14
gerekliliğin veya bir zorunluluğun ortaya çıkması koşulu aranır. Söz konusu kullanım
için daha uygun bir seçenek bulunamamış olması gereklidir. Bazı
durumlarda ise
dolgu yapımı olanaksızdır. Örneğin, içme ve kullanma suyu kaynakları dolguya konu
olamaz. Sulak alan olarak belirlenen ve mevzuatta veya uluslararası sözleşmelerle
koruma altına alınan yerlerde doldurma ve kurutma yapılamaz.
Doldurma ve kurutma işlemi; deniz, akarsular, doğal ve yapay göllerde, sadece
yukarıda sıralanan şartların sağlanması koşuluyla yapılabilir. Bu alanlarda; kıyılarda
yapılacak her türlü düzenleme ve yapı imar planı yapımını gerektirir.
17 Nisan 1990 tarih ve 20495 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan 3621 sayılı
Kıyı Kanunu ve 03 Ağustos 1990 tarih ve 20594 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan
“Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik’te; hangi hallerde doldurma ve
kurutma yoluyla arazi kazanılabileceği ve bu alanlardaki planlama ve yapılanma
esaslarının neler olduğu ayrıntılı biçimde açıklanmıştır.
Bu kapsamda kıyı ve dolgu alanlarında yapılabilecek yapı türleri:
-Kıyının kamu yararına kullanımına ve kıyıyı korumak amacıyla yapılabilecek
altyapı tesisleri veya bu amaçla yapı yapılabilmek için gerekli dolgu alanları ve
üzerindeki tesisler: İskele, liman, barınak,
yanaşma yeri, rıhtım, dalgakıran,
kayıkhane, tuzla, dalyan, fener, köprü, menfez, istinat duvarı, tasfiye ve pompaj
istasyonu gibi kullanım amaçlı dolgular bu kapsamda sayılmaktadır.
-Kanunun ve yönetmeliğin ilgili maddelerine göre dolgu alanlarında, kıyıda
yapılabilecek yapılarla birlikte yol, meydan, açık otopark, park,
yeşil alan, fuar,
çocuk bahçesi, deniz, hava ve kara ulaşımına dönük tesisler de yapılabilmektedir.
-Faaliyetinin özelliği gereği kıyıdan başka yerde yapılması mümkün olmayan
yapı ve tesisler: tersane, gemi söküm yeri, su ürünleri üretim ve yetiştirme tesisleri
olarak saymak mümkündür.
Bununla birlikte kıyılarda uygulama imar planı yapılmadan, kıyının kamu
yararına kullanımı amacıyla yapılabilecek yapılar bulunmaktadır. Bu yapılar; sabit
olmayan duş, gölgelik,
soyunma kabini, aralarında en az 150 metre ara olmak
koşuluyla ve 6 m
2
’den daha büyük olmayan büfeler, kirletici etkisi olmayan
fosseptik
yapımını gerektirmeyen seyyar tuvaletler ve ahşap iskelelerdir
Bakanlığımızca kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında gerçekleştirilecek kıyı
yapılarını içeren 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ile kentsel kullanım amaçlı
15
dolgu düzenlemelerine ait 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarına ilişkin işlemler; 6
Temmuz 2011 tarih ve 27986 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren
“Kıyı Yapı ve Tesislerinde Planlama ve Uygulama Sürecine İlişkin Tebliğ’e göre
yürütülmektedir. Bu kapsamda yapılmak istenen dolgu alanının
ve buna ait imar
planı teklifinin; 3621 sayılı Kıyı Kanunu, Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair
Yönetmelik ve 06 Temmuz 2011 tarihli “Kıyı Yapı ve Tesislerinde Planlama ve
Uygulama Sürecine İlişkin Tebliğ” hükümlerine
uygun olarak düzenlenmesi
gerekmektedir (URL-17, 2022).