Kadrlar tayyorlash milliy modeli

Rag`batlarntirish pedagogik talabalarni hisobga olgan holda qullanishi lozim. Hal qanday rag`batlantirish oquvchining jamoa oldidagi chinakam xizmatlariga muvofiq bulishi lozim. Rag`batlantirish vaqtida oquvchining individual xususiyatlarini jamoada tutgan urnini hisobga olish va ketma-ket bulmasligi kerak. Haddan oshirib maqtash, jamoaga nisbatan taqqoslash talabchanlikni bushashtirib yuborish-bular oquvchida manmalik, xidbinlik sifatlarining yuzaga kelishiga sabab buladi. Rag`batni tashkil etishda oquvchining muvaffaqiyatlari bilan birga, uning jamoadagi urni, axloqiy qiefasi, shuningdek, mehnatga jamoa topshiriqlariga, jamoaning uzig munosabati boraisdagi jamoa fikrini inobatga olish ham talab etiladi.

Jazo berish metodlari- bu oquvchining xatti- harakati va faoliyatiga salbiy baho berishdir. Jazo berish axloq me`erlarirga qarama-qarshi faoliyat va xatti-harakatlarni muhokama etishni ifodalaydi. Jazo berish noma`lum xatti- harakatlarning oldini olish, axloqni tuzatish jamoa oldida uyalish, uzini gunohkor deb bilish hissini uyg`otishi mumkin. Jamoa tomonidan eki qullab-quvvatlashi asosida jazo berish metodlari ham xilma-xil bulib, ular jumlasi tanbeh berish, qoyish, uyaltirish, qizartirish xatti-harakatlarini jamoa urtasida muhokama qilish, muayyan faoliyatidan chetlatish va boshqalar kiradi.

Jazo berishda ham pedagogik talabalarga amal qilish zarur. Berilaetgan jazo maqsadga muvofiq bulib, oquvchining aybiga, salbiy xatti-harakatlariga qarab berilishi lozim. Jazo berish chog`ida salbiy xatti-harakatning sababalar, uning jamoaga etkazadigan zarari, oquvchining shaxsiy xususiyatlari inobatga olinishi lozim. Jazo berish oquvchining shaxsiy manfaatlaridan kelib chiqmasligi eki uning uchun xizmat qilmasligi lozim.

Jazo jamoa tomonidan ham berilishi lozim. Barcha hollarda ham jazo oquvchining jismoniy va ruxiy azobga solmasligi, uni tahqirlamasligi, sha`nini erga urmasligi, huquqini paymol etmasligi kerak. Tarbiyaning barcha metodlari sharoitni, joy vaqtini, shuningdek, ularning uzaro bir-biriga ta`siini hisobga olgan holda qullash maqsadiga muvofiqdir.

Tarbiya vositalaridan foydalanish doimo unga muvofiq keluvchi tarbiya metodlari va usullardan foydalanilish taqozo etiladi, chunki ular erdamida ong, xis-tuyg`u, xulq atvor tarkib toptiriladi, oquvchining turli kurinishidagshi faoliyati uyushtiriladi. Bugungi kunda tarbiya jarayonida axborot va texnik vositalardan foydalanishga alohida diqqat-e`tibor qaratilmoqda. Ulardan maqsadga muvofiq va samarali foydalanish oquvchining ma`naviy kamol topishiga olib keladi.

Yuqorida bildirilgan mulohazalarga tayangan holda mavzu yuzasidan quyidagi xulosalarga kelish mumkin.

1. Tarbiya jarayonining asosini ijtitmoiy-xaetning ob`ektiv talabalarini, shaxsning ijtimoiy mohiyatini hamda tabiatini aks ettiruvchi qonuniyatlar tashkil etadi. Tarbiya jarayonini ilmiy asoslangan tarzda olib borish uning qonuniyatlrini chuqur urganishni talab etadi.

2. Tarbiya jarayonining muvaffaqiyati uni tashkil etishda qanday tamoyillarga kura ish kurilaetaganligiga ham bog`liq. Tarbiya tamoyillari-esh avlodni tarbiyalash maqsadidan kelib chiqadigan va komil insonni tarbiyalashning mazmuni, metodlari va yunalishiga quyiladigan eng muhim talabalarni belgilab beruvchi asosiy g`oya va qoidalar yig`indisidir.

3. Tarbiya jarayonini tashkil etishda oquvchi tomonidan qullaniladigan metodlar ham muhim ahamiyatga ega bulib, ular ijtimoiy jamiyat tomonidan ta`lim muassasalari oldiga quyilgan esh avlodni har tomonlama barkamol, erkin, ijodkor, mustaqil fikr egasi etib tarbiyalash vazifalari bilan belgilanadi.Tarbiya metodlari uzaro uxshash jihatlariga kura uch guruxga bulinadi.

Tarbiya jarayonida qullaniladigan tarbiya vositalari tariya metodjlari ahamiyatini kuchaytirishga xizmat qiladi.

1. 
   Alex Moore. Teaching and learning: Pedagogi. Curriculum and culture. USA, 2012. Routledge
   
2. 
   Neil Selwyn Education and Technology: Key issues and Debates. Australia, 2011. Continuum.
   

3. Keith S. Taber. Modelling Learners and Learning in Science Education: Developing Representations of Concepts, Conceptual Structure and Conceptual Change to Inform Teaching and Research, UK, 2013 Springer.