Kamran NƏZİRLİ

Amerİkanı Allah saxlasın!
İngiltərə Parlamentində çıxış edən Harold Pinter (oktyabr 2002-ci ildə) İraqa qarşı müharibənin əleyhinə olmuşdur.
Təpədən-dırnağa silahlanaraq,

Düzlənib parada gedir yankilər.

Sevinclə oxuyub mahnılarını,

Göylərə qaldırır Allahlarını,

Dünyanı dördnala çapır Yankilər…
Ölü zibilliyi olub nohurlar,

Bu mənfur parada nifrət edən var….

Biri marş nəğməsin oxumur, susur,

Birisi səsini tamam itirib,

Biri də unudub bəlkə sözləri...
Əli qamçılıdır azğın çaparlar,

Baş kəsir, leş tökür torpaq üstünə.

Çirkaba bulaşıb başlar, ayaqlar,

Hər yan tozanaqlı, üfunətlidi.

Gözlər də dipdiri bərələ qalıb,

Ölü qoxusunu burunlar çəkir...

Budur, ölü hava diridir, ondan

ABŞ allahının qoxusu gəlir...

Yanvar, 2003
Demokratİya
Qurtulmağa bir yer yox!

Vicdan əzabı da qalmayıb artıq!

Onlar gözə görünən nə varsa,

hamısını qayıracaqlar!

Dalınızı qoruyun!
Fevral 2003

Hava proqnozu
Buludlu hava olacaq

Çiskinli duman dolacaq.

Sonra açılacaq hava

Günəş də boylanacaq…

Gün ortada olanda

quru isti olacaq.

Axşama ay çıxacaq

Gecə işıq doğacaq.

Deyirlər ki, sonra da

Sərin külək əsəcək.

Sonra gecə yarısı

Bu külək də kəsəcək.

Sonra…heç nə və heç nə

Baş verməyəcək daha...

Sonuncu proqnozdur-

Hava olmayacaq daha…

Mart 2003.
KITABIN İÇİNDƏKİLƏR

Dünya nəsri nümunələri 3

Kamran Nəzirlinin tərcüməsində 3

Con Qolsuorsi 7

Cek London 90

Oskar Uayld 121

Edqar Allan Po 140

Uilyam Somerset Moyem 157

Uilyam Folkner 168

Ernest Heminqvey 191

Qabriel Qarsia Markes 218

Harold Pinter 234

HEÇ KİM HEÇ VAXT ÖLMÜR
(Tərcümələr toplusu)
Tərcümə edəni: Kamran Nəzirli
Bakı – «Mütərcim» – 2010

***
NOBODY EVER DİES

(Collection of translations)
Translator: Kamran Nazirli

Baku – «Mutarjim» – 2010

Няшриййат редактору – Ялиш АЬАМИРЗЯЙЕВ

Техники редактор – Мятанят ГАРАХАНЛЫ

Yığılmağa verilib: 19.05.2010. Чапа имзаланыб: 07.06.2010.

Формат: 84х108 1/32. Гарнитур: Тимес.

Щяъми: 14,25 ч.в. Тираж: 500. Сифариш № 57.

Гиймяти мцгавиля иля.

1 saqa – qədim Skandinaviya əfsanəsidir, birbaşa mənası dastan deməkdir; burada bir ailənin bir neçə nəsli barədə yazılmış hekayətdən bəhs olunur

2 obyektiv varlığın insan tərəfindən dərk edilə bilməsini inkar edən idealist fəlsəfi cərəyan, hərfi mənası – şəkkaklıq; hər şeyə şəkk etmə, hər şeyə şübhə ilə baxma deməkdir.

3 Evripid (480-406 b.e.ə) – qədim yunan dramaturqudur, Salamində -yu­nan­ların farslara dəniz müharibəsində qalib gəldiyi gündə- yəni, 23 sentyabr 480-ci ildə bizim eradan əvvəl anadan olub. Birinci arvadından-Xloirinadan 3 oğlu olub; arvadı ona xəyanət etdiyindən ondan ayrılır; məhz bundan sonra o, “İppolit” pyesini yazır. Bu pyesdə ilk dəfə olaraq dramaturq qadın-kişi seksual mü­na­si­bətlərindən yazır. Ümumiyyətlə, Evripidin dramaturgiyasında əsas mövzu sevgi, qadın, ana, eh­tiras, şəhvət, qadın xəyanəti və əlbəttə ki qadın sədaqətidir. Onun qadın qəh­rə­man­ları adətən öz iradələri və gücləri ilə kişilərə qalib gəlirlər; bu əsərlərdə qadınlar daha hissiyyatlı və ehtiraslı təsvir olunur. Lakin yazıçının əsərlərində həm də qadın intiqamı, qadın fərasəti və bicliyi, qəddarlıq kimi psixoloji key­fiy­yətlər də məharətlə açılır.

4 ledi – 1. lord arvadı; 2. İngiltərədə burjua mühitində: xanım, madam mənasında ərli qadına müraciət.

5 Favn (fauns)- qədim Roma əsatirində: çöl, dağ və meşə allahı nəzərdə tutulur

6 Driada (dryads)- qədim yunan əfsanələrində: meşə pərisi

7 nimfa (nymphs) - qədim yunan mifologiyasında: təbiətin müxtəlif qüv­və­lərindən birini təmsil edən ilahə, pəri.

8 “Odissey” - qədim yunan şairi Homerin epik poemasından söhbət gedir.

99. Burda İncilin Sermon on the Mount moizəsindən söhbət gedir. Orda deyilir ki, (Matthew 5:3-11) kasıb, həlim, o kəslər ki, əziyyət çəkir, mər­hə­mətlidirlər, sülhpərvərdirlər, ürəyi təmizdirlər, onlar ki, ədalət tərəf­da­rı­dırlar, o kəslər ki təqib olunurlar, onlar müxtəlif yollarla Allahın mərhəmətinə nail olacaqlar.

10 Şvabiya – orta əsrlərdə alman hersoqluğu; şvablar - almanlara verilən qədim adlardan biridir

11 Mokasin – Şimali Amerika hindularının maral dərisindən tikdikləri ayaqqabı növü

12 yanki – Avropalıların ABŞ-da doğulmuş amerikalılara verdikləri ad

13 çuk – Müxtəlif hindu tayfalarının dilində işlənən söz, “haydı!” mə­na­sın­dadır.

14 Fişka- müxtəlif qumar oyunlarında işlənən daş, marka

15 Sent Maykl Fortu – Norton körfəzi yaxınlığında yerləşir.

16 Skaquya, Bennet – sal qayalı dağlarda şəhər adları.

17 dekadent – Sənətdə, incəsənətdə mürtəce cərəyan tərəfdarları nəzərdə tutulur

18 solipsist – Subyektiv idealizmin bir fəlsəfi qoludur. Bu fəlsəfəyə görə insanın yalnız şəxsi şüuru gerçəklik hesab edilə bilər, obyektiv varlıq yoxdur.

19 gedonizm – (fəls.) həyatın zövq və səfa üçün yaranmış olduğunu iddia edən qədim yunan əxlaq nəzəriyyəsi.

20 Burada Dəyirmançı nəzərdə tutulur

21 Bələdiyyə rəisi

22 Qotik üslub (italyan sözü qotiko-dan götürülüb, qədim alman tayfalarının adlarıdır) – bədii üslubdur, “vəhşi, barbar üslubu” da deyirlər; orta əsr Qərb mədəniyyətində kilsənin hökmranlıq etdiyi dövrlərdə çox geniş yayılmışdı. Qotik üslub simvolika, alleqoriya tipli düşüncə tərzidir, burada inanc və əlamətlərə daha çox yer verilir.

23 Yazıçının boya-başa çatdığı şəhərin əsl adı Oksforddur, lakin müəllif bir çox əsərlərində bu şəhərin adını “Cefferson” kimi vermişdir.

24 Qədim yunanlarda simli musiqi alətidir, burada elə həmin musiqi aləti nəzərdə tutulur

25 Bukolika kəndli və çoban həyatını təsvir edən ədəbiyyat növüdür.

26 qallar – Hazırkı Fransanın ərazilərində yaşamış qədim kelt tayfası, qədim fransızlar

27 Burada duza qoyuluş balıq nəzərdə tutulur

28 həmayil, gözmuncuğu kimi bir daş; dua, tilsim mənasında

29 Janna D”Ark nəzərdə tutulur

30 Xristianlarda altıqanadlı mələk

31 Qədim Suriya və Mesopotamiyada yaşamış arameylilərin dili

32 alqvasil –İspan sözüdür, burada gözətçi mənasındadır.