. Belə informasiyaya, 
şəxsin gizli duyğu və fikirləri, ümidləri, qorxuları, arzuları, həyat 
hadisələri, intim həyatı, gizli saxladığı düşüncələri, dini inancı, ailə 

---

11
münasibətləri kimi daxili aləminə aid məlumatlarla yanaşı, şəxsi 
yazışmaları kimi xarici mühitlə əlaqəli məlumat və hadisələr də daxildir.
Gizli həyat toxunulmaz olmaqla yanaşı, şəxsi həyatın özəyini təşkil 
etdiyindən hər cür müdaxilələrdən qorunur. Bu sahəyə aid bilgilər hər 
kəsə, o cümlədən jurnalistlərə qapalıdır.
Əgər ictimai fiqur şəxsi və ictimai həyatı ilə bağlı uzlaşmayan fəaliyyət 
göstərirsə, jurnalistlər korrupsiya, qanun pozuntuları, cinayət əməlləri 
və s. kimi ictimai maraq doğuran hallarla əlaqədar olaraq informasiya 
toplamaqda və yaymaqda haqlıdırlar.
Azadlıq və zərurət, onların qarşılıqlı nisbəti. Əxlaq azadlığının ilkin 
sosial-tarixi şərtləri. Seçim azadlığı jurnalistin fəaliyyətinin əsas 
şərti kimi, azadlıq və məsuliyyət. İnformasiyanın dərc olunmaması 
prinsipləri- məlumatın məxfiliyi və ya istintaqın gedişi. İttiham olunan 
şəxslər haqda təsdiqlənməmiş məlumatların yayımının sərhədləri və 
şərtlər. İctimai şəxsin özəl həyatı.