Karşi-devriMCİLİĞİn tasfiyesi

116^ Hâkimiyet-i Milliye, 21 Mayıs 1925.

117^ Hâkimiyet-i Milliye, 21 Mayıs 1925.

118^ Ali Cenani Bey (Gaziantep), Hâkimiyet-i Milliye, 6 Kasım 1925.

119^ Hâkimiyet-i Milliye, 1 Aralık 1925.

120^ Hâkimiyet-i Milliye, 7 Şubat 1925.

121^ Hâkimiyet-i Milliye, 12 Şubat 1925

122^ Hâkimiyet-i Milliye, 20 Şubat 1925.

123^ Düstur III. Tertip C.6.

124^ Adliye Encümeni Mazbatası, ZC D.3 C.23 İ.12’nin sonuna eklidir (11 Aralık 1930).

125^ ZC D.2 C.12 İ.34.

126^ ZC D.2 C.19 İ.1.

127^ Hâkimiyet-i Milliye, 1 Ekim 1925.

128^ Onur Karahanoğulları, Türkiye’de İdari Yargı Tarihi, AÜ SBF Doçentlik Çalışması, Internet Paylaşımı, Ankara, 2005, (http://80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/karahan/makaleler/turkiyedeidariyargitarihi.pdf) (Erişim Tarihi: 28.12.2011).

129^ İlk Şurayı Devlet 1284 (1867) yılında dört daire olarak kurulmuştur: Mülkiye, Maliye, Adliye, Nafia, Maarif. Kuruluşundan, Büyük Millet Meclisi açılıncaya kadar bu kurumda çok fazla değişiklik yapılmıştır. 1286’da daire sayısı ikiye düşürülmüş (Mülkiye - Maarif ve Muhakemat) ve 1288’de daire sayısı üçe çıkarılmıştır (Tanzimat, Muhakemat ve Dahiliye). 1312’de ise isim değişikliği yapılarak daireler Tanzimat, Mülkiye ve Maliye isimlerini almasına rağmen, 1324’de dairelerin isimleri Tanzimat, Mülkiye, Bidayet olarak değiştirilmiştir. Daha sonra hem sayı hem isimler yeniden değiştirilmiştir: Maliye, Nafia, Bidayet ve Maarif, Mülkiye, Bidayet (Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.19 İ.6 sonuna eklidir).

130^ Karahanoğulları, age, s. 208.

131^ Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.19 İ.6 sonuna eklidir.

132^ ZC D.2 C.19 İ.6 s.80-91, 130-136,179-184, 200-204.

133^ Karahanoğulları, age, s. 240.

134^ 1913 tarihli İdarei Umumiyei Vilayat Kanunu’nun 67. maddesine göre “il idare şubelerinin kararlarına karşı ilgililer tarafından yapılan itirazlar il idare meclisinde incelenir. İl idare meclisi kararlarının incelenme yeri Şûrayı Devlettir.” (Karahanoğulları, age, 2005).

135^ Karahanoğulları, age, s.240.

136^ ZC D.2 C.19 İ.12 s. 80-91, 130-136,179-184, 200-204.

137^ Arif Bey (Eskişehir), ZC D.2 C.13 İ.52 (vurgular bana ait).

138^ ZC D.2 C.12 İ.41 s.337.

139^ ZC D.2 C.12 İ.41 s.339.

140^ Bu ayrım, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Savaşın kazanılması için sadece askeri harekâtın yeterli olmadığı, savaşa sadece askerlerin değil tüm milletin hazır olmasının gerekli olduğu anlaşılmıştır (Kazım Karabekir Paşa (İstanbul), ZC D.2 C.12 İ.41 s.339, 341).

141^ ZC D.2 C.12 İ.42 s.363.

142^ ZC D.2 C.18 İ.109.

143^ ZC D.2 C.15 İ.72 s.259.

144^ Başbakan Ali Fethi Bey (İstanbul), ZC D.2 C.13 İ.72 s.291, 293.

145^ ZC D.2 C.18 İ.109.

146^ ZC D.2 C.13 İ.52 s.286.

147^ ZC D.2 C.15 İ.72 s.257.

148^ ZC D.2 C.13 İ.52 s.291.

149^ ZC D.2 C.15 İ.72 s.268.

150^ ZC D.2 C.15 İ.72 s.265.

151^ İçişleri Bakanı Cemil Bey (Uybadin), ZC D.2 C.12 İ.41 s.335.

152^ Falih Rıfkı, “Bir Red-i Mazbata Münasebetiyle”, Hâkimiyet-i Milliye, 23 Kanunisani 1925.

153^ ZC D.2 C.14 İ.65.

154^ Esbabı Mucibe Mazbatası, ZC D.2 C.14 İ.64.

155^ ZC D.2 C.15 İ.78.

156^ ZC D.2 C.15 İ.78.

157^ ZC D.2 C.15 İ.78.

158^ ZC D.2 C.12 İ.41 s.332.

159^ Küçük, agk, s.240.

160^ RG:2.5.1341/99.

161^ ZC D.2 C.18 İ.109.

162^ ZC D.2 C.18 İ.109.

163^ Hâkimiyet-i Milliye, 12 Ocak 1925.

164^ Hâkimiyet-i Milliye, 16 Haziran 1925.

165^ ZC D.2 C.15 İ.69.

166^ ZC D.2 C.12 İ.37.

167^ Vehbi Bey (Karesi): “Ali Şuuri Bey köy istatistiki hakkında malûmat verirken diyordu ki, kırk yahut kırkbir bin şu kadar küsur köyümüz vardır. Demek ki memleketimizin lâakal yüzde seksenini köylü teşkil ediyor.” (21 Şubat1341 (1925), ZC D.2 C.14 İ.61 s.214).

168^ Dahiliye Encümeni mazbatası, ZC D.2 C.20 İ.27’nin sonuna eklidir.

169^ “Vilâyet ve kazalarda meclisi idareyi, azayı tabiye ve azayı müntahibe ünvanlarıyle, teşkil eden iki sınıf azanın müftü ve rüesayı ruhaniye ile ahaliden müntahap kısmı esasen ahali işine ait olmasından ve halbuki meclisi idare teşkilâtından çok sonra vücuda getirilen mecalisi umumiyenin hasren ahali işine mahallî rüyet (idare) ittihaz edilmiş (edinmiş) bulunmasından dolayı mecalisi idarenin vezayifi devlet işine inhisar etmiş ve bu sebeple mecalisi mezkûrede müftü ve rüesayı ruhaniye ile azayı müntehabiye ihtiyaç zail olmuştur (tükenmiştir).

Ahalinin hidematı mahalliyeye ait umur ve masalihi mecalisi umumiye ve belediyede idare ve temşiyet edilmekte (yürütülmekte) olmakla beraber aynı zamanda idarei hükümete ait hakkı murakabesi de müntahap vekillerden mürekkep Büyük Millet Meclisi marifetiyle istismal edilmekte olmasından dolayı vilâyet ve kazalar mecalisi idarelerinde de başkaca ahali vekillerinin mevcudiyeti zait bulunmuştur.” (Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.20 İ.27’nin sonuna eklidir).

170^ Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.20 İ.27’nin sonuna eklidir.

171^ 19 Aralık 1925, ZC D.2 C.20 İ.27 s.187.

172^ 19 Aralık 1925, ZC D.2 C.20 İ.27 s.186.

173^ 19 Aralık 1925, ZC D.2 C.20 İ.27 s.186.

174^ 19 Aralık 1925, ZC D.2 C.20 İ.27 s.186.

175^ 19 Aralık 1925, ZC D.2 C.20 İ.27 s.187.

176^ Cemiyeti Akvam (Milletler Cemiyeti) 10 Ocak 1920’de İsviçre’de kurulmuştur. Amacı, uluslararası barış ve güvenliği sağlamaktır. Türkiye, 18 Temmuz 1932’de Cemiyet’e üye olmuştur. Cemiyet, 2. Dünya Savaşı’nın çıkması sonrasında 18 Nisan 1946’da dağılmıştır (Düstur, III. Tertip, C.5, 11 Ağustos 1339 – 19 Teşrinievvel 1340, s.13–357).

177^ Türk Tarih Kurumu, http://www.ttk.org.tr/templates/resimler/File/Antlasmalar/lozan/lozan20-29.pdf

178^ Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Bey (İzmir), 9 Ocak 1926, ZC D.2 C.21 İ.38 s.90.

179^ İnkılap Tarihi, http://www.inkilap.info/turkiye-ingiltere-iliskileri-ve-musul-sorunu.

180^ İnkılap Tarihi, http://www.inkilap.info/turkiye-ingiltere-iliskileri-ve-musul-sorunu.

181^ RG: 25.1.1341/83.

182^ 4 Haziran 1934 tarihli 2510 tarihli İskan Kanunu’nda, muhacir kavramı açıklanmaktadır. Buna göre, Türkiye’ye yerleşmek maksadıyla dışarıdan tek olarak (münferiden) gelmek isteyen Türk soyundan yerleşik veya göçebe kişiler, toplu olarak (müçtemian) gelmek isteyen Türk soyundan yerleşik ve göçebe kişi ve aşiretler, Türk kültürüne bağlı yerleşik kişiler muhacirlerdir (md. 3).

183^ 4 Haziran 1934 tarihli 2510 tarihli İskan Kanunu’nda Türkiye'de yerleşmek maksadı ile olmayıp bir zaruret nedeniyle geçici bir süre oturmak üzere sığınanlara mülteci denmektedir (md. 3).

184^ ZC D.2 C.19 İ.16.

185^ Ercan Çelebi, “Mübadillerin Yunanistan’daki Mal Kayıtları Ve Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnameleri”, ÇTTAD, Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, V/12, (2006/Bahar), s.108.

186^ Çelebi, agm, s.108-109.

187^ ZC D.2 C.13/1 İ.47.

188^ ZC D.2 C.13/1 İ.47.

189^ Çelebi, agm, s.117-118.

190^ Çelebi, agm.

191^ Düstur III. Tertip C.6.

192^ Hâkimiyet-i Milliye, 11 Haziran 1925.

193^ Düstur III. Tertip C.6.

194^ Ökçün, agk.

195^ www.tdk.gov.tr

196^ Örneğin, 17 Haziran’da yayınlanan Mevaddı İnfilakiye, Fişek ve Barut İnhisarının Sureti Tatbikatına Dair Kararname’ye (Bakanlar Kurulu Kararı No: 2132) göre tekele alınan av fişeği, kapsül, saçma, patlayıcı madde, yanıcı maddeler ve kara barutun tekel işletmesi “Hazinece tayin olunacak kurallar çerçevesinde Türk Anonim Şirketlerine ihale olunacaktır. Şirket kendi sermayesini fabrikaya tahsis edecek ve otuz sene sonra Hazineye tesisatı işler halde terk edecektir. Maliye Bakanlığı sermayenin yarısına iştirak hakkına sahiptir.” (Düstur III. Tertip C.6)

197^ Tütün Encümeni Mahsusu üyeleri: Reis (Sinop) Yusuf Kemal, Kâtip (Saruhan) Ethem, Aza (Amasya) Rıza, Aza (Canik) Süleyman Necmi, Aza(Ergani) İhsan, Mazbata Muharriri (Karesi) Ahmet Süreyya, Aza (Adana) İsmail Sefa, Aza (Karesi) Vehbi, Aza (Saruhan) Mehmet Sabri, Aza (Gümüşhane) Zeki.

198^ Tütün Encümeni Mahsus Mazbatası, ZC D.2 C.14 İ.64’ün sonuna eklidir.

199^ ZC D.2 C.16 İ.84 s.115 (22 Mart 1925).

200^ 8 Şubat 1926, ZC D.2 C.22 İ.52 s.105-106.

201^ 22 Mart 1341, ZC D.2 C.16 İ.84 s.99.

202^ 22 Mart 1341, ZC D.2 C.16 İ.84 s.101.

203^ 22 Mart 1341, ZC D.2 C.16 İ.84 s.103.

204^ 22 Mart 1341, ZC D.2 C.16 İ.84 s.103.

205^ 22 Mart 1341, ZC D.2 C.16 İ.84 s.115.

206^ Düstur III. Tertip C.6.

207^ ZC D.2 C.18 İ.102.

208^ ZC D.2 C.19 İ.16.

209^ ZC D.2 C.17 İ.91 s.11-27, 61-62, 75.

210^ ZC D.2 C.17 İ.91 s.16.

211^ ZC D.2 C.17 İ.91 s.12.

212^ Rasih Efendi (Antalya), ZC D.2 C.17 İ.91 s.14.

213^ Rasih Efendi (Antalya), ZC D.2 C.17 İ.91 s.14.

214^ ZC D.2 C.17 İ.91 s.20.

215^ ZC D.2 C.17 İ.91 s.18.

216^ Faik Bey (Ordu), ZC D.2 C.17 s.20.

217^ Ticaret Vekili Ali Cenani Bey (Gaziantep), ZC D.2 C.17 İ.91 s.21.

218^ Düstur III. Tertip C.6.

219^ Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.18 İ.75’in sonuna eklidir.

220^ ZC D.2 C.18 İ.106 s.3.

221^ ZC D.2 C.18 İ.106 s.1.

222^ Doğan Avcıoğlu, Türkiye’nin Düzeni, Birinci Kitap, Tekin, İstanbul, 2001, s.380.

223^ ZC D.2 C.18 İ.106 s.139, (vurgular bana ait).

224^ ZC D.2 C.18 İ.106 s.139, (vurgular bana ait).

225^ ZC D.2 C.18 İ.106 s.139, (vurgular bana ait).

226^ Küçük, agk, s.225-227.

227^ ZC D.2 C.18 İ.106 s.2.

228^ ZC D.2 C.20 İ.21 s.69.

229^ Besim Atalay (Aksaray), ZC D.2 C.20 İ.21 s.65.

230^ ZC D.2 C.20 İ.21 s.70.

231^ ZC D.2 C.20 İ.21 s.74-75.

232^ Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.12 İ.38.

233^ Yusuf Akçoraoğlu (İstanbul), ZC D.2 C.12 İ.38 s.236 (21 Ocak 1925).

234^ ZC D.2 C.12 İ.38 s.236.

235^ ZC D.2 C.20 İ.33.

236^ ZC D.2 C.20 İ.33.

237^ Ticaret Encümeni Mazbatası, ZC D.2 C.18 İ.109, s.12 (22 Nisan 1341).

238^ Ticaret Encümeni Mazbatası, ZC D.2 C.18 İ.109, s.12 (22 Nisan 1341).

239^ Tam metin: http://ihalemektebi.wordpress.com/mevzuat/cumhuriyet-donemi-ihale-kanunlari-tarihi/661-sayili-muzayede-munakasa-ve-ihalat-kanunu/

240^ Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.18 İ.109 s.497.

241^ Muvazenei Maliye Encümeni mazbatası, ZC D.2 C.18 İ.109 s.507.

242^ ZC D.2 C.19 İ.12 s.9, (vurgular bana ait).

243^ Dahiliye Encümeni mazbatası, ZC D.2 C.19 İ.12’nin sonuna eklidir.

244^ Dahiliye Encümeni mazbatası, ZC D.2 C.19 İ.12’nin sonuna eklidir.

245^ Encümen Reisi Karesi mebusu Vehbi Bey, Mazbata Muharriri Tekirdağ mebusu Faik Bey, Kâtip Ahmet Hamdi Bey, Aza Yozgat mebusu Süleymen Sırrı Bey, Aza Beyazıt mebusu Şefik Bey, Aza Edirne mebusu Hüseyin Rıfkı, Aza Niğde mebusu Hazım Bey, Aza Eskişehir mebusu Abdullah Azmi Bey, Aza Çatalca mebusu Mazhat Müfit Bey, Aza Kars mebusu Ömer Bey, Aza Amasya mebusu Esat Bey, Aza Antalya mebusu Ahmet Saki Bey, Aza Urfa mebusu Saffet Bey, Aza İzmit mebusu İbrahim Bey, Aza Aksaray mebusu Neşet Bey, Aza Çorum mebusu İsmail Kemal Bey, Aza Sivas mebusu Rahmi Bey.

246^ Encümen Reisi Canik mebusu Süleyman Necmi, Kâtip Antalya mebusu, Aza Malatya mebusu Mahmut Nedim, Mazbata Muharriri Niğde mebusu Atâ, Aza Muş mebusu İlyas Sami, Aza Amasya mebusu Rıza, Aza Çorum mebusu İsmail Kemal, Aza İstanbul mebusu Ahmet Muhtar, Aza Antalya mebusu Ahmet Saki, Aza Muş mebusu Osman Kadri, Aza Yozgat mebusu Süleyman Sırrı, Aza Mardin mebusu Ali Rıza, Aza Diyarbekir mebusu Cavit, Aza Ali Nazmi, Aza Rize mebusu Esat, Aza İçel mebusu Mehmet Emin, Aza Bolu mebusu Emin Cemal, Aza Urfa mebusu Saffet Kemalettin, Aza Elâziz mebusu İsmail.

247^ ZC D.2 C.17 İ.100.

248^ ZC D.2 C.17 İ.100.

249^ ZC D.2 C.17 İ.100.

250^ RG: 22.2.1927/565; Tefsir No: 111.

251^ ZC D.2 C.12 İ.35 s.91.

252^ ZC D.2 C.12 İ.36 s.92.

253^ ZC D.2 C.15 İ.74.

254^ Oya Çitçi, “Ordu Siyaset İlişkileri”, Amme İdaresi Dergisi, C.39, S.4, Aralık 2006, s.23.

255^ ZC D.2 C.16 İ.85 s.155-160.

256^ Çitçi, agm, s.23.

257^ ZC D.2 C.16 İ.82.

258^ Tunalı Hilmi Bey (Zonguldak), ZC D.2 C.19 İ.3 s.55.

259^ ZC D.2 C.19 İ.3.

260^ ZC D.2 C.19 İ.3 s.35.

261^ Ticaret Encümeni mazbatası, ZC D.2 C.19 İ.3’ün sonuna eklidir.

262^ Ticaret Encümeni mazbatası, ZC D.2 C.19 İ.3’ün sonuna eklidir.

263^ Esbabı Mucibe, ZC D.2 C.19 İ.3’ün sonuna eklidir.

264^ Mustafa Rahmi Bey (İzmir), ZC D.2 C.19 İ.3 s.38-9.

265^ ZC D.2 C.19 İ.3 s.54.

266^ Yusuf Akçoraoğlu (İstanbul), ZC D.2 C.19 İ.3 s.55.