Kars Yatırım Ortamı ve Yapılabilecek Yatırımlar Araştırması
Yüklə 4,38 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mikro Girişim Projeleri
- Tarım Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar
- Doğal Kaynak Potansiyelini Değerlendirmeye Yönelik Yapılabilecek Yatırımlar
|
Kars için belirlenen 15 gelişim bileşeninin 5’inin yeterli olduğu, 6’sının kısmen yeterli ve 4’ünün de yetersiz olduğu değerlendirilmektedir. Demir yolu, hava yolu, iletişim, teknoloji ve organize sanayi bölgesinin bulunabilirliliği yeterli olarak değerlendirilmektedir. Gelişim bileşenlerinin kısmen yeterli olduğu sektörler ise coğrafi yapı, kara yolu, enerji, eğitim, işgücü ve ham madde bileşenleridir. Sağlık, sermaye, küçük sanayi siteleri ve üniversite-sanayi işbirliği bileşenlerinde de yetersizlikler söz konusudur. Gelişim bileşenlerini inceleyecek olursak;
İlin iklimi tipik karasal iklim özeliğinde, yani yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Bu iklim özellikleri nedeniyle Kars’ta her türlü yem bitkileri yetiştirilebilmektedir. Kars dağlarla çevrili yüksek platolar ve yaylaların bulunduğu coğrafi kesimde yer almaktadır. İldeki ovalar, yaylalar ve dağları tepesine kadar kalın toprak tabakası ile kaplıdır. Bu özelliğinden dolayı mera hayvancılığı için son derece elverişli bir bölgedir. İklim özellikleri ve arazi yapısı çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesine elverişlidir. Bu durum tarımsal sanayinin geliştirilmesi açısından oldukça önemlidir. Özellikle kış mevsiminin 8 ay sürmesi beraberinde yaşam koşullarının da zorlaşmasına sebep olmakta ve bazı yatırım grupları açısından handikap olarak değerlendirilse de Coğrafi yapı bütünüyle değerlendirildiğinde, ilin ekonomik yapısına olan katkısını kısmen yeterli olarak değerlendirmek mümkündür.
Kars ekonomisinin gelişme dinamiklerinden biri olan kara yolları ulaşımında, Kars’ın ilçeleri ile komşu illerle olan kara yolu bağlantısında coğrafi yapısından kaynaklanan kısıtlayıcı etkenler bulunmaktadır. Özellikle kış aylarında bölgeye yağan kar nedeniyle karayolu ulaşımında belli zorluklar yaşanmaktadır. Bu arada ana ve tali arterlerde yol standartlarının düşük olması karayolu gelişim bileşeninin kısmen yeterli olarak değerlendirilmesine sebep olmaktadır. Demir yolu ulaşımında il sınırları içinde 167 km’lik çift hat ile yük ve yolcu taşınmaktadır. Kars’a 60 km ve Akyaka ilçesine 16 km mesafede bulunan Ermenistan Doğukapı sınır kapısına demir yolu bağlantısı bulunmaktadır. Ülke genelinde demir yollarına yönelik gerçekleştirilen yatırım azlığının yansıması olsa bile mevcut yapısı itibariyle yolcu ve yük trafiğine cevap verebilmesi demir yolu gelişim bileşeninin yeterli olarak değerlendirilmesine sebep olmaktadır. İlin gelişimini etkileyen diğer bir bileşen hava yolu ulaşımıdır. Kars’ta her türlü yük ve yolcu uçağının inip kalkabileceği bir havaalanı bulunmaktadır. Havaalanında 3.500 metre boyunda ve 45 metre eninde pisti, terminal binası ve kulesi bulunmaktadır. Kars havaalanı uluslar arası uçak seferlerinin yapılabileceği niteliklere sahip havaalanıdır. Teknik alt yapısının yeterli olması beraberinde ilin gelişimine pozitif etki yapmaktadır. İletişim sektöründe özellikle merkezi yerlerde kaydedilen gelişmeler ile alt yapısı mevcut şartlarda yeterli konuma getirilmiş ve dolayısı ile kapasite darlığı bulunmamaktadır. Kars, elektrik enerjisi ihtiyacını ulusal enerji sisteminden sağlamaktadır. İlde enerjinin temini noktasında herhangi bir darboğaz bulunmamaktadır. Birincil enerji tüketimi açısından önemli olan elektrik enerjisinde darboğazın bulunmaması her ne kadar önemli bir durum ise de kayıp+kaçak yani şebeke kaybı oranının Türkiye ortalaması olan % 17,8’den daha yüksek % 30,0 civarında bulunması önemli bir dezavantajı beraberinde getirmektedir. Bu arada özellikle sanayinin ihtiyaç duyduğu kaliteli ve kesintisiz enerji talebi de son derece önemli bir konudur. Gelişmişliğin göstergelerinden biri olan elektrik enerjisini bütünüyle değerlendirdiğimizde kısmen yeterlilikten söz etmek mümkündür.
Temel sosyal alt yapı bileşenleri eğitim ve sağlık sektörleridir. Eğitim sektöründe okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim seviyesindeki göstergeler bütünüyle değerlendirildiğinde son yıllarda olumlu gelişmelerin olduğu görülmektedir. Ancak, okulların teknik, fizik, alt yapı ve üstyapı bileşenlerinde yetersizlikler bulunmaktadır. Üniversitenin ise ile kazandırmış olduğu sosyo-ekonomik kazanımlar son derece önemlidir. Bütün bu değerlendirmelerin ışığı altında eğitim sektörünün kısmen yeterli olduğunu söylemek mümkün görülmektedir. Kars’taki sağlık hizmetlerine ait tüm göstergeler Türkiye ve bölge ortalamasının altındadır. Dolayısıyla sağlık sektöründe yetersizlik söz konusudur.
Sanayi yapısındaki desen içerisinde yoğun teknoloji kullanımını gerektirecek fazla tesis bulunmamaktadır. Teknolojiyi gerektiren tesislerin ise teknolojik anlamda eksikliklerinin önemli ölçüde olmadığı düşünülmektedir.
Üretim prosesinin en önemli bileşenlerinden biri olan iş gücü bileşeninde zaman zaman ve özellikle kalifiye ve yetişmiş iş gücü bulmada sorunlar yaşanılmaktadır. Özellikle temel eğitimin 8 yıla çıkarılması sektörlere yönelik çırak yetiştirilmesinde olumsuzluk yaratmıştır. Üst kademe yöneticiliğinde yetersizlik görülmemesine rağmen, işgücü bileşenlerinde kısmen yetersizlik söz konusudur.
Sermaye birikiminin küçük işletmeler tesis etmek açısından yeterli olduğu belki söylenebilir. Ancak, orta ve büyük ölçekli işletmeler tesis etmek açısından ele alındığında özellikle sermayenin bir araya getirilmesinde olumsuzluklar yaşanılmaktadır. Sermayenin büyük illere transferi veya banka mevduatı, altın ve döviz tevdiatı şeklinde değerlendirilmesi ise bir başka olumsuzluk olarak dikkat çekmektedir. Dolayısıyla sermaye bileşeninde yetersizlikler bulunmaktadır.
Yerel ve bölgesel kaynaklara dayalı kurulu tesisleri tam kapasitede hayata geçirebilecek miktarlarda ham madde temininde önemli darboğazlar bulunmamasına rağmen, genel sanayi sektöründe ham madde temininde özellikle işletme sermayesi yetersizliklerinden kaynaklanan sorunlar bulunmaktadır. Ancak, konuyu sadece ham madde bileşeni olarak değerlendirecek olursak, kısmen yeterlilik söz konusudur.
Organize Sanayi Bölgelerinin bulunabilirliliği, milli ekonomiye sağlayacağı katma değer ve istihdam imkânları bakımından son derece önem taşımaktadır. Kars Organize Sanayi Bölgesi 2002 yılında faaliyete geçmiştir. 200 hektar büyüklüğünde olan ve bünyesinde 69 adet sanayi parseli bulunan organize sanayi bölgesinde 53 parselin tahsisi yapılmış ve buna karşılık 28 adet sanayi tesisi üretime geçmiştir. 16 adet sanayi parseli ise boş bulunmaktadır. Dolayısıyla bugün için organize sanayi bölgesinin yeterliliğinden söz edilebilir. Bu arada Besi Organize Sanayi Bölgesi ile ilgili olarak atılmış adımlar ise son derece olumlu olarak mütalaa edilmektedir.
Küçük sanatkâr ve orta ölçekli sanayicinin alt yapısı, eğitim ve sosyal tesisleri bulunan sağlıklı iş yerlerinde çalışmalarını temin ederek verimliliklerinin arttırılması amacına yönelik olarak gerçekleştirilen Küçük Sanayi Sitelerinin varlığı açısından yetersizlikler söz konusudur. Sadece Merkez ve Sarıkamış ilçelerinde KSS yatırımlarının bulunması yanı sıra, diğer ilçelerde de bulunmaması sanayileşmenin alt yapısını oluşturmada yetersizlik olarak değerlendirilmektedir.
Üniversite-Sanayi işbirliğinin ciddi ve tutarlı yaklaşımlarla sektörde yapılabilecek çalışmaların ortaya konulması, bilgi ve teknolojik gelişmelerin sanayi sektörüne sürekli aktarılmasının sağlanması amacına yönelik Kars Kafkas Üniversitesince herhangi bir çalışma yapılmamaktadır. Üniversitenin yapacağı araştırma faaliyetleri ve tatbikatları sanayi için önümüzdeki dönemlerde bir altyapı oluşturabilecektir. Ancak bu, tecrübelerin, araştırmaların ve tatbikat sonuçlarının ideal bir işbirliği olarak sanayiciye aktarılabileceği kurumsal bir yapılaşmanın olmaması gelişim bileşeni olarak yetersizlik olarak değerlendirilmektedir.
Yüklə 4,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||