Kastamonu hayati

(*) Bu Yusuf Efendi, Yusuf Topraktırki Lahikalarda Hz. Üstada hitaben yazdığı mühim bir mektubu vardır. O mektubun bazı kısımları Üstadın Kastamonu hayatında (bu kitapta) dercedilmiştir. A.B.

207

1162

Fakat Üstad o karpuzları yememiş, uzun müddet bir iple tavana asmıştı.

Bir gün Yusuf Efendi bir yakını ile birlikte Üstadın ziyaretine giderler. Üstad o karpuzları onlara ikramen yedirir.

Birgünde, Kastamonu başkomiserlerinden Alyakutlu Hafız, Hz. Üstada karşı bağırarak demiş ki: “Sen hep Kur'an okuyorsun, latin harflere hiç bakmazsın, sarığınla duruyorsun. Ben senin sarığını boynuna takıp seni birgün çarşıda dolaştırarak rezil edeceğim.”

Molla Said-î Kürdi ise ona: “Bana karışma, benden elini çek” demiş.

O ise: “Senden vazgeçmem, bütün hocalar şapka geydi. Sen kanunlara karşı geliyorsun vesaire“ dedi.

Bunun üzerine Hz. Üstad çok garip bir şekilde celallandı ve komisere:

“Münafık, sen bana ve Kur'ana hiç birşey yapamazsın” dedi.

Etraftakiler, Üstadın bu hiddetinden ürpermekte iken, Komiser Hafız aniden karnını tuttu ve sancılanmaya başladı. Doktora götürdüler, müdahale vesaireye rağmen kurtulamadı, öldü.

(Not: Bu Hafız Nurî ismindeki komiserin macerasını Kastamonulu sair talebelerde anlatmışlardır.)

Motkili Nadir Baysal ise, Kastamonuya geliş hikayelerini ve Üstadın ilkin kalmış olduğu evine yerleştiklerini ve ağabeyisi bişarın Üstadla sıksık görüştüğünü aynen Ahmed Ataklı gibi anlattıktan sonra şöyle der:

“Ben Kastamonuya ailemiz sürgün gittiği zaman 12 yaşındaydım. Üstadın hususî işlerini çok görürdüm. Ağabeylerde bana bazı işleri yaptırırlardı. Çünkü küçüktüm, benden şüphelenmiyorlardı. Bazen ziyaretçileride Üstada dolanbaçlı yollardan götürüyordum.

Birgün ağbeyim askerlikten gelmiş, Üstadın ziyaretine gitmişti. Onun ifadesine göre, Üstadın yanında üç tane misafir varmış, bir mevzu' konuşuyorlarmış. Üstad birden hiddetli bir şekilde raftaki Kur'anı göstererek: “Benim yanıma bunun için gelen, baş ve göz üstüne; başka

208

maksatla kimse gelmesin! Ben muskacı, şucu bucu değilim” demiş. Adamlar da kalkıp gitmişler.

(Not : Şu ahirki hadiseye, Hz. Üstad Kastamonu Lahikasında şöyle temas eder. “Birgün yanıma birkaç adam geldiler... Ben bunlara ne edeyim ve diyeyim...ilh”)

(Son Şahitler-4, Sh.282-286=s.Ş=5,Sh.129-130)

YEDİNCİSİ: Kastamonu-Devrekânîli Ahmed Kureyşî Hz.Üstadla ilgili bir hatırasını şöyle anlatır:

209

1163

(Manisalı muallim Maksud Belen rivayeti ile N.Şahinerin Son Şahitler 4 ve 5 deki haberi müştereken şöyledir)

“(Mealen) Ben Kastamonuda Üstadı ilk gördüğümde bana “Küçük Sözleri” vererek “bunu yaz, hemen bana getir” demişlerdi. Eseri yazdım, babamla kendisine gönderdim. Yedinci Sözün dua kısmında bana dua ederek “Ahmed Kureyşi” diye yazmış. Ben belki Üstad beni ilk olarak gördüğü için ismimi unutmuş olabilir, fakat baktım, Dokuzuncu sözünde dua kısmında, yine aynı şekilde “Ahmed Kureyşi” demiş.

Sonraları kendisine gittim, bana “Sen Arapsın, Seyyidsin” dediler..Biz bunu hiç bilmiyorduk.

Bilahare eski kitaplarımızın arasında “Seyyid” olduğumuzun vesikası elimize geçti.

Maksud Belen derki: “Ahmed Kureyşi Ağabey İzmir-Kemeraltı Camiinde hadiseyi bizede anlattı ve şeceresinide gösterdi.”

Yine Ahmed Kureyşi Ağabey der ki: “Bir ziyaretimde Üstad bana şöyle buyurmuşlardı: “Bize bu yakınlarda bir hal olursa, seni buraya vekil bırakacağım, vazifen var.”

Aradan 15 gün geçti. Denizli hadisesi çıktı. Herkesi aradılar ve topladılar, bana birşey olmadı. Bir zaman sonrada, sağa-sola gidip kardeşleri teselli etmeye çalıştım..”

(Son Şahitler-5, Sh.124-125)

ÜSTADIN KASTAMONU HAYATININ ÖZETİ

Üstad, Tarihçe-i Hayatı'nın - Merhum Abdurrahman'ın yazdığından başka yazılmasını, denizli hapsinde bir ihtar-ı manevî ile talebelerine arz etmesiyle başlıyan hazırlık ve düşünce; Denizli hapsinden sonra, Kastamonulu Sadık Bey in o mevzu’ üzerinde önemle durması ve Üstad'ıyla bu konuda yaptığı muhaberelerden sonra, kendisine ve Feyzî Efendi'ye havale edilen Kastamonu Hayatı bölümünü Feyzi Efendi ve Emin'in beraberce çok hülâsalı olarak şu aşağıdaki parçayı kaleme aldılar ve Emirdağı'na Üstad'a gönderdiler. O zaman bir lahika mektubu şeklinde neşredilmişti. Bir zaman sonra da, Büyük Tarihçe-i Hayat'tâ(207) dercedildi. Bu parça, Üstad'ın Kastamonu hayatının çok güzel, hülâsalı bır fihristesi, bir fezlekesini dile

210

getirdiği için, bu makamda derci münasib görüldü. Lahikada neşredildiği şekliyle kaydediyoruz.

(207) Büyük Tarihçe sh: 264

211

1164

PARÇA BUDUR

"Risale-i Nurun gayet ehemmiyetli bir şakirdi ve çok zaman sır kâtibi(208) Mehmed Feyzî'nin ve sekiz sene Süleymanlar gibi sadakatla nurlara ve bize Mehmed Feyzi ile beraber hizmet eden Emin'in bir fıkralarıdır. Onların hatıraları için hiç ilişmedim. Üstadları hakkında çok ziyade hüsn-ü zanlarını kırmadım. Aynen lahikaya geçebilir. Said-i Nursî

Çok sevgili, Çok kıymettar, çok müşfik Üstadımız Efendimiz Hazretleri!

Evvelâ:Leyle-i Mi'racınızı tebrik eder, el ve ayaklarınızdan öper, kusurumuzun affını rica ederiz.

Saniyen: Üstadımızın tercüme-i halini merak edenlere deriz ki: Kur'an-ı Hakîm otuz üç âyâtının i'cazkâr işarâtıyla, İmam-ı Ali'nin (R.A) Celcelutiye ve Ercüzesinde kerametkâr delâletiyle, Gavs-ı A'zam kuddise sirruhu beşaretkâr beyanatıyla; Üstadımızın tecrüme-ı halini ve Risale-i Nurun hakikî mahiyetini beyan etmişler. Üstadımızın şahs-ı manevisini bilmek isteyenler, Risale-i Nurun işarât-ı Kur'aniye ve Keramât-ı Aleviye ve beşaret-i Gavsiye Risalelerini, eğer mümkin olursa risale-i Nurun sair eczalarıyla beraber dikkatle tetebbu' etmeleri lâzımdır.

Yalnız bizim Üstadımız hakkındaki kanaat-ı kat'iyemiz şudur ki: İsm-i Nur ve İsm-i Hakime mazhariyetle; Kur'an-ı Hakimin hazinesinden nail olduğu hakaik ve maârifi, yegâne tahdis-i ni'met maksadıyla beşere ilân eden bu âllâme-i zûfunûn Bediüzzaman Hazretleri, ahlak-ı Muhammediye ile (A.S.M) tahalluk etmiş nefis ve heva berzahlarından geçmiş, mekârim-i ahlâkın en mümtaz ve müstesna bir timsal-i mücessemi olarak bu asırda bulunmuş.. Şimdiye kadar bütün hayatında şayan-ı hayret bir uluvv-ü himmet ve sekînet ve iffet ve mahviyet içinde yaşamış.. Gınay-ı kalbî ve tevekkül ve kanaâtı harikulâde ve maişet ve kıyafeti pek sâde ve mekârim-i ahlâkı pek fevkal'âdedir.. Dünyaya zerre kadar meyl ve muhabbet etmez, Hem öyle bir tarda izzet-i ilmiyeyi hayatında muhafaza etmiş ki; asla kimseye arz-ı iftikar etmemek hayatının mühim bir düsturudur. Dünya kendilerine teveccüh etmişte, o ondan yüz çevirmiş olan Üstadımız, emr-i maaşta Cenab-ı Hakk'ın inayetiyle iffet ve nezaheti daima muhafaza eder... Sadaka, zekât ve hediyeleri almaz...

212

1165

Biz yakinen biliyoruz ki; Kastamonu'da bulundukları zaman, oturdukarı evin icarını vermek için yorganını sattılar da, yine hiç bir suretle hediye kabul etmediler.

Hem üstadımız tekellüf ve ta'azzumdan asla hoşlanmazlar. Talebelerinin de tekellüf kaydından âzâde olmalarını emreder ve buyururlar ki: "tekellüf şer'an ve hikmeten fenadır. Çünkü tekellüf sevdası insanı hadd-ı ma'rufu tecavüze sevk eder. Mütekellif olanlar bazen hodbinane bir tezahür ve tefahür ve muvakkat ve soğuk bir riyakâr vaziyeti takınmaktan kurtulmazlar. Halbuki bunların ikisi de ihlâsı zedeler."

Hem Üstadımız gayet mütevazi'.. tefevvuk ve temeyyüz daiyelerinden, şöhret sevdalarından ziyadesiyle sakınırlar. Kendilerine mahsus safî meşrebi, o gibi can sıkacak şeylerden âlidir. Herkese, hele ihtiyarlara ve çocuklara ve fukaralara rıfk ve mülâyemetle uhuvvetkârane bir muamele-i halisanede bulunurlar.

Mübarek yüzlerinde mehabet ve beşaşetle karışık bir nur-u vakar lemean eder. Heybetle beraber asâr-ı üns ve ülfet dahi görünür. Daima mütebessim bulunurlar. Fakat bazen tecelliyatın muktezası olarak, mehabet ve celâl nazarı o derece tezahür eder ki; artık o zaman yanında bulunup da söz söylemek isteyen adamın adeta dili tutulur da, ne demek istediği anlaşılmazdı. Bu âcizler çok defa bu hali müşahede ettik.

Üstadımızın az söylemek adetidir. Fakat söylediği veciz sözler, herhalde düstur-u hikmet olarak pek manidar, pek şümullu birer câmi-ül kelimdir.

Üstadımız ne kimseyi zem eder ve ne de yanında kimseyi gıybet ettirir. Bunlardan asla hoşlanmaz. Kusur ve hataları setrederler. Hem o kadar hüsn-ü zannâ mâliktirler ki, hatta kendisi hakkında bir nâseza söz tebliğ edene: "Hâşâ bu yalandır. Bu sözü söyledi dediğin zat, böyle sözü söylemez" buyururlar.

Üstadımızın nefisle mücahedede o derece bir rüsuh ve ihtisası vardır ki, asla huzûzat-ı nefsaniyelerine hizmet etmezler. Bir insana kâfi gelmeyecek derecede az yerler ve az uyurlar. Gecelerde sabaha kadar calib-i dikkat bir hâl-i hâşiane ile ubudiyette bulunurlar. Yaz ve kış bu adetleri tehalüf etmez. Teheccüd ve münacât ve evradlarını asla terk etmezler.

Hatta bir Ramazan-ı Şerifte, pek şiddetli hastalıkta, altı gün savm-ı visal içinde ubudiyetteki mücahedelerini terk etmediler. Komşuları her zaman

213

derlerki: "Biz sizin Üstad'ınızın sekiz sene, yaz ve kış geceleri aynı vakitlerde sabaha kadar hazin ve muhrik sadasıyla münacaat seslerini dinler, böyle fasılasız devamlı mücahedesine hayretler içinde kalırdık."

214

1166

Hem Üstadımız taharet ve nezafet-i şer'iyyeye son derece riayet eder, her zaman abdestli olarak bulunurlar. Asla mübarek vaktini boş geçirmez, ya Risale-i Nur te'lifiyle veya tashihiyle meşgul veya münacaat-ı Cevşeniyyeyi kırat veya secdegâh-ı ubudiyette kaim veya tefekkür-ü Âlâ-i İlâhi bahrine müstağrak bulunurlar.

Ekseriyetle yaz zamanı şehre uzak ormanlık dağ vardı. Üstadımızla oraya giderdik. Yolda hem Risale-i Nur tashih ederler, hem de bu aciz talebelerinin okudukları risaleye dikkat ederler, tashih için hatalarını söylerler.. ve yahut eski müellefatından birisinden ders verirler. Bu suretle yolda mübarek vaktini vazifeyle geçirirlerdi.

Evet, biz i'tiraf ediyoruz ki; Üstadımızın nutkundaki letâfet ve ülfetindeki halâvet o derece feyizbahş idi ki; insan sabahtan akşama kadar o vaziyette ders alsa, yol yürüse, asla sıkılmak ihtimali yoktu.

Hem Üstadımız Risale-i Nurun hizmetini herşeye tercih ederler, buyururlardı ki: "Yirmi senedir Kur'an-ı Hakimden ve Risale-i Nurdan başka bir kitabı ne mütelaa etmişim ve ne de yanımda bulundurmuşum. Risale-i Nur kafi geliyor.”

Evet, Feyyaz-ı Mutlak tarafından bütün hakaik-i Kur'aniye kalb-i münevverlerine ilham ve ilka-i küllî ile ifaza olunur da; Kur'an-ı Muciz-ül Beyandan başka neye muhtaç olur. Bunda şüphesi olanlar, Risale-i Nura dikkat etsinler. Cenabı Hak Üstadımıza Risale-i Nurun te'lifinde öyle bir iktidar-ı bedi’ ihsan etmiştir ki; bu herkese nasib olacak hasletlerden değildir. O güzelim Nur Risaleleri her biri gurbette hem hastalık içinde, dağda bağda kâtipsiz, tahammülü müşkil gayet ağır şerait dahilinde zahirî nice müşkilâtlarla meydana gelmiş de, mü'minlerin imdadına yetişmişlerdir. Fakat Cenab-ı Hakka hadsiz şükür olsun ki; İnayet-i İlâhiyye harika bir tarzda fevkalâde bir muvvaffakiyet ihsan etmiştir. İşte bu sırdandır ki, Cenab-ı Hak Üstadımıza kâinatı bir kitap, sema ve arzı birer sahife gibi keşf ve şuhudla bihakk-il yakin okuyacak bir iktidar vermiş, mahz-ı inayetiyle böyle kudsî bir esere sahib kılmıştır.

Evet, âyât-ı teşri'iyeyi havî Kur'an-ı Mu'ciz'ül-Beyanın hakaik ve maârifini.. ve âyât-ı tekviniyeyi şâmil kitab-ı kebir-i kâinatın vezaif ve ma’anisini beyan edip, marifetullahın en yüksek derecatına uruca nev'i beşeri teşvik eden ve bugün ki günde ölmeye yüz tutan kalbleri bile izn-i ilâhî ile ihtizaza getirecek kadar harika bir eser-i bedi'a, bir serayan-ı seria olan Risale-i

215

Nurla neşr-i hakaik eden bu vücud-u mes'udla beşeriyet iftihar etmek lâzım gelirken; çok gariptir ki ehl-i şekavet tarafından zehir verilmeye cesaret, taş attırılmaya bile cür'et ediliyor.

Evet, sırrı ile Enbiyanın vârisi

216

1167 olanların türlü türlü belâlara uğramaları hikmet-i ilâhiye iktizasından olmasıyla; O zümre-i mübareke gibi, Üstadımız dahi nice nice belâlara hedef olmuştur. Hatta Kastamonu'ya ilk teşrif ettikleri zaman, çocuklara bedbaht bir şakî tarafından teşvik edilip, abdest almak için çeşmeye çıktıkları vakit taş attırmışlar. Fakat Üstadımız daima gördüğü eza ve cefalara ulul-azmane sabır ve tahammül eder. Hem safay-i sadre ve selâmet-i kalbe malik olduklarından, o çocuklara dahi hiddet etmeyip, buyururlardı ki: "Bunlar sûre-i Yasin den mühim bir ayetin nüktesini keşfıme sebep oldular" diye onlara dua ederlerdi. Sonra bu çocuklar, Üstadımızın duası berekâtıyla şayan-ı hayret bir hal kesbettiler ki; Üstadımızı uzak-yakın nerede görseler, koşarak yanına gelirler, mübarek elini öperler, duasını alırlardı.

Hem Üstad'ımızın harika haleti ve şâyân-ı hayret garaib-i ahvali başta Risale-i Nur olarak pek çoktur. Evet biz i'tiraf ediyoruz ki; Üstadımız bizim hatırat-ı kalbimizi bizden ziyade okur, çok defa bizi haberimiz olmadan bir meseleden şiddetle, telâşla ikaz ederler, bizi hayrette bırakırlardı. Sonra günler geçtikten sonra, aynen Üstadımız'ın ikaz ettiği şeyle karşılaşır, aklımız başımıza gelirdi.

Bazen Üstadımız'la dağa gittiğimiz zaman, daha dönmek zamanı gelmeden birden bire Üstadımız kalkarlar, bize de emrederlerdi. Hikmetini sormak istediğimizde: "Acele gidelim, Risale-i Nur hizmeti için bizi bekliyorlar.” Hakikaten şehre avdetimizde, mutlaka mühim bir Risale-i Nur şâkirdi bizi beklemekte veya birkaç defa gelmiş gitmiş diye komşular haber verirlerdi.

Yine bir gün Mevlânâ Halid Hazretlerinin küçük Âşık namında bir talebesinin neslinden gelen mübarek bir hanım (Asiye Hanım) yanında çok senelerden beri muhafaza ettiği Mevlânâ Hazretlerinin cübbesini Ramazan-ı Şerifte teberrüken Üstad'ın yanında kalsın diye Feyzî ile gönderir. Üstadımız hemen Emin kardeşimize, yıkamak için emrederek Cenab-ı Hakk'a şükretmeye başlar. Feyzi'nin hatırına gelir ki: "Bu Hanım benim ile yirmi gün için gönderdi. Üsad'ım neden sahib çıkıyor?" Hayretler içinde kalır. Sonra o hanımı görür, Feyziye der ki; "Üstad'ın hediyeleri kabul etmediğinden bu suretle belki kabul eder diye öyle söylemiştim. Fakat emanet onundur. Canımız dahi feda olsun" der. O kardeşimizi de hayretten kurtarır.

Evet, mübarek Üstadımız, o cübbeyi Mevlânâ Halid den sonra. Vazife-i tecdid-i dinin kendilerine intikaline zahir bir alâmet (209) telâkki ederek,bilâ

217

tereddüt sahip çıkmış olmalıdırlar. Hem öyle olmak lâzım... Çünkü: Hadis-i sahihde

(209)Az yukanda Mevlânâ Halid'in cübbesi bahsinde, zuhûr etmiş pek acib tevafuklar da bu hakikata kat'i işaret etmektedirler. A.B.

218

1168

buyurulmuş. Mevlânâ Halid Hazretlerinin velâdeti 1193, Üstadımız Hazretlerinin ise, 1293'dür.Bu hadisin tam izahı Risale-i Gavsiye'de vardır.

Yine bir zaman Feyzî, İstanbul'da gayet câzibedar bir âlimin dersine kapılarak orada kalmak niyet etmiş. Fakat acaba Üstad'ım müsaade edermi? diye mütereaddit iken; O günlerde buradan bir Risale-i Nur şâkirdinin Feyziye yazdığı mektubunu Üstadımız görürler. O mektubun zeyline: "İstanbul Eski Said-i bilir, Yeni Said'in kardeşi Feyzi'yi aldatıp kendine çekmesin. Risale-i Nur razı değil.." diye yazmışlar. Feyzî İstanbul'da bu mektubu alınca birden ayılır, aklı başına gelir. Üstad'ından, kusurlarının afvını ister.

Yine Denizli hapsi vakaasından evvel, arasıra lâtife tarzında bizlere hususan Feyzi'ye Üstad'ımız buyururlardı ki: "Cezanız var, tokat yiyeceksiniz. Hapse gireceksiniz.” diye Denizli hapsimizi bize remzen haber verip, hem bizi ikaz, hem kablel-vuku' bu muhim hadiseyi keşfen beyan ediyorlardı. Hakikaten çok geçmeden Üstadımızın dediği gibi çıktı.

Yine Denizli hapsinden evvel buyururlardı ki: "Kardeşlerim çoktandır sekiz seneden fazla bir yerde kalmamışım. Şimdi buraya geleli sekiz sene(210) oluyor. Bu sene herhalde ya vefat edeceğim veya başka yere nakledileceğim" diye Kastamonu'dan teşrifini haber veriyorlardı.

Hem Denizli hapsi musibetinden evvel Üstad'ımız buyururlardı ki: "Kardeşlerim, Risale-i Nura bir kaç cihette hücum hissediyorum. Ziyade ihtiyat ediniz!" Hakikaten çok geçmedi, İstanbul'da bir ihtiyar hoca bilmiyerek, bir risalenin bir meselesine itiraz ediyor. Sonra eski Fetva Emini merhum Ali Rıza Efendi Hazretleri o hocanın itirazını reddediyor ve Risale-i Nurun hakkaniyetini tam tasdik ediyor.

Bir müddet sonra, birden hayvan (at) ürküp Üstad'ımızın mübarek bacağı incindi. Aylarca ızdıraplar içinde vazife-i ubudiyetini ve Risale-i Nurıın hizmet-i kudsiyesini çok müşkilâtlarla ifa edebildi.

Sonra, tekrar dağda müthiş bir zehirlemeden gayet ağır bir surette hasta iken, Denizli hapsi tevkifi meydana çıktı. Fakat o Ferd-i ferid tahammülü pek müşkil ve dehşetli halde hem hizmet-i imaniye ve Kur'aniyedeki azm-ı metnini, hem ubudiyyetteki vazifesini ifaya son derece gayret edip, asla fütûr getirmeden ulul-azmane bir sabırla ispat ediyordu.

219

Yine üstadımız, tevkifimizden evvel mükerrer buyururlardı ki: "Ehl-i dünya Risale-i Nura ilişmesinler. Eğer ilişirlerse, âfatların hücumuna sebep olurlar." Hakikaten herkese malûmdur ki; Risale-i Nur şakirtleri tevkif edi

(210)Hicri hesapta hakikaten sekiz senesi dolmuş oluyordu. Amma sabit hesab olan miladi veya Rumiye göre yedi buçuk senesi tamam oluyordu. A.B.

220

1169

lir edilmez, her tarafta afetler, zelzeleler, hastalıklar başladı. Tâ Risale-i Nurun hakkaniyeti tasdik olunup, vatana faydalı olduğu itiraf edilinceye kadar.. Çok yerlerde ezcümle Kastamonu'da zelzele devam etti. Hatta Kastamonu'nun tarihî yüksek kal'ası -ki bazı risalelerin medresesi hükmüne geçmişti- Risale-i Nura ve müellifi olan Üstad'ımıza iştiyak ve hasretinden matem tutup en sağlam köklü taşlarını aşağı atarak; Üstad'ımızın ihbar-ı gaybîsini maddeten tasdik etmiştir. Üstad'ımız, tevkifimizden mukaddem buyurdular ki: "Risale-i Nura müthiş bir hücum plânı var. Fakat merak etmeyiniz! Müjde, inayet-i ilâhiye imdadımıza yetişecek. Şöyle ki: Bu gün okumak için "Hizb-i A'zam-ı Nuri"yi açmıştım. Birden karşıma

ayeti çıktı. Baktım, gördüm ki: manasının çok tabakalarından hususan many-ı işarisiyle ve cifrisiyle hem hapis musibetine, hem necatımıza işaret ve bize beşaretediyor(211)”buyurdular.

İşte Denizli mahkemesi beraet kararını vermezden dokuz ay evvel, bilâtereddüt bu ayetin definesinden aldığı cevheri izhar edip, hem ayet-i kerimenin mühim bir nükte-i i'caziyesini keşf, hem de kuvve-i ma'neviyeye muhtaç zayıf talebelerini tebşir etmekle, bizi mesrur eylemişlerdir. Bu ayetin tam izahı Denizli mudafaası içinde ve lahikasındadır.

Nüsha-i nâdire-i zaman olan Üstadımız gayet şeci' ve metin ve ulu'lazmane bir cesaret-i fevkal'âdeye mâlik bir lisan-ul haktır ki, hak yolunda söz söylemekten çekinmez, levm-i lâimden korkmazlar.

Bir gün, ismullah yazılı kabir taşlarını lağımlar üzerinde konurken görürler... Orada dünyaca mühim zatlar da hazır oldukları halde, kimsenin söyleyemediği haklı ve fakat gayet acı sözlerle, o haksız işe ve daha başka müthiş haksız işlere sedd-i sedid olmuşlardır.

Hem memleketimizde her kim Üstadımız'ı rencide etmeye cesaret etmişse Risale-i Nur'a zarar getirmişse, mutlaka su-i âkibete uğramışlardır. Bazıları dehalet edip akılları başlarına gelmiş ise de, bazıları da cezalarını çekmişlerdir. Bu vakıaların bazıları lahikada yazılmıştır.

Elhasıl: Mübarek Üstad'ımızın evsaf-ı kemalini ve mehasin-i ahvalini bizim gibi âcizlerin bihakkin tasvir ve ta'rif edebilmesine imkân yoktur. Halık-ı Zülcelal velcemal Hazretleri Üstad'ımızı bir vücud-u müstesna olarak yaratmış ve tevfik-i İlahîsine mazhar kılmıştır. Ne saadet ona ki, onun bizzat iştigal ettiği ve ehemmiyetle teşvik ve tavsiye ettiği Risale-i Nur ile

221

hizmet-i Kur'aniye ve imaniyede buluna ve Risale-i Nurdan dersini almış ola...

(211)Ayetin bu işari manası, Denizli hadisesinde tevkiflerinden sonraki ilk günlerde ihbar edilmiş... Öncelerinde ise sadece onun müjde tarafı gösterilmişti. A.B.

222

1170

Üstadımız bizim memlekette bulunduğu müddetçe, fasılasız neşr-i hakaik eylemiş ve bizim saadetimiz için feyiz bahşeden mübarek nefesini sarfetmiştir. Cenab-ı Erhamürrahiminden bütün ruh-u canımızla niyaz ederiz ki; mahşer gününde dahi bizleri hadis-i şerif'ine mazhar olan Üstadımız, define-i ulûm ve fünûn, Bediülbeyan, âllâme-i Bediüzzaman Said-i Nursî Hazretleri ile birlikte haşretsin. Tâki, o korkulu günde nurlu, müşfik, mübarek elile elimizden tutsun, huzur-u Resul-ü Ekrem Aleyhissalatü vesselâm'a bizi götürsün inşaallah!..

Risale-i Nur Şâkirtlerinden

Feyzi, Emin(212)”

TAKRİZLER VE HİSSİYAT İFADELERİ

Üsdadın Kastamonu hayatında yazılan lahika mektuplarının yüzde doksanından fazlası Hazret-i Üstad'ın bizzat mektuplarıdır. Barla hayatında ise, lahika mektupları mevzuunda durum değişiktir. Onda Üstad'ın lahikaya geçen mektupları pek azdır. Talebelerin takriz ve hissiyatlarını ifade eden mektuplar, ekseriyet teşkil ederler. Bunun böyle olmasının sebebini tam bilmemekle beraber, Barla'da Hz. Üstad Risale-i Nurun yüzde seksen risalelerinin te'lifiyle meşgul olduğu ve talebelerinin Kastamonu'da az olması ve Isparta uzakta kalması gibi sebeb olabilir. Barla da ise, durum bunun tamamen aksi olduğu içindir.

Hazret-i Üstad'ın Kastamonu hayatında, takrîzan ve ona hitaben yazılan yazılardan sadece bir kaç nümune arzedeceğiz. Bu nümuneler dahi umum Nur talebelerinin ulvî his ve telâkkilerine de ayna olduğu için kısa geçeceğiz.

Birincisi: Risale-i Nurun karadeniz bölgesinde en çok neşir hizmetini ifa eden ve bunda Isparta kadar muvaffak olabilen merhum Ahmed Nazif Çelebi'nin kaleme aldığı takrizli fıkralarından birisinin bazı bölümlerini alıyoruz:

"Tahminen ve takriben altı sene evvel bir gazete sütununda, Isparta'da halkın fazla alâka göstermesinden, din ve iman telkin etmesinden ürken ehl-i dünya tarafından tevkif edildiğini teessürle okumuştum. Otuz senelik uzun bir zaman içinde(213) bir defa böyle acı haber aldığım halde, akibetin

(212)Emirdağ-1 Dosyası Sıra No: 208... Ve Büyük Târihçe S: 264

(213) Ahmed Nazif Çelebi Efendi'nin bu fıkrasının baş tarafında 1908'de İstanbul gazetesinde ismini, 1910'da da İnebolu'ya uğradıgı zaman kendisini gördügünü ve o zamanlardan beri kalbinde Üstad'a karşı bir

223

muhabbet beslediğini yazmaktadır. Fıkranın bu kısmı kitabımızın baş taraflarında yazıldıgı için buraya almadık. A.B.

224

1171 den kat'iyyen başka bir ma'lûmat edinmemiştim. O seneden beri Cenab-ı Rabb-ül Âlemin Hazretlerinden niyazımda daima beş vakit dualarımda "Ya Rab bana bir mürşid-i kâmil ihsan buyur" niyazında iken, bundan üç sene evvel, yani hicri 1357 ve miladi 1938 senesinde İnebolu'da bir kahvede Kastamonulu(214) bir zavallı sarhoşun sitayişle bahsettiğ bir zatın Kastamonu'da mevcudiyetini ve menfi olarak bulunduğunu işittim. Dikkat ettim ve tahkik ve ta'mik ettim, anladım ki: Otuz senedir kalbimde saklı olarak taşıdığım o zamanki "Said-i Kürdi" olduğunu hayretle öğrendim... Ve kalbimdeki sevgi günler geçtikçe ateşlendiğini hissettiğimden her tehlikeyi göze alarak, ziyaret edip mübarek ellerini öpmek lâzım ve şart olduğunu bildim. Ziyaretimde Yeni Said'in ism-i mübarekleri "Bediüzzaman Said-i Nursi" ve "Risale-i Nur müellifi ve sahibi olarak buldum. Kemal-i aşk ve ihlâsla sarıldım. Ve benim yegâne mürşidim ve rehberim ve büyük üstadım o Risale-i Nurdur dedim. Bana o hadsiz ihsanatı hidayet ve inayet buyuran Cenab-ı Hakk'a Kur'an-ı Hakimin harfleri adedince şükrederek ELHAMDÜLİLLAHİ HAZA MİN FAZLİ RABBİ dedim (215)

Risale-i Nura intisab etmezden evvel, maddî ve dünyevî her işlerimizde ve ticarethanemizin kazançlarında ve şahsî ve hususî işlerimizde, Risale-i Nura intisabtan sonraki hârikulâde farkları ve bereketleri görmekle beraber, en büyük bir ticaret sahibi veya mes'ud bir zenginin müreffeh ve serbestliğinden daha fazla ferah ve sürûr ve serbest yaşayış tarzında sıhhat ve afiyetle EHAMDÜLİLLAH mes'udane imarar-ı hayat eylemekte olduğumuzu ve Risale-i Nurun kudsî lütuf ve kerametlerine medyun bulunduğumuzu i'tiraf ve tasdik ederiz...

Bu içinde bulunduğumuz Alman ve İngiliz harbinin bidayetinden devamı müddetince, hadsiz zındık ve münafıkların hiç yoktan sebepsiz olarak, şahsıma bir isnadat olsun için, gerek münevver fikirli âlim ve gerekse câhil, mülhid hemen hemen -Bir kaç dostlarım müstesna- Bütün memleket halkı kudsî hizmetimden küstürmek için; Şeytan aleyhi mayestahik bütün memleket halkını iğfal ederek aleyhime tahrik etmiş olacaktır ki: "Nazif muhalif bir siyasetle ittihad-ı İslama taraftardır. Siyaset propagandası yapıyor" zihniyeti şiddetle aleyhimde memleket halkına ve erkân-ı hükûmete kadar sirayet ettiriyorlardı. Bütün şeytanların tecessüsleri tahrik edilmiş, güya aleyhtarlarım benden bir intikam hissiyle giyabımda hem müthiş cereyanı şiddetlendirmek için, kendilerince menfur tekâkkî etikleri “Alman