Kadizadeliler



Yüklə 1,38 Mb.
səhifə1/40
tarix17.11.2018
ölçüsü1,38 Mb.
#83196
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40

KADI ABDÜLCEBBAR 4

Eserleri. 4

Bibliyografya ; 7

Kelâm. 7


Bibliyografya : 12

Fıkıh. 12

Bibliyografya : 15

Diğer Dinler. 15

Bibliyografya : 17

KADI ABDÜLVEHHÂB 17

Eserleri. 18

Bibliyografya : 19

KÂDÎ BEYZÂVÎ 20

KADİ el-CURCANİ 20

KADİ el-FAZIL 20

Bibliyografya : 21

KÂDÎ İYÂS 22

KÂDÎ İYÂZ 22

Eserleri. 22

Bibliyografya : 24

KADÎ MİR MEYBÜDİ 25

Eserleri. 26

Bibliyografya : 27

KÂDÎ SAFED 27

KÂDÎ SÂİD 27

KÂDÎ ŞÜREYH 27

Bibliyografya : 29

KÂDÎ et-TENÛHÎ 30

KÂDIHAN 30

Eserleri. 30

Bibliyografya : 32

KADÎLEŞKER 32

KADÎM 32

KADİR 32


Bibliyografya : 33

KADİR GECESİ 33

Bibliyografya : 34

Edebiyat ve Sosyal Hayat. 34

Bibliyografya : 36

KÂDİR-BİLLAH 37

Bibliyografya : 38

KADİRİ, ABDÜSSELÂM B. TAYYİB 38

Eserleri. 39

Bibliyografya : 39

KÂDİRÎ, MUHAMMED B. TAYYÎB 39

Eserleri. 39

Bibliyografya : 40

KADİRİ ÇELEBİ 40

KADİRİ TACI 40

KÂDİBÎHÂNE TEKKESİ 40

Bibliyografya : 42

KADİRİYYE 42

Bibliyografya: 47

KÂDİSİYE SAVAŞI 48

Bibliyografya ; 49

KÂDİYANILİK 49

Bibliyografya : 52

KADR SURESİ 52

Bibliyografya ; 53

KADRİ EFENDİ 53

Bibliyografya : 54

KADRİ PAŞA, MUHAMMED 54

KADRO 54

Bibliyografya : 55

KÂF 55

Bibliyografya : 55



KAF 56

Bibliyografya : 56

KAF HA YA AYN SAD 57

KAF U NUN 57

KÂF SÛRESİ 57

Bibliyografya : 58

KAFDAĞI 58

Bibliyografya : 59

KAFESOĞLU, HALİL İBRAHİM 59

Bibliyografya : 61

KAFFÂL, ABDULLAH B. AHMED 61

Eserleri. 61

Bibliyografya : 61

KAPFÂL, MUHAMMED B. ALİ 61

Eserleri. 62

Bibliyografya : 63

KAFİ 63

el-KAFÎ 63



el-KAFÎ 63

Bibliyografya : 64

KÂFİLE-İ ŞUARA 64

KAFİR 64


KAFİRÛN SURESİ 64

Bibliyografya : 65

KAFİYE 65

Bibliyografya : 69

el-KAFİYE 70

Bibliyografya : 71

KAFİYECİ 71

Eserleri. 71

Bibliyografya : 72

KAFİZ 73


Bibliyografya : 75

KAFKASYA 76

1. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 76

Bibliyografya : 77

II. Tarih 77

Bibliyografya : 79

III. Mimarı 79

Bibliyografya : 81

KAFZADE FAİZİ 81

Eserleri 82

Bibliyografya : 82

KAĞAN 83


KÂĞIT 83

Bibliyografya : 86

KAĞIT OYMA 87

KÂĞITHANE 87

Bibliyografya : 89

KAHHAR 89

Bibliyografya : 90

KAHİN 90


Bibliyografya : 92

Kelâm. 92

Bibliyografya : 93

KAHİR -BİLLAH 94

Bibliyografya : 95

KAHİRE 95

I. Kuruluşu Ve Osmanlı Öncesi 95

Bibliyografya : 97

II. Osmanlı Dönemi 98

Bibliyografya : 102

III. Son Dönem 102

Bibliyografya : 104

IV. Mimari 105

Kahire'deki Mimarî Eserler. 106

A) Erken 106

B) Tolunoğullan Devri. 106

C) Fatımî Devri. 107

D) Eyyûbî Devri. 107

E) Memlükler Devri. 108

F) Osmanlı Devri. 111

Bibliyografya : 113

KAHLE, PAUL ERNST 114

KAHİRE MEVLEVÎHÂNESİ 114

Bibliyografya : 115

KAHRAMANLIK 115

KAHRAMANMARAŞ 115

Bibliyografya : 119

Bugünkü Kahramanmaraş. 120

Bibliyografya : 121

Mimari. 121

Bibliyografya : 124


KADI ABDÜLCEBBAR

Ebü'l-Hasen Kâdı'l-kudât Abdülcebbâr b. Ahmed b. Abdilcebbâr el-Hemedânî (ö. 415/1025)

Basra Mu'tezilesİ'nİn ünlü kelâmcısı ve Şafiî fakihi.

Batı İran'daki Hemedan bölgesinin Ese-dâbâd mevkiinde dünyaya geldi. Bazı kay­naklarda doğum yerinin Esterâbâd (Gürgân) olarak gösterilmesi doğru değildir.1 415'te (1025) doksan ya­şını aşmış olarak öldüğü göz önünde bu­lundurularak 320-325 (932-937) yıllan arasında dünyaya geldiğini söylemek mümkündür.2 Bu sebeple onun doğum tarihini 359 (970) olarak veren kaynakların 3 isabet etmediği anlaşılmaktadır.

Kâdî Abdülcebbâr ilk öğrenimini böl­gesinde bulunan hadis âlimlerinden ders alarak tamamladı. Bu dönemde itikadda Eş'ariyye'yi, fıkıhta Şafiî mezhebini be­nimsemişti. 346'da (957) Basra'ya gide­rek burada Mu'tezile ekolünün âlimlerin­den Ebû Hâşim el-Cübbâî'nin talebesi Ebû İshak İbrahim b. Ayyâş'ın derslerine katıldı ve ondan etkilenerek Mu'tezile mezhebine geçti. Bir süre Ebû Ahmed b. Seleme'den ders aldı. Ardından dönemin Mu'tezile âlimi ve Hanefî hukukçusu Ebû Abdullah el-Basrî'den ilim öğrenmek üze­re Bağdat'a geçti, ancak Ebû Abdullah ona Şafiî mezhebinde kalmasını tavsiye ederek kendi ders halkasına almadı. Bu­nunla birlikte Kâdî Abdülcebbâr'm telif ve tedris faaliyetine bu fakihin yanında başladığı, bazı eserlerini onun gözetimi altında kaleme aldığı kaydedilmektedir. Onun ilmî faaliyetlerde bulunmak üzere gittiği diğer ilim merkezleri arasında As-kerimükrem ve Râmhürmüz gibi şehir­leri de saymak mümkündür.

Dönemin Büveyhî hükümdarı Müeyye-düddevle'nin danışmanı olan ve Mu'tezi­le âlimlerini himaye etmekle tanınan Sâ-hib b. Abbâd'ın daveti üzerine İsfahan'a giden Kâdî Abdülcebbâr burada onun himayesinde düzenlenen ilim ve sohbet meclislerine katıldı, bazı Ehl-i sünnet âlimleriyle ilmî tartışmalarda bulundu. Sâhib b. Abbâd vezir olunca Abdülceb-bâr'ı Rey şehrine davet ederek kadılku-dâtlık makamına tayinini sağladı. Kâdî Abdülcebbâr'm görev alanı önceleri Kazvin, Zencan, Kum ve Demâvend bölgelerini kapsarken daha sonra bunlara Cürcân ve Taberistan da eklendi. Devrin yö­neticilerinin mülhidlere reddiyeler yaz­makla görevlendirdiği, onları takip ve yargılama konusunda kendilerine yetki verdiği kelâmcılar arasında Kâdî Abdül­cebbâr da bulunmaktaydı.4 Müeyyedüddevle'nin ölümünden sonra hükümdar olan Fahrüddevle döneminde de bir süre vezirlik görevini sürdüren Sâ­hib b. Abbâd'ın Abdülcebbâr'a olan te­veccühü devam etti. Ancak onun ölümü üzerine (385/995) Kâdî Abdülcebbâr, Fan-rüddevle'nin emriyle mallan müsadere edilerek kâdılkudâtlık görevinden azledil­di. Abdülcebbâr'ın hayatının geri kalan kısmını Rey'de telif ve tedris faaliyetinde bulunarak geçirdiği bilinmektedir. Kay­naklar onun 389 (999) yılında hacca gitti­ğini, dönüşte kısa bir süre Bağdat'ta kaldığını, hayatının sonlarına doğru bir yıl kadar Kazvin'de yaşadığını kaydetmekte­dir. Kâdî Abdülcebbâr 415yılının Zilkade ayında (Ocak 1025) Rey şehrinde vefat et­ti ve burada defnedildi.

KâdîAbdülcebbâr'ın nadiren adlarını belirttiği kelâm alanındaki hocaları ara­sında Ebû İshak İbrahim b. Ayyaş ile Ebû Abdullah el-Basrî gibi Mu'tezile âlimleri yer almaktadır. Her ikisinin de İbn Hallâd el-Basrî kanalıyla Ebû Hâşim el-Cübbâî'­nin öğrencisi olması Abdülcebbâr"ın dü­şünce yapısının oluşmasında Ebû Ali el-Cübbâî ile oğlu Ebû Hâşim'in etkili oldu­ğunu göstermektedir. Kendilerine sık sık atıfların yer aldığı Kâdî Abdülcebbâr'a ait kitaplar, eserleri günümüze ulaşmayan bu iki Mu'tezile âliminin kelâm görüşleri hakkında bilgi edinme imkânı sağlamak­tadır.

Abdülcebbâr'ın ders halkasından isti­fade ederek yetişen pek çok âlim vardır. İbnü'l-Murtazâ ve Hâkim el-Cüşemî, Mu'­tezile ekolünün on ikinci tabakasının ta­mamına yakın kısmının onun arkadaşları ve öğrencilerinden oluştuğunu belirtirler.5 Bunlar arasında Basra ekolünün son temsilcilerinden Ebû Reşîd en-Nîsâbûrî, fıkıh usulü alanında el-Muc-temed adlı eseriyle tanınan Ebü'l-Hüse-yin el-Basrî, hocasının eserini el-Mecmûc fi'î-Muhît bi't-tekîîf adıyla şerheden İbn Metteveyh, hocasının imamet konusun­daki görüşlerine reddiye yazan Şerif el-Murtazâ, adı, daha çok KâdîAbdülceb-bâr'a nisbet edilen Şerhıı'I-Uşûli'l-ham-se isimli eser dolayısıyla bilinen Kıvâmüd-din Mankdîm ve Ebû Yûsuf el-Kazvînî gibi şahsiyetleri saymak mümkündür.




Yüklə 1,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin