Kavram ve terminoloji 1 İSTİkrar paketleri ve yapisal uyum programlari 2
Yüklə 284,82 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DÜNYA BANKASI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN 10 HUSUS
- YOKSULLUĞUN AZALTILMASI İÇİN STRATEJİLER
- EXİMBANK
- Kısa Vadeli İhracat Kredileri
- Sevk Öncesi İhracat Kredileri
- Dış Ticaret Şirketleri (DTŞ) Kısa Vadeli İhracat Kredisi
- İhracata Hazırlık Kredileri
- KOBİ İhracata Hazırlık Kredileri
- Özellikli Krediler
Değerleme ve GözetimBanka'nın iç ve dış bir dizi izleme sistemleri mevcuttur. Bunlar arasında en eskisi, neredeyse 30 yıl önce yaratılmış olan Faaliyetleri Değerlendirme Departmanı (OED)'dır ve Banka'nın performansını doğrudan üye ülkelere raporlamaktadır. Projelerin getirileri, Banka'nın bağımsız Faaliyetleri Değerlendirme Departmanı'nın ölçümler yapmasıyla birlikte geçtiğimiz son on yılda ani bir iyileşme sergilemiştir. Banka, kalkınma gündeminin giderek artan karmaşıklığına ve daha fazla ilgi gerektiren niteliğine karşın, anahtar proje hedeflerine ulaşmak açısından başarılı olarak nitelendirilebilecek projelerin payını 1980'lerin sonlarındaki yüzde 60'ın altında kalan orandan bugün yüzde 80'in üzerine çıkarmıştır. 1993 yılında üye ülkeler, Banka projelerinden etkilenmiş olan halkın endişelerine cevap vermek ve korumaya yönelik politikaların etkinlikle uygulanmasını güvence altına almak üzere bağımsız denetim paneli oluşturmuştur. Programları tamamlandıktan sonra gözden geçiren Faaliyetleri Değerlendirme Departmanı'ndan farklı olarak, Banka'nın iç Kalite Güvence Grubu (QAG), programları, düzeltmelerin hala mümkün olduğu uygulanma aşamasında izlemektedir. Bir İç Denetim Departmanı risk yönetimini ve iç kontrolleri gözetmektedir. Bu Departman, İç Denetimcilerin İç Denetime İlişkin Profesyonel Uygulama Standartları'na göre faaliyette bulunmaktadır. 2000 yılı Kasım ayında, Banka kendi yoksulluğu azaltma amaçlarına etkin katkıda bulunacak olan yolsuzluğa karşı politikaları ve stratejileri Banka Grubu için geliştirmeyi güvence altına almak üzere Sahtecilik ve Yolsuzluk Politikası Konusunda Kurum Komitesi oluşturmuştur. Banka'nın yolsuzluk ve sahtekarlık soruşturma birimi şimdi Kurumsal Dürüstlük Departmanı (INT) olarak bilinmektedir. INT, Banka Grubu içerisindeki ve Banka tarafından finanse edilen mukavelelerle ilgili herhangi bir sahtekarlık ve yolsuzluk iddiasını ve Banka personelinin herhangi bir ahlaki olmayan davranış iddiasını soruşturacaktır. Buna ek olarak, Ahlak Ofisi, doğrudan Banka Başkanı'na rapor etmektedir ve ahlak konularında dış kuruluşlara ulaşmak ve iletişimlerde bulunmaktan sorumludur. Ve 2001 mali yılında Banka yerli halk konusundaki politika veya gönülsüz yeniden yerleşim konusundaki politika gibi konularda güvenceli politikaların tutarlı bir uygulamasını sağlamak ve projelerde güvence gerektiren konularda tavsiyelerde bulunmak üzere kendi Çevresel ve Sosyal Olarak Sürdürülebilir Kalkınmada Kalite Güvencesi ve Uygunluk Sağlama Ağını tesis etmiştir. DÜNYA BANKASI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN 10 HUSUS1980 yılında enerji sektörüne yapılan yatırımlar Banka'nın verdiği kredilerin %21'ini oluşturuyordu. Bugün ise bu oran %7'ye yakındır. Buna karşılık sağlık, beslenme, eğitim, emeklilik ve diğer sosyal hizmetlere sağlanan doğrudan destekler 1980'deki %5'ten bugün %22'ye yükselmiştir. 184 ülkenin sahip olduğu Banka, kalkınmayı farklı biçimde yapmakta ve cinsiyet, toplumca yönlendirilen kalkınma, yerli halklar gibi yeni konulara eğilmektedir. Bunun yanı sıra da, yoksullar için yaşamsal açıdan gerekli alt yapının sağlanmasına çalışmaktadır. 1. Dünya Bankası eğitim için en fazla dış kredi veren kuruluştur 1963'te eğitim fonlamasına başlanmasından bu yana, Dünya Bankası 31 milyar ABD doları kredi sağlamıştır ve halen 83 ülkedeki 158 eğitim projesini finanse etmektedir. Banka; ulusal hükümetler, Birleşmiş Milletler kuruluşları, bağış verenler, sivil toplum örgütleri ve diğer ortaklarla birlikte çalışarak gelişmekte olan ülkelerin Herkese Eğitim hedeflerinin gerçekleştirilmesi için yaptıkları çabalara yardımcı olmaktadır. Bu amaçlar, 2015 yılına kadar, özellikle kız çocukları ve dezavantajlı çocuklardan başlayarak tüm çocukların ilk eğitime kaydolup öğrenimlerinin tamamlanmasını öngörmektedir. Banka'nın sağladığı eğitimle ilgili kredilere iyi bir örnek, okuma yazma bilen kadınların ulusal ortalamanın altına düştüğü bölgelerdeki kız çocuklarını hedef alan Hindistan Bölge İlk Eğitim Programıdır. Banka'nın bu program için yaptığı fonlama halen 1.3 milyar ABD dolarına ulaşmış durumdadır ve 29 Hint eyaletinden 18'inde okuma yazma oranının düşük olduğu 271 bölgedeki 60 milyondan fazla öğrenciye hizmet sağlamaktadır. Brezilya, El Salvador, Trinidad ve Tobago'da ise, Banka'nın projeleri, yerel yönetimlere yerel okullarla öğretmenlerin performanslarını değerlendirterek eğitimin kalitesini iyileştirmektedir. 2. Dünya Bankası HİV/AİDS'e karşı yürütülen savaşımda en fazla dış kredi sağlayan kuruluştur Her gün 14,000 insan daha HİV virüsüne yakalanmaktadır. Bunların yarısı 15 ile 24 yaşları arasındadır. HİV/AİDS son elli yıl içinde gelişmekte olan ülkelerin elde ettiği kazançları hızla ters yüz etmektedir. Bu hastalığa global düzeyde cevap veren UNAIDS'in bir destekleyicisi olarak Dünya Bankası HIV/AIDS'in yayılmasına karşı savaşımında 1.7 milyar ABD doları ayırmıştır. Etkin bir HİV/AİDS stratejisi olan hiçbir ülkenin fonlamadan yoksun kalmayacağını taahhüt eden Banka, Afrika ülkeleriyle ortaklaşa olarak, sivil toplum kuruluşlarına ve topluluklarına önemli kaynaklar sağlayan Çok Ülkeli HİV/AİDS Programına (MAP) ön ayak oldu. Programdan yararlananların çoğunluğu HİV/AİDS ile ilgili oldukça yeni yaklaşımlar geliştirirken diğerleri de bu deneyimleri yerel koşullara uygulamaktadır. 2002 yılında MAP, Afrika ülkelerinin ulusal önleme, bakım ve tedavi programlarını desteklemek üzere 1 milyar ABD doları kadar katkıda bulundu. Banka ayrıca Karayipler'de HİV/AİDS'e karşı savaşımda bulunmak için 155 milyon ABD dolarını onaylamıştır. Bu bölgelerdeki HİV/AİDS programlarını desteklemeye de devam etmektedir. 3. Dünya Bankası sağlık programları için en fazla dış kredi sağlayan kuruluşlardan biridir Yoksulluğun azaltılması ve ekonomik kalkınmanın temelinde, yoksul insanlara asgari sağlık ve beslenme koşullarının sağlanması yatar. Son birkaç on yıllık dönemde birçok ülkede önemli başarılar elde edilmişse de birçok büyük sorun da devam etmektedir. Her yıl gelişmekte olan ülkelerde ölen 11 milyon çocuk içinde yaklaşık %70'i zatürree, ishal, sıtma, kabakulak ve HİV/AİDS gibi bulaşıcı hastalıklardan ve beslenme yetersizliğinden ölmektedir. Dünya Bankası, her yıl, gelişmekte olan ülkelere sağlık, beslenme ve nüfus projeleri için ortalama 1 milyar ABD doları yeni kaynak sağlamaktadır. Banka fonları 46 ülkede sıtmaya, 30 ülkede de vereme karşı yapılan savaşımda yardımcı olmaktadır. Çin'de hane halklarının %90'ından fazlasına iyotlanmış tuz sağlamıştır. Bunun anlamı iyot yetersizliğinden kaynaklanan düşük, ölü doğum, deformasyon ve zekâ geriliğinin azaltılmasıdır. Banka ayrıca Senegal'de çocukların yetersiz beslenmesinin önlenmesi ve tedavisinde annelere yardımcı, Brezilya'da ise çocuk hastalıklarının entegre biçimde önlenme ve tedavisinde destek olmaktadır. 4. Dünya Bankası borç yükünün hafifletilmesini kesinlikle desteklemektedir 1996 yılında Dünya Bankası ve Uluslarası Para Fonu (IMF) dünyanın en yoksul ve en borçlu ülkelerinin dış borç yükünün azaltıImasi için ilk kapsamlı yaklaşımı oluşturan Aşırı Borçlu Yoksul Ülkeler (HIPC) girişimini başlatmıştır. Şu anda 26 ülkeye sağlanan 40 milyar ABD doları ile borç yükleri hafifletilmektedir. Borç yükünü azaltan başka yöntemlerle HIPC girişimi bu ülkelerin dış borçlarını üçte iki oranında düşürerek borçluluk oranlarını gelişmekte olan ülkelerin ortalama oranının çok altına çekecektir. Bu girişimin bir koşulu olarak, söz konusu ülkeler bütçe önceliklerini önemli sosyal ve beşeri kalkınma sektörlerine yönlendirmektedir. Örneğin, Ruanda ilkokul kayıtlarını artırmak ve öğretmen istihdam etmek icin hedefler saptamıştır. Honduras ise yoksul topluluklarda en az 100,000 kişiye asgari anne/çocuk sağlık bakımı sağlamayı planlamaktadır. Kamerun'da da kaynaklar HIV/AIDS' karşı yürütülen savaşım için kullanılmakta ve başka hususların yanında eğitimi yaygınlaştırılarak yüksek risk taşıyan nüfusun prezervatif kullanması teşvik edilmektedir. 5. Dünya Bankası biyo-çeşitlilik projeleri için en fazla fon sağlayan Uluslararası kuruluşlardan biridir 1988 yılından beri, Banka biyo-çeşitlilik projelerinin en büyük fonlayıcılarından biri olmuştur. Biyo-çeşitlilik global bir sorun olduğu halde, maliyeti en çok kırsal kesimdeki gıda, barınma, ilaç, gelir, istihdam ve kültürel kimlik yönünden çevreye en fazla bağlı olanları etkilemektedir. Bu nedenle Banka, Conservation International, Global Environment Facility, MacArthur Foundation ve Japon hükümetinin de katılımıyla, gelişmekte olan ülkelerin biyo-çeşitlilik yönünden duyarlı olan noktalarını koruyacak bir fona önderlik etmektedir. Yeryüzünün sadece %1.4'ünü oluşturan bu bölgelerde yerel cinslerin %60'ı bulunmaktadır. Çevreyle ilgilenmek Banka'nın yoksulluğu azaltma görevinin ayrılmaz bir parçasıdır. Çevre değerlendirmeleri ve koruma politikalarına ek olarak, Banka'nın yeni çevre stratejisi, iklim değişikliği, su kaynakları ve biyo-çeşitlilik konularına ağırlık vermektedir. Halen Banka'nın proje portföyü içinde belirgin çevre hedefleri olanlar 14 milyar ABD doları tutarındadır. 6. Dünya Bankası eskiye kıyasla daha çok ortaklıklar halinde çalışmaktadır Son altı yıl zarfında Dünya Bankası yoksulluğa karşı yürütülen global savaşımda birçok ortaklığa katılmıştır: Örneğin, ormanların korunması için Dünya Yabani Hayat Fonu'na, global ısınmayı azaltmak için de Prototype Carbon Fonu'na katılmıştır. Banka, ayrıca tanınmış Uluslararası Tarım Araştırması Danışma Grubunu (bu kuruluş etkin bilim tekniklerini açlığın ve yoksulluğun azaltılması, beslenme ve sağlığın geliştirilmesi ve çevrenin korunmasi için seferber etmektedir) desteklemek için Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'na (UNDP) katılmaktadır. En Yoksullara Yardım İçin Danışma Grubu aracılığıyla (CGAP), Banka, bağış yapanlar ve uluslararası finansal kuruluşlarla işbirliği yaparak aşırı yoksullara finansal hizmetlerin götürülebilmesi için mikro finans kuruluşlarının kapasitesini geliştirmektedir. Nehir körlüğüne karşı yürütülen bir ortaklık başarıyla 600,000 kişiyi körlüğe karşı korumuş ve tarıma 25 milyon hektar kazandırmıştır. Yıllık bazda 22 milyon kişiyi de bu hastalk nedeniyle tedavi ettirmektedir. 7. Dünya Bankası yolsuzluğa karşı yürütülen savaşımda liderdir Yolsuzluk kalkınma için bir engeldir: kamu kaynaklarını en fazla ihtiyacı olanlardan saptırıp yoksul insanları vergilendirmektedir. 1996'dan beri Banka, 100'e yakın ülkede yolsuzluğa karşı 600'ü aşan yönetim önlem programına önderlik etmiştir. Bu önlemler, kamu yetkililerince varlıkların açıklanmasından, hakimlerin eğitilmesi ve gazetecilere soruşturucu muhabirliğin öğretilmesine kadar değişmektedir. Yeni projelerin dörtte biri kamu harcaması ve finansal reform koşullarını içermektedir. Daha da önemlisi, Banka'nın yolsuzluğu ortadan kaldırma taahhüdü, soruna global olarak tepki gösterilmesine yardımcı olmuştur. Dünya Bankası; planlama ve işlemsel faaliyetlerinde yönetimle ilgili ve yolsuzluğu önleyici önlemleri bir araya getirmeye çalışmaktadır. Banka, ayrıca finanse ettiği projelerin yolsuzluktan arındındırlmasını sağlamakla da yükümlüdür. Son dört yıl içinde Banka ödünç verilmesi ve yolsuzlukla ilgili sıkı kurallar koymuş ve ayrıca yolsuzluk şikâyetleri için kimlik sorulmayacak bir telefon hattı oluşturmuştur. 2002 Temmuz ayı itibariyle de Banka, 77 fima ve kişiyi de belirleyerek Banka ile finans sözleşmesi yapmasını yasaklamıştır. 8.Sivil toplumun Banka'nın işlerindeki rolü daha da artmaktadır Geçtiğimiz mali yıl içinde Banka'nın onayladığı projelerin üçte ikisinden fazlası uygulama aşamasında sivil toplum kuruluşlarının (NGO) aktif katılımını ilgilendiriyordu ve ülke stratejilerinin çoğu da sivil toplumdan sağlanan danışmanlıktan yararlanmıştır. Banka'nın halen 70 ülkede çalışan uzmanları NGO'lara ulaşabilmekte ve onlarla AIDS eğitiminden çevresel sorunlara kadar birçok alanda işbirliği yapmaktadır. Güney Asya'da ise Banka, sivil toplumla cinsiyet stratejilerini, Doğu Avrupa'da savaş sonrası yardımı ve yönetimini, Latin Amerika'da yetklilendirmeyi ve reformun sosyal etkilerini danışmaktadır. Sivil toplumun Banka projelerine katılımına iyi bir örnek olarak Doğu Timor gösterilebilir; buradaki bir Yetkilendirilmiş Topluluk ve Yerel Yönetim Projesi, yol onarımı, içme suyu sağlanması ve ekonomik faaliyetlerin topluluk projeleriyle yeniden başlatılmasında demokratik biçimde seçilen ve gençlik, kadınlar, kilise ve çiftçi gruplarından oluşan köy konseylerine destek vermektedir. 9. Dünya Bankası çatışmadan çıkan ülkelere yardım etmektedir Banka, halen çatışmadan etkilenmiş 40 ülkede, savaşta parçalanan nüfuslara yöneltilen uluslararası yardımı desteklemek, barış içinde kalkınmayı sürdürmek ve zulmün yeniden başgöstermesini engellemek için çalışmaktadır. Banka'nın faaliyetleri, ekonomiye tekrar hayatiyet kazandırmak, savaştan etkilenen bölgelerde yatırım yapılması, savaşta hasar gören altyapının onarımı, dul ve çocuklar gibi savunmasız grupları hedefleyen programların hazırlanması gibi çeşitli ihtiyaçlara cevap vermektedir. Banka ayrıca silâhsızlanma, seferberliğin kaldırılması, eski savaşçıların yeniden entegrasyonu, mayın araştırması ve uyarı önlemlerini de desteklemektedir. Banka'nın desteklediği kapsamlı ve yenilikçi projelerinin bazıları şöyledir: Afganistan'daki altyapının imarı ile topluluk güçlendirme çabaları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde sokak çocuklarının rehabilitasyonu, Güney Sırbistan'da yerel hükümet faaliyetleri, Doğu Timor'da yeni devlet memurları için eğitim ve Haiti'de de ulusal mutabakat ve yurttaş katılım programı. 10. Dünya Bankası yoksulların sesini dinlemektedir. 10 ülkedeki 60,000 insanla yapılan görüşmeler kadar günlük işlerimiz de bize yoksulluğun sadece yetersiz gelir ve beşeri gelişmeden ibaret olmadığını öğretmiştir. Yoksulluk ayrıca sesini duyuramamak, yeterince temsil edilememek demektir. Kötüye kullanıma ve yolsuzluğa karşı savunmasız olmak demektir. Temel hareket serbestisi, seçim ve imkân yetersizliği demektir. Yoksulluk içinde yaşayan insanların pasif değil tersine yoksulluğun ortadan kaldırılmasında en etkin ve aktif olarak ele alınması gereğine inanıyoruz. Yoksulluğa karşı yürütülen yetkilendirme yaklaşımı, yoksul insanları kalkınma sürecinin merkezine koyarak kendi yaşamlarını denetleyebilecekleri koşulların yaratılmasıdır. İstedikleri bilgilere ulaşma imkânı sağlanılması karşında kendilerinden de ilgi, katılım, sorumluluk ve yerel olarak örgütlenebilme yeteneği beklenmektedir. Bugün Banka'nın, desteklediği toplumsal yönlendirme projelerinin tutarı 2.2 milyar ABD dolarıdır. Endonezya'da 15,000 köy ve topluluk grubu yerel fonlama sağlanması için kendi önerilerini geliştirmektedir. Benin'de de kadınlar ormanların korunarak yakıt kaynağı yerine gelir kaynağına dönüştürülmesi için işbirliği yapmaktadır.
Bu çabaların sonucu, Eylül 1999’da Dünya Bankası Grubu ile Uluslararası Para Fonu’nun yıllık toplantılarında daha fazla, daha derin ve daha hızlı bir şekilde dış borçları azaltmak ve yardım sağlamak için Ağır Bir Şekilde Borçlanmış Yoksul Ülkeler (The Heavily Indebted Poor Countries-HIPC) inisiyatifinin güçlendirilmesi ile ilgili olarak bir anlaşma gerçekleştirildi.7 Ancak ortaya çıkan daha yaygın sonuç bazı temel ilkeler üzerinde gittikçe artan oranda görüşlerin birbirine yaklaşmasıdır. Bu ilkeler şunlardır:
Bir bütün olarak;
Eylül 1999’da Dünya Bankası Grubu ile IMF’nin yıllık toplantısında bakanlar ülkelerin kendilerine ait yoksulluğu azaltma stratejilerinin Dünya Bankası ile IMF’nin ayrıcalıklı kredilerinin verilmesinde temel dayanak olmasını, artırılmış HIPC inisiyatifi çerçevesinde yapılan borç kolaylıkları vasıtasıyla kaynakların kullanımının serbest bırakılması önerisini onayladılar. Bu strateji, sivil toplum örgütlerinin geniş bir katılımı ile ülkelerin yetkililerince hazırlanan Yoksulluğu Azaltma Strateji Çalışmaları (The Poverty Reduction Strategy Paper-PRSP)’na yansıyacaktır. PRSP; Banka’nın Kapsamlı Kalkınma Programı (Comprehensive Development Framework-CDF) ilkelerin pratik eylem planlarına nakledilecektir.
PRSP’nin amacı açıktır: ülkenin yoksulluğu azaltma stratejilerini sahiplenmesini güçlendirmek; bu stratejilerin dizaynına sivil toplum temsilcilerinin –özellikle yoksul olanların- daha geniş bir şekilde katılımını sağlamak; Kalkınma ortakları arasındaki koordinasyonu geliştirmek ve yoksulluğun azaltılmasında başarılı sonuçlar almak için uluslararası topluluğun analitik, tavsiye niteliğindeki ve mali kaynaklar üzerinde odaklanmak. Yoksulluğu azaltma stratejilerinde Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu’nun oynayacağı rol nedir? Tüm katılımcı kalkınma ortakları ile birlikte Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu ülkenin bu stratejiler üzerindeki sahipliğini azaltmaksızın veya sonuçları hiçbir şekilde önceden belirlemeksizin, ilgili ülkenin kendi stratejilerini geliştirmesi için destek sağlamaya hazırdır. Yoksulluğun azaltılması stratejisi Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu’nun düşük gelirli ülkelere verdiği imtiyazlı kredilerin şartlarını belirlediği için her iki kurumun üyeleri ve birbirleriyle olan ilişkileri son derece önemlidir. Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu yönetimleri bunun her iki örgüte ve ortak kurumlara yönelik örgütsel kültür ve tavırlarda önemli bir değişimi gerektirdiğinin farkındadır. Bu değişim hali hazırda meydana gelmeye devam etmektedir. Ülke yetkilileri ile koordinasyon içinde iletişim bağlantılarını açık tutarak, özellikle teşhisle ilgili bilgi sağlayarak, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu ülkelere tam vaktinde ve kapsamlı bir şekilde yardım edilmesini sağlamaktadır. (a) Ortak değerlendirmelerin yapılması Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu personeli ilgili ülkelere yoksulluğun azaltılması ve büyüme önündeki temel engeller ve bu engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik politika seçenekleri konusundaki görüşlerini aktarmaya çalışmaktadırlar. Bu ortak bakış açısı nihai stratejinin şeklini belirlemeye veya ülkenin kendi hazırladığı bir stratejiye sahip olmasını engellemeye niyetlenmemektedir; tam tersine, şeffaf bir şekilde politik tartışmalara girdi ve veri sağlamaktadır. Bu ortak desteğin bir parçası olarak bu kurumların her birinin geleneksel uzmanlık alanlarında odaklanmaları son derece önemlidir. Dolayısıyla Dünya Bankası çalışanları yoksulluğun belirlenmesi, sektörel stratejilerin planlanması, kurumsal reformlar ve sosyal güvenlik ağları gibi gerekli teşhisi yapmaya yönelik çalışmalar da dahil olmak üzere yoksulluğu azaltma stratejilerinin dizaynı ile ilgili tavsiyeler konusunda liderliği ele alacaklardır. Uluslararası Para Fonu tutarlı makro-ekonomik politikaları, döviz kuru ve vergi politikalarını teşvik etmek de dahil olmak üzere geleneksel yetki alanlarında hükümetlere tavsiyelerde bulunacaktır. Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu’nun birlikte uzmanlığa sahip oldukları alanlarda –mali yönetim, bütçenin uygulanması, bütçenin saydam olması, vergi ve gümrük idaresi v.b.- birlikte koordine edeceklerdir. Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu arasındaki yakın koordinasyon yalnızca kısa vadede daha yararlı yardımların sağlanmasına yardımcı olmayacaktır. Bunun yanı sıra, orta ve uzun vadede makro-ekonomik yapı, büyüme ve yoksulluğun azaltılması arasındaki ilişkiyi de aydınlatacaktır. Yoksulluğu azaltma stratejisi tamamlanmadan önce Para Fonu personeli acil durumda uygulanacak stratejiyi müzakere etmek için ülke yetkilileri ile bir araya gelecekler ve ortaya çıkan görüşler sivil toplum ve diğer kalkınma ortakları ile de paylaşılacaktır. Ülke nihai stratejiyi her iki kurumun İcra Direktörleri Kurullarına gönderecektir. Kurullar, Stratejinin Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu’nu imtiyazlı kredileri temelinde onaylanıp onaylanmadığı konusundaki bir tavsiye ve stratejinin analizi ile birlikte Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu değerlendirmesini kabul eder. Çalışanların değerlendirmeleri, stratejinin uygun olup olmadığına ilişkin bir hükmü değil, katılımcı sürecin tamamını içerir. Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu, nihai strateji çalışmasını, Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu’nun ortak değerlendirmesi ve Kurullardaki tartışmaların bir özeti ile birlikte, web sitesinde yayınlamayı planlamaktadırlar. (b) Yoksulluğu azaltma stratejilerinden hangi ülkeler yarar sağlar? HIPC Girişimi çerçevesinde borç indirim ve kolaylıklarından faydalanan veya Dünya Bankası (Uluslararası Kalkınma Kurumu vasıtasıyla) ve Uluslararası Para Fonu (Yoksulluğu Azaltma Ve Kalkınma Kolaylığı yoluyla) ’ndan imtiyazlı kredi kullanan tüm düşük gelirli ülkeler kendileri tarafından hazırlanan yoksulluğu azaltma stratejileri geliştirmelidirler. HIPC Girişimi çerçevesinde borç indirimi ve kolaylıkları için hak kazanan ülkeler ile PRGF düzenlemelerinin onaylanması için belirli bir seviyeyi aşan ülkeler yoksulluğu azaltma stratejilerini geliştirecek ilk ülkeler arasında olacaklardır. (c) Gelecekte atılması gereken adımlar nelerdir? Her ne kadar Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu imtiyazlı kredileri için bir dayanak olarak ülkelerin yoksulluğu azaltma stratejilerini kullanmaya söz verdiyse de kurumların geleneksel olarak yaptıkları şekilde bu değişimin uygulanma süreci önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde geliştirilecektir. EXİMBANKKISACA TÜRK EXIMBANK Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş./Türk Eximbank, 31 Mart 1987 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 3332 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye istinaden 21 Ağustos 1987 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 87/11914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur.8 Türk Eximbank'ın temel amacı; ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması ve girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ile yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence kazandırılması, yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat maksadına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesidir. Türkiye'de ihracatın kurumsallaşmış tek asli teşvik unsuru olan Türk Eximbank, bu amaca yönelik olarak ihracatçıları, ihracata yönelik üretim yapan imalatçıları ve yurt dışında faaliyet gösteren müteahhit ve girişimcileri kısa, orta ve uzun vadeli nakdi ve gayrinakdi kredi, sigorta ve garanti programları ile desteklemektir. Türk Eximbank’ın, gelişmiş birçok ülkenin resmi destekli ihracat kredi kuruluşlarından farklı olarak kredi, garanti ve sigorta işlemlerini aynı çatı altında toplamış olması, ihracatçı firmalara verilen hizmetlerde bir bütünlük oluşturulmasına imkan tanımaktadır. Türk Eximbank 2002 yılında 2,3 milyar ABD Doları tutarında nakdi kredi desteği ve 2,7 milyar ABD Doları tutarında sigorta/garanti imkanı sağlayarak ihracata toplam 5 milyar ABD Doları seviyesinde bir destek vermiştir. Böylece, Banka nakdi ve gayrinakdi destekleri ile ihracatın yaklaşık % 14’üne finansman desteği sağlamıştır. Türk Eximbank'ın nominal sermayesi 750 trilyon TL olup, bunun 658 trilyon TL tutarındaki kısmı 31 Aralık 2002 itibariyle ödenmiştir. Aynı tarih itibariyle Banka'nın aktif toplamı ise 4,6 katrilyon TL’dir. Üstlendiği özellikli görevler nedeniyle nitelikli insan kaynaklarına sahip Türk Eximbank'da temel işlem birimlerindeki profesyonel kadroların yaş ortalaması 37 olup, destek birimleriyle birlikte toplam 368 personel görev yapmaktadır. Türk Eximbank’ın İstanbul ve İzmir’de birer şubesi bulunmaktadır. KREDİLER
Türk Eximbank, ihracatçıları, ihracata yönelik üretim yapan imalatçıları ve yurt dışında faaliyet gösteren girişimcileri kısa, orta-uzun vadeli nakdi ve gayrinakdi kredi programları ile desteklemektedir. Ayrıca, vadeli satış işlemlerini teşvik etmek ve bu yolla ihracat hacmini artırmak, yeni ve hedef pazarlara girilmesini kolaylaştırmak amacıyla vadeli ihracat alacaklarını iskonto etmektedir.9 Kısa Vadeli İhracat KredileriTürk Eximbank ihracatçı ve ihracat bağlantılı mal üreten imalatçı firmalara, özellikle ihracata hazırlık döneminde finansman gereksinimlerinin karşılanması amacıyla, kısa vadeli ihracat kredileri tahsis etmektedir. Bu krediler TL ve döviz cinsinden, bankalar aracılığıyla veya doğrudan Türk Eximbank tarafından firmalara kullandırılmaktadır. Sevk Öncesi İhracat KredileriBankanın en etkin uygulamaları arasında, 1989 yılından bu yana tüm ihracatçılara ulaşabilmek amacıyla ticari bankalar aracılığıyla kullandırılan ve toplam Kısa Vadeli İhracat Kredileri içerisinde % 65-67’lik paya sahip olan Sevk Öncesi İhracat Kredileri ağırlıklı yer tutmaktadır. Sevk Öncesi Türk Lirası İhracat Kredisi (SÖİK-TL) ve Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi (SÖİK-DVZ)’nden oluşan Sevk Öncesi İhracat Kredileri, bütün sektörleri kapsayan ve ihracatçıların imalat aşamasından başlanarak desteklenmesi amacıyla kullandırılan kısa vadeli kredilerdir. Söz konusu kredilerde, firma ve ihracat riski aracı banka tarafından üstlenilmektedir. Bu nedenle, kredinin geri ödenmesinde sorun yaşanmamaktadır. Bu sistemin en önemli fonksiyonu ise, çok sayıda firmaya yönelik kredi işleminin yürütülebilmesine imkan sağlamasıdır. Kredinin Amacı Nedir? İhracatçı, imalatçı ve imalatçı-ihracatçıların ihracata hazırlık aşamasında finansman ihtiyaçlarını karşılamak. Krediden Kimler Yararlanabilir? Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ), imalatçılar, imalatçı-ihracatçılar ve ihracatçı firmalar. Kredinin Kullandırım Şartları Nelerdir? Kredi, Türk menşeili malların serbest dövizle, kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığında kullandırılmak üzere aracı bankalara tahsis edilir. Kredilendirilecek Ürünler Nelerdir? Kanun, Kararname ve Tebliğler ile ihracı yasaklananların dışında kalan Türk menşeili her tür mal. Kredilendirilmeyen İhracat Şekilleri Nelerdir?
Kredi Başvuru Formları Nelerdir?
Dış Ticaret Şirketleri (DTŞ) Kısa Vadeli İhracat Kredisiİhracatçıların Bankadan direkt olarak kredi kullanmalarına imkan sağlayan Dış Ticaret Şirketleri Kısa Vadeli İhracat Kredisi ile Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ)’nin ihracata hazırlık dönemi finansman ihtiyaçlarının uygun vade ve maliyet ile karşılanması, böylece ihracat performanslarının artışının teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Kredi, Türk Lirası ve döviz cinsinden, Türk Eximbank Genel Müdürlüğü ile İstanbul ve İzmir şubeleri tarafından doğrudan kullandırılmaktadır. İhracata Hazırlık Kredileriİhracatçıların Bankadan direkt olarak kredi kullanmalarına imkan sağlayan İhracata Hazırlık Kredileri ile ihracata yönelik mal üreten imalatçı ve ihracatçıların uluslararası piyasalarda rekabet güçlerinin artırılması ve ihracat projelerinin ihracata hazırlık aşamasında desteklenmesi amaçlanmaktadır. Kredi, Türk Lirası ve döviz cinsinden, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ) dışındaki firmalara aracı banka olmaksızın doğrudan kullandırılmaktadır. KOBİ İhracata Hazırlık Kredileriİmalat sanayi alanında faaliyette bulunan ve 1 ila 200 arasında işçi istihdam ettiğini SSK kayıtları ile belgeleyen (SSK son 4 aylık bildirge ile), arsa ve bina hariç mevcut sabit sermaye tutarı, son takvim yılı bilanço net değeri itibariyle 2 milyon ABD Doları karşılığı TL’yi aşmayan Küçük ve Orta Boy İşletmeler (KOBİ), ihracat taahhüdü karşılığında ve malların serbest dövizle ihraç edilmesi koşulu ile kredilendirilir. Limiti 100.000.-Dolar, vadesi 360 gün olan bu kredi için teminat olarak, anapara ve faizin % 50'si oranında banka teminat mektubu ile anapara tutarında teminat senedi alınmaktadır. Özellikli KredilerTürk Eximbank, ihracatçıları ve yurt dışında yatırım yapan müteşebbisleri özellikli kredi programları ile de desteklemektedir. Sözkonusu kredi programları, standart kredi ve garanti programlarının dışında kalan, ancak bunları tamamlayıcı nitelikteki programlardır. ÜLKE KREDİ ve GARANTİLERİ Türk Eximbank, Türkiye’nin dış politikası ve ekonomik hedefleri çerçevesinde önem arzeden ülkelerle kalıcı ve uzun süreli ilişkilerin tesis edilebilmesine hizmet etmek amacıyla, bu ülkelerde Türk yüklenicileri tarafından gerçekleştirilecek projelere Ülke Kredi/Garanti Programı çerçevesinde finansman desteği sağlamaktadır.10 Yüklə 284,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||