KAHTABE B. ŞEBÎB 6
Bibliyografya : 6
KAHTAN 7
Bibliyografya : 8
KAHVE 8
Bibliyografya : 10
KAHYA 11
KÂHYA HASAN PAŞA 11
Bibliyografya : 16
KAIF 16
KÂSM-BİEMRİLLÂH 16
Bibliyografya : 18
KAİM-BİEMRİLLAH el-FATIMİ 18
Bibliyografya : 19
KÂİM-BİEMRİLLÂH es-SA'DÎ 19
Bibliyografya : 20
KAİME 20
Bibliyografya : 22
KAİMİ 22
Bibliyografya : 23
KÂİMUZZAMAN 23
KAİNAT 23
KA'KÂ' b. AMR 23
Bibliyografya : 24
KAKI 24
Eserleri. 24
Bibliyografya : 25
KAKMACILIK 25
Bibliyografya : 27
KAKÛYÎLER 27
Bibliyografya : 28
KALAFAT MEHMED PAŞA 29
Bibliyografya : 30
KALAN CAMİİ 30
Bibliyografya : 31
KALANİSİ, EBÜ'L-ABBAS 31
Bibliyografya: 33
KALÂNİSÎ, MUHAMMED B. HÜSEYİN 33
Eserleri. 33
Bibliyografya : 34
KAL'ATÜ BENÎ HAMMÂD 34
Bibliyografya : 35
KALAVUN 35
Bibliyografya : 37
KALAVUN KÜLLİYESİ 37
Bibliyografya : 38
KALAYÎ 39
KALB 39
KALB 39
Bibliyografya : 42
KALB 43
Bibliyografya : 44
Türk Edebiyatı. 44
Bibliyografya : 44
KALBURIZADE MEHMED EFENDİ 45
KALE 45
Bibliyografya : 53
KALE 53
Bibliyografya : 54
KALE MESCİDİ 54
Bibliyografya : 54
KALEM 55
Bibliyografya : 56
KALEM 57
Bibliyografya : 58
KALEM SÛRESİ 58
Bibliyografya : 59
KALEMDAN 60
KALEMİYE 60
Bibliyografya : 61
KALEMKARÎ 61
KALENDER BABA ZAVİYESİ 61
KALENDER ŞAH 61
Bibliyografya: 61
KALENDERHÂNE 62
Bibliyografya : 63
KALENDERHANE CAMİİ 63
Bibliyografya : 64
KALENDERİYYE 65
Bibliyografya : 69
KALENDEROĞLU MEHMED 69
Bibliyografya : 70
KALESADÎ 70
Eserleri. 71
A) Matematik. 71
B) Ferâiz. 71
C) Diğer Eserleri. 71
Bibliyografya : 71
KALESİ, HASAN 71
A) Kitapları. 72
B) Makaleleri. 72
Bibliyografya : 72
KALGAY 73
Bibliyografya : 74
KALIN 74
KÂLÎ 74
Eserleri. 74
Bibliyografya : 75
KALKALE 75
KALKAN 75
Bibliyografya : 76
KALKANDELEN 77
Bibliyografya : 78
KALKAŞENDİ 78
Eserleri. 78
Bibliyografya : 80
KALKINMA İÇİN BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ TEŞKİLÂTI 80
Bibliyografya : 81
KALKÜTA 81
Bibliyografya : 82
KALLAVİ 82
KALMUKLAR 82
Bibliyografya : 83
KALP 84
KÂLÛ BELÂ 84
KÂLÛN 84
Bibliyografya : 84
KALUYAN 85
Bibliyografya : 85
KALYON 85
KALYUB 85
Bibliyografya : 86
KALYÛBÎ 86
Eserleri. 86
Bibliyografya : 87
KAM 87
KAM, ÖMER FERİT 87
Eserleri. 89
Bibliyografya : 90
KAM, RUŞEN FERİT 90
Bibliyografya : 91
KAMANİÇE 91
Bibliyografya : 92
KAMER 92
KAMER SÛRESİ 92
Bibliyografya : 93
KAMERİ YIL 93
KAMERİYYE 93
KAMERUN 93
I. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 94
II. Tarih 95
Bibliyografya : 96
KAMET 96
KÂMÎ 96
Eserleri. 96
Bibliyografya : 97
KAMİL 98
Bibliyografya : 99
el-KAMİL 99
el-KAMİL 99
el-KAMİL 99
Bibliyografya : 101
KAMİL PAŞA, MEHMED 101
KAMİL PAŞA, YÛSUF 101
Bibliyografya : 103
KAMİL YUSUF el-BEHTİMİ 103
Bibliyografya : 104
KAMİLİYYE 104
KÂMİLÜ'S-SINÂATİ'T-TIBBİYYE 104
KAMPALA 104
Bibliyografya : 104
KAMPFFMEYER, GEORG 105
Eserleri. 105
A) Arap Dili ve Lehçeleri. 105
B) Kütüphanecilik ve Kütüphane Katalogları. 105
C) Tarih, Coğrafya ve Diğer Şarkiyat Çalışmaları. 105
Bibliyografya : 106
KAMRAN MİRZA 106
Bibliyografya : 106
KAMUS 107
KAMUS-I FELSEFE 107
KAMUS TERCÜMESİ 107
KAMUS-I TURKI 107
KÂMUSÜ'L-A'LÂM 107
EL-KÂMÛSÜ'L-MUHÎT 107
Bibliyografya : 108
KAN 108
Bibliyografya : 110
KAN DAVASI 110
KANAAT 110
Bibliyografya : 111
KANADA 111
I. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 112
II. Tarih 112
Bibliyografya : 113
III. Ülkede İslâmiyet 113
Bibliyografya : 114
KANDEHAR 114
Bibliyografya : 115
KANDEHARÎ, HABÎBULLAH 115
Bibliyografya : 116
KANDEHLEVI, MUHAMMED İDRÎS 116
Bibliyografya 117
KANDEHLEVÎ, MUHAMMED İLYAS 117
Bibliyografya : 119
KANDEHLEVI, MUHAMMED YÛSUF 119
Eserleri. 119
Bibliyografya : 120
KANDEHLEVÎ, MUHAMMED ZEKERİYYÂ 120
Eserleri. 121
Bibliyografya ; 122
KANDİL 122
KANDİL 124
Bibliyografya : 125
KAHTABE B. ŞEBÎB
Ebû Abdilhamîd (Ebû Hamza) Kahtabe b. Şebîb b. Hâlid b. Ma'dân et-Tâî en-Nebhânî (ö. 132/749)
Abbâsîler'in kuruluşunda önemli rol oynayan nakib ve kumandanlardan.
Asıl adı Ziyâd olup Kahtabe lakabıyla meşhurdur. Horasan'da Abbasîler adına propaganda faaliyetinde bulunduğu dönemden önceki hayatı hakkında bilgi yoktur. Dedesi Hâlid b. Ma'dân, Cemel Vak'a-sı'nda Hz. Ali'nin yanında yer almış ve kabilesi Benî Amr b. Sâbifin sancağını taşımış, ertesi yıl da Nehrevan'da Hâricîler'le savaşan Hz. Ali'nin kuvvetlerine kumanda etmişti. Ailesinin Hz. Ali zamanında Küfe'ye yerleştiği ve Kahtabe'nin gençlik yıllarında Ali evlâdı ile yakın ilişki içinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Horasan'daki Emevî aleyhtarı faaliyetlerin içinde aktif olarak görev alan Kahtabe, daha sonra Abbasîler adına daveti organize eden on iki nakib arasında yer aldı.
Horasan'daki nakibler, İmam Muham-med b. Ali b. Abdullah b. Abbas'ın Zilhicce 125'te (Ekim 743) ölümü üzerine yerine geçen oğlu İmam İbrahim'den (ibrahim el-İmâm) Horasan'da kendisini temsil etmek üzere ailesinden birini görevlendirmesini istediler. Abbasî ihtilâlinin hazırlayıcısı olan İbrahim bu görevi önce Süleyman b. Kesîr el-Huzâî'ye, o kabul etmeyince Kahtabe'ye teklif etti: ancak önceleri Kahtabe de bu teklifi kabul etmek istemedi. Daha sonra Mâlik b. Heysem el-Huzâî ve Süleyman b. Kesîr el-Huzâî adlı iki nakible birlikte Horasan'daki Şiîler adına İbrahim'e biat etmek için hac mevsiminde Mekke'ye gitti. Burada Horasan Şiîlerİ ile İmam İbrahim arasında irtibatı sağlamayı kabul etti.
Ebû Müslim-i Horasânî, Emevîler'e karşı yürütülen faaliyetleri sevk ve idare etmek üzere Horasan'a gönderilince Kahtabe, Ebû Müslim'in emrindeki kuvvetlerin başına getirildi (128/745-46). Ertesi yıl Ebû Müslim'e katılan Kahtabe onunla birlikte Batı Horasan'daki davet merkezlerini dolaştı ve yapılan hazırlıkları gözden geçirdi.1 Kümis'e vardıkları sırada Ebû Müslim Merv'e dönerken Kahtabe İmam İbrahim ile görüşmek üzere Mekke'ye gitti ve ona isyan hazırlıkları hakkında bilgi verdi. Bu sırada Horasan'daki orduların başkumandanlığına tayin edildi. Ebû Müslim, Rebîülâhir 130'da (Aralık 747) Merv'e girip Emevîler'in Horasan valisi Nasr b. Seyyâr'ı oradan uzaklaştırdı. Bu olaydan kısa bir müddet sonra Horasan'a dönen Kahtabe, Serahs üzerine yürüyerek2 şehri ele geçirdi. Te-mîm b. Nasr b. Seyyâr'ı mağlûp ederek öldürdükten sonra Tûs'u ve Nîşâbur'u da zaptetti. Bu sırada Emevî Halifesi il. Mervân'ın emriyle Nübâte b. Hanzale el-Kilâbî kumandasında Cürcân"a gönderilen güçlü bir Emevî ordusu da Kahtabe karşısında yenilgiye uğradı.3 Ardından Kahtabe Kümis'i ele geçirdi. Âmir b. Dubâre el-Mürrî kumandasındaki büyük bir Emevî ordusu da Câbalk denilen yerde bozguna uğratılarak Abbasî ihtilâli için önemli bir zafer kazanıldı.4 Emevî ordusunun artıklarının toplandığı Nihâ-vend Kahtabe'nin oğlu Hasan tarafından kuşatıldı. Şehirde Suriyeli askerlerin yanı sıra Abbâsîler'e muhalif Horasanlı askerler de bulunuyordu. Kahtabe, şehri savunan Mâlik b. Edhem el-Bâhilî ile anlaşarak Suriyeliler'e eman verdikten sonra Hora-sanlılar kılıçtan geçirdi.
Kahtabe daha sonra oğlu Hasan'ı Irak'a gönderip kendisi de onun arkasından gitti. Bu sırada Emevîler'in Irak valisi Ebû Hâlid İbn Hübeyre güçlü bir orduyla Abbâsîler'e karşı harekete geçti ve Celûlâ'da konakladı. Kahtabe. Hânikin'den Medâ-in'e giderken yolu İbn Hübeyre tarafından kesildi, ancak askerî maharetiyle Dicle'yi aşıp Kûfe'ye ulaşmayı başardı. İleri harekâta devam edip Fırat'ı geçen İbn Hübey-re'nin karşısına karargâh kuran Kahtabe, 8 Muharrem 132 (27 Ağustos 749) gecesi küçük bir askerî birlikle İbn Hübeyre'nin ordusuna saldırdı. Fırat'ın batı yakasında yapılan şiddetli savaşta mağlûp olan İbn Hübeyre gece Vâsıt'a çekildi. Kahtabe bu savaş sırasında esrarengiz bir şekilde öldürüldü. Ölümü üzerine oğlu Hasan kumandayı ele alıp Kûfe'ye girdi. 5
Bibliyografya :
Belâzürî, Ensâb, III, 81, 115, 116, 118-120, 124, 135-139, 148, 171, 230; Dîneverİ, el-Ahbâ-rü'l-üüâl, s. 337, 339, 342, 359, 363-364, 369; Ya'kübî, Târih, II, 327, 332, 343-345, 353; Ta-berî. Târih (Ebü'l-Fazl). VI, 562; VII, 175, 198, 227, 329, 339, 355, 362-363, 379, 388-392, 401-409, 412-417, 432, 450; VIII, 372; J. Wellhausen. Arap Devleti öeSukulu(Uc. Fikret Işı İtan), Ankara 1963, s. 243, 247, 255-257, 259, 261; M. A. Shaban, The 'Abbâsid Reoolulion, Cam-bridge 1970, s. 154, 160-161; Ahbârü'd-deule-ti'l-':Abbâsiyye (nşr. Abdülazîzed-Dûrî-Abdül-cebbâr el-Muttalibî), Beyrut 1971, bk. İndeks; E. L. Daniel. The Poiilical and Social History of Khurasan underAbbasid Rule: 747-820,Chicago 1979, s. 39-40, 73-77, 81, 106, 178; H. Kennedy, The Eariy Abbasid Caliphate, London 1981, s. 43-44,46,49,78, 79, 84; Abdülazîz ed-Dûrî. el-cAşrü'l-cAbbâsiyyü'l-evuel, Beyrut 1988, s. 27,30-34, 42-46, 122, 204; K. V. Zet-tersteen. "Kahtabe", M, VI, 91-92; M. Sharon, "Kahtaba". Oz(lng.), IV, 445-447. Abdülkkrim Özaydın
Dostları ilə paylaş: |