Kafedra: Dori Turlar Texnologiyasi Fan: Farmatsevtik texnologiya mustaqil ish

2.3 GETROGEN SURTMALR
Suspenziyali surtmalar. Bu guruhdagi surtmalarni, dori moddalari asosda yaxshilab ezish yo‘li bilan tayyorlanadi.
Suspenziyali surtmalarda qattiq fazaning disperslanish darajasi o‘ta yuqori bo‘lishi kerak, chunki dori moddalar ning maydalanish darajasi qancha yuqori bo‘lsa, shifobaxsh ta’siri shuncha kuchli bo‘ladi. Suspenziyali surtmalarning mayinligini dorixona sharoitida XI DF bo‘yicha tekshiri- ladi. Qattiq fazani maydalash, osilmalarni tayyorlash kabilar suyuqliklar ishtirokida bo‘ladi, bunda zarrachalar qattiqligi pasayib, yopishish ta’siri natijasida maydalanish samarasi kuchayib boradi. Biroq asos sifatida qo‘llaniladigan yelimshak suyuqlik zarrachalar harakatini sekinlashtirib qo‘yadi va ularni maydalash uchun juda ko‘p kuch talab qilinadi. Shuning uchun qattiq fazani dispergirlashni uncha ko‘p bo‘lmagan o‘simlik yoki mineral moylar yordamida olib boriladi. Agar surtma tarkibiga 5 % gacha dori moddasi qo‘shiladigan bo‘lsa, u holda moddani uncha ko‘p bo‘l- magan o‘simlik moyi yoki vazelin moyi bilan eziladi, so‘ngra mayin suspenziyaga retseptdagi asosning umumiy og‘irligini oz-ozdan qo‘shib boriladi. Agar surtma tarkibiga dori modda ko‘p miqdorda (5 —25 %) kiritilsa, u holda ularni issiq hovonchada eritilgan asosning yarmi bilan obdan aralashtiriladi, s o‘ngra asosning qolgan qismi qo‘shi- ladi. Aralashtirish jarayonida hovoncha devoridagi massani hovoncha dastasi bilan bir necha marta ko‘chirib olish kerak.
Suspenziya-surtmalar tarkibiga 25 % dan ortiq kukun- simon moddalar kirsa, unda ularni pastalar deb ataladi.
Kerakli disperslikdagi pastalarning bir xilligiga erishish uchun kukunsimon ingrediyentlarni eritilgan asoslar bilan yaxshila b
aralashtiriladi. Pastalar trituratsiyali surtmalarga ko‘ra o‘ta quyuq ko‘rinishda bo‘ladi. Suspenziyali surtmalarda ku kun- simon modda zarrachalari lipofil asoslarning qalin qavatlari bilan o‘ralib, natijada ularning shifobaxsh ta’siri sekin - lashadi.
Surtma surtiladi, pastalar esa qo‘yiladi. Qo‘yil- gan pastalar ma’lum haroratda qotadi va terini qoplab oladi. Suspenziya- surtmalar bir yoki bir nechta dori moddalar saqlaydi, ya’ni ularning har birida o‘zining fazalararo chegara qismi mavjud bo‘ladi. Bu belgisiga ko‘ra, suspenziya surtmalar ikki, uch va ko‘p fazali sistemalarga bo‘linadi.
Retseptdagi suspenziya-surtmada qattiq faza 0,25 % ni tashkil etadi.
Rp.: Furacillini 0,1