11.3.3. İhraç Kaydıyla Tecil-Terkin Uygulamasından Faydalanacak Olan Satıcılar……333 11.3.3.1. İmalatçı Olma Şartı………………………………………………………..…….....333
11.3.3.2. İmalatçı Olma Şartının Aranmadığı Durumlar……………………………..…....333
a) Dış Ticaret Sermaye Şirketi ve Sektörel Dış Ticaret Şirketinin Durumu……………...333
b) Katılım Bankalarının Durumu………………………………………………………..….334
11.3.3.3. İmalatçı Niteliğine Haiz Olan Mükelleflerin Bizzat Ürettiği Mallar Yanında Üretmediği Malların da Satılması Durumu …………………………………….…….…….334
11.3.3.4. Fason Olarak İmalat Yapanların Tecil Ve Terkinden Yararlanma Durumları………………………………………………………………………………..…....334
a) İmalatçılar, İşletme Organizasyonunu ve İşin Riskini Üstlenerek, İhraç Edilecek Nihai Ürünün İmalat Safhalarının Bir Bölümünü Fason ücreti Ödeyerek Başka Firmalara Yaptırabilirler ……………..………………………………………………………….……...335
b) Kapasite Yetersizliği Nedeniyle Üretim Konusu Olan ve Olmayan Malların Bir Bölümünü, kendi Üretimine İlave Olarak İşletme Organizasyonunu ve İşin Riskini Üstlenip, Fason Ücreti Ödeyerek Başka Firmalara Yaptırabilirler…………………….....335
11.3.3.5. Tecil-Terkin İşleminin Uygulanabilmesi İçin İhraç Kaydıyla Teslim Edilen Mal İle İhraç Edilen Malın Aynı Olması Gerektiği…………………………………..……….....336
11.3.3.6. İhraç Edilecek Malın Eklenti veya Ayrılmaz Parçaları ile Ambalaj Maddesi veya Malzemelerinin Durumu……………………………………..…………………………..…..337
11.3.4. İhraç Kaydıyla Teslimin Yapılması………………………………………..………...339
11.3.4.1. İhraç Kaydıyla Teslime Ait Faturanın Düzenlenmesi………………………........339
11.3.4.2. İhraç Kaydıyla Teslim Edilen Malların 3 Ay İçinde İhraç Edilme Zorunluluğu Ve Ek Süre……………….………………………………………………………………………..339
11.3.4.3. Gecikme Zammı Uygulaması……………………………………….……….……..340
11.3.4.4.Tecil Faizi Uygulaması………………………………………………………..….....341
11.3.4.5.İhracatın Gerçekleştirilememesi Veya Zamanında Yapılmaması Hallerinde Tecil Edilen Vergiye Vergi Ziyaı Cezalarının Uygulanamaması…………..…………….……...341 11.3.4.6. İhraç Kaydıyla Teslim Edilen Malın İhracatının Gerçekleşmemesi Üzerine İmalatçının Ödediği Vergi İçin İhracatçıya Rücu Etmesi……………………….………....341 11.3.4.7. İhraç Kaydıyla Teslimde Bulunan İmalatçının, İmalatçı Vasfını Taşımadığının Anlaşılması……………………………………………………..……………………………...342 11.3.5. İhraç Kaydıyla Teslimlerde Tecil Edilecek Ve İade Edilecek KDV'nin Hesabı….343 11.3.5.1. Genel Oranda (% 18) KDV'ye Tabi Malların İhraç Kaydıyla Tesliminde İade Edilecek KDV'nin Hesabı……………………………………………………………..……..344
11.3.5.2. İndirimli Orana (% 1, % 8) Tabi Malların İhraç Kaydıyla Tesliminde İade Edilecek KDV'nin Hesabı……………………………………………………………..….….348
11.3.5.3. İmalatçı Aleyhine Ve Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişikliğe Yönelik Uygulama………………………………………………………………………………….…..349
a) İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik………………….……………....349
b) İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişikliğe İlişkin Uygulama…………..349
11.3.6. İhraç Kaydıyla Teslimlerde Tecil-Terkin Uygulaması Yönünden Özellik Taşıyan Durumlar………………………………………………………………………………….……………..350
11.3.6.1. İhraç Kaydıyla Teslim Edilen Malların Başka İhracatçılar Tarafından İhraç Edilmesi Halinde Tecil-Terkin Uygulaması …………………………………..…………....350
11.3.6.2. Tecil-Terkin Sistemi Kapsamında İhraç Kaydıyla Mal Teslim Etmeye Hakkı Olmadığı Halde Haksız Olarak Tecil-Terkin Uygulamasından Yararlanılması………....350 11.3.6.3. Tecil-Terkin Sistemi Kapsamında Satın Alınarak İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi Halinde Yapılacak İşlemler………………………………….……………………..351 11.3.6.4. Süresinde İhraç Edilemeyen Malların İmalatçısına İade Edilmesi…………......351
11.4. YOLCU BERABERİNDE VEYA BAVUL TİCARETİ KAPSAMINDA TESLİM…………………………………………………………………………………….....352
11.4.1. Genel Açıklama……………………………………………...………………….…....352
11.4.2. Türkiye’de İkamet Etmeyen Yolculara KDV Tahsil Edilip Gümrük Çıkışını Müteakip İade Edilmesi Şeklinde Yapılan Satışlarda KDV İstisnası…………...……...... 352
11.4.2.1.Türkiye'de İkamet Etmeyen Yolculara Tanınan İstisnadan Yararlanacaklar….352
11.4.2.2.İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar…………………….…………....353
11.4.2.3.İstisna Kapsamına Giren Mallar…………………………………………………...353
11.4.2.4. İstisna Kapsamında Satış Yapılabilecek Asgari Tutar …………..……………...353
11.4.2.5. Satıcıların Uyacakları Esaslar………………………………………..…………...354
11.4.2.6. Alıcıların Uyacakları Esaslar……………………………………………………...354
11.4.2.7. KDV’nin Alıcıya Satıcı Tarafından Hangi Yöntem İle İade Edileceği ………...354
a) İadenin Gümrükten Çıkarken Alınması………………………………….……………...355
b) İadenin Gümrük Çıkışından Sonra Alınması…………………………………………...355
c) Verginin Elden İadesi……………………………………………………..……………….355
d) İadenin Avans Olarak Ödenmesi……………………………..……………………….....355
e) İadenin Yetki Belgesine Sahip Aracı Firmalardan Alınması……………….……….....356
f) Fatura-Çek Uygulaması…………………………………………..……………………….356
11.4.2.8. İade Edilecek Vergilerin Hesabı……………….……………………………….... 357
11.4.3. Türkiye’de İkamet Etmeyen Yolcuların Yurt Dışına Götürmek Üzere Satın Aldıkları Malların Satışı Aşamasında İstisna Uygulanmak Suretiyle KDV Tahsil Edilmemesi…………………………………………………….……………………………...359
11.4.3.1. İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılarda Aranan Şartlar…………...360
11.4.3.2. İstisnanın Uygulanma Şartları…………………………………………….……...360
11.5. TÜRKİYE’DE İKAMET ETMEYEN TAŞIMACILAR İLE FUAR, SERGİ, PANAYIR KATILIMCILARINA YAPILAN TESLİM VE HİZMETLERDE İSTİSNA………………………………………………………………………………..….….361
11.5.1. Genel Açıklama……………………………………………………………………....361
11.5.2. İstisnanın Kapsamı…………………………….……………………………..……....361
11.5.3. İade Uygulaması……………………………………….……………………..……....362
11.6. YABANCI SİNEMA YAPIMCILARINA TANINAN İSTİSNA…………………….362
11.6.1. Genel Açıklama……………………………………………………………………....362
11.6.2. Kapsam Ve Asgari Tutar…………………………………………..………….........363
11.6.3. İade Uygulaması………………………………………..…………………..……......363
12. HİZMET İHRACI………………………………………………………………………..363
12.1. GENEL AÇIKLAMA……………………………………………………………..…...363
12.2. HİZMET İHRACATI İSTİSNASININ ŞARTLARI………………………….……...367
12.2.1. Hizmetin Yurtdışındaki Bir Müşteri İçin Yapılması………………………………367 12.2.2. Fatura Veya Benzeri Nitelikteki Belgenin Yurtdışındaki Müşteri Adına Düzenlenmesi…………………………………………………………..………….………..…367 12.2.3. Hizmet Bedelinin Döviz Olarak Türkiye’ye Getirilmesi……………………......…368 12.2.4. Hizmetten Yurtdışında Faydalanılması………………………………………..…..368 12.3. İSTİSNA KAPSAMINA GİRECEK HİZMET TÜRLERİNE ÖRNEKLER…...….369
12.3.1. İhraç Edilen Mallara İlişkin Olarak Verilen Hizmetler ….…………………….…369
12.3.2. Bakım-Onarım Hizmetleri……………………………………………..………...….369
12.3.3.Gösterim Amacıyla Yurt Dışına Film Gönderilmesi………………………..………369
12.3.4.Yurtdışında Yayınlanacak Olan Dergilerin Türkiye’de Basılması……….…….…369
12.3.5. Sınır Ötesi Finansal Kiralama…………………………………………………….…370
12.3.6. Yurt Dışına Yapılan Fason İşçilik…………………………………………..…….…370
12.3.7. Serbest Bölgelerdeki Müşterilere Yönelik Fason Hizmetleri …………..…………370
12.4. HİZMET İHRACATI İSTİSNASININ TEVSİKİ……………………..……………..370
12.5. İSTİSNA KAPSAMINA GİRMEYEN HİZMET TÜRLERİNE ÖRNEKLER……371
12.5.1. İthalat Komisyonculuğu………………………………………….………………..…371
12.5.2. Yabancı Sigorta Şirketlerine Verilen Hizmetler……………………………………371
12.5.3. Türkiye’de Açılan Davalarla İlgili Olarak Verilen Avukatlık Hizmetleri……..…371
12.5.4. Yurt dışında Vefat Eden Vatandaşların Cenazelerinin Türkiye’ye Nakledilmesi.372
12.5.5. Türkiye’deki İşlerle İlgili Mümessillik Ve Danışmanlık Hizmetleri…………..…..372
12.5.6. Yurt Dışına Hasta ve Öğrenci Gönderilmesine Aracılık Edilmesi ………………..372
12.5.7. Yurt Dışında Mukim Kişilere Türkiye’de Sağlık Hizmeti Verilmesi ………….…372
12.6. HİZMET İHRACATINDA KDV İADESİ…………………………………….…...…372
12.7. ROAMİNG HİZMETLERİNDE İHRACAT İSTİSNASI ……………….…….…....373
12.7.1.Genel Açıklama……………………………………………………………………..…373
12.7.2. İstisnanın Beyanı Ve Tevsiki………………………………………………………...374
12.8. SERBEST BÖLGELERDEKİ MÜŞTERİLER İÇİN YAPILAN FASON HİZMETLER……………………………………………………………………………...….375
12.8.1. Genel Açıklama…………………………………………….…………………………375
12.8.2. Beyan…………………………………………………………………………………..376
12.8.3. İstisnanın Tevsiki…………………………………………………………………..…376
MADDE 13: ARAÇLAR, KIYMETLİ MADEN VE PETROL ARAMALARI İLE ULUSAL GÜVENLİK HARCAMALARI VE YATIRIMLARDA İSTİSNA……………377
13.1. DENİZ, HAVA VE DEMİRYOLU TAŞIMA ARAÇLARININ, YÜZER TESİS VE ARAÇLARIN TESLİMİ, İNŞA ETTİRİLMESİ, BU ARAÇLARIN İMAL VEYA İNŞAASINA YÖNELİK TESLİM VE HİZMETLER İLE SÖZ KONUSU ARAÇLARIN TADİL, ONARIM VE BAKIM HİZMETLERİ……………………………………………378
13.1.1. Genel Açıklama……………………………………………..……..…………..….….378
13.1.2. Araçların Teslimi ………………………………………..…………..……..……..…379
13.1.3. Araçların Tadil, Bakım Ve Onarım Hizmetleri…………………………….…...…382
13.1.4. Araçların İmal Ve İnşası İle İlgili Teslim Ve Hizmetler……….…………..………384
13.1.4.1. Faaliyetleri Kısmen Veya Tamamen Deniz, Hava Ve Demiryolu Taşıma Araçlarının, Yüzer Tesis Ve Araçların Kiralanması Veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi Olan Mükelleflere Bu Araçların İmal Ve İnşası İle İlgili Olarak Yapılan Teslim Ve Hizmetler……………………………………………………..……………………..…….......384
a) Araçları Bizzat İmal veya İnşa Edenler………………………………………………....385
b) Araçları Sipariş Vererek İmal veya İnşa Ettirenler………………………………….....385
c) Araçları Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenler……………………………..…....386
13.1.4.2. Faaliyetleri Deniz Taşıma Araçları İle Yüzer Tesis Ve Araçların İmal Ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal Ve İnşası İle İlgili Olarak Yapılacak Teslim Ve Hizmetler.386
13.2. LİMAN VE HAVA MEYDANLARINDA YAPILAN HİZMETLERE İLİŞKİN İSTİSNA…………………………………………..…………………………………………...387
13.2.1. Genel Açıklama…………………….…………………………………..……….…....387
13.2.2. İstisnanın Kapsamı……………………………………….…………..……………...388
13.2.3. Yolcu Servis Ücretinin Durumu………………………………….…………….…...390
13.3. ALTIN, GÜMÜŞ, PLATİN ARAMA, İŞLETME, ZENGİNLEŞTİRME, RAFİNAJ VE TÜRK PETROL KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE PETROL ARAMA FAALİYETLERİNE İLİŞKİN OLMAK ÜZERE, BU FAALİYETLERİ YÜRÜTENLERE YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER İLE AYNI KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK YAPANLARA BU HATLARIN İNŞA VE MODERNİZASYONUNA İLİŞKİN YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER…………...391
13.3.1. Petrol Arama Faaliyeti İle İlgili İstisna…………………………..……….………....391
13.3.2. Altın, Gümüş, Platin Arama, İşletme, Zenginleştirme, Rafinaj Arama Faaliyetleri…………………………………………………………………………………….382
13.4. TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDAKİ MAKİNE VE TEÇHİZATIN KDV ÖDENMEKSİZİN SATIN ALINMASI…………………………………..………………....393
13.4.1. Kapsam………………………………………………..…………….………….….....393
13.4.2.Uygulama…………………………………………………………….………………..395
13.4.3. Yatırım Usulune Uygun Olarak Gerçekleşmemesi…………………...…………….398
13.4.4. İade Uygulaması………………………………………..……………..………….…..398
13.4.5. Yatırım Teşviki İle İlgili Özellikli Durumlar………………………………….…...398
13.4.5.1. Teşvik Belgesi Kapsamındaki Makine Ve Teçhizatın Miktarı…………………..398
13.4.5.2. Teşvik Belgesi Eki Listelerdeki Makine ve Teçhizatın Tek Tek Gösterilmeyip Set, Ünite veya Sistem Olarak Belirtilmesi……………………………….………………..…….399
13.4.5.3. Teşvik Belgesinde Yazılı Bir Kısım Malların Çıkarılması…………………..…..400
13.4.5.4. Teşvik Belgesinde Kapsamında Alınan Malların Belge Sahibi Başka Mükellefe KDV’siz Devri…………………………………………………………………………….…..401
13.4.5.5. Teşvik Belgesinde Kapsamında Satın Alınan Malların İade Edilmesi…………………………………………………………………………………..…...402
13.4.5.6. Teşvik Belgesinde Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri KDV’li Alınmak İstenmesi………………………………………………….…………………………………...402
13.4.5.7. Makine ve Teçhizatın Belge Eki Listedeki Yazılı Tutarlardan Daha Ucuz Alınması…………………………………………………………………………..………….. 402
13.4.5.8. Teşvik Belgesi Alınmadan Önce KDV Ödenerek Satın Alınan Makine ve Teçhizata İlişkin KDV’nin İadesi……………………………………….……………….…..403
13.4.5.10. Teşvik Belgesi Kapsamındaki Makine Ve Teçhizatlara İlişkin İşçilik ve Montaj Giderleri………………………………………………………………………………...……..403
13.4.5.11. Teşvik Belgesi Kapsamındaki Mallara Ait Fiyat Farkı Faturası……………………………………………………………………………….……….404
13.4.5.12. Teşvik Belgesi Kapsamındaki Mallara Ait Kur Farkı Ve Vade Farkları Faturası…………………………………………………….………………………………….405
13.4.5.13. Teşvikli Bilgisayar Donanım Ve Yazılımlarının Durumu……………………....405
13.4.5.14. Teşvik Belgesi Kapsamındaki Malların Satılması……………………………...406
13.4.5.15. Teşvik Belgesi Düzenlenmeden Önce Alınan Makine ve Teçhizatlar………….406
13.4.5.16. İstisna Yazısının Alındığı Tarihten Önce Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Alım Yapılması………………………………………………………………….………..…...407
13.5. LİMANLARA BAĞLANTI SAĞLAYAN DEMİRYOLU HATLARI, LİMANLAR VE HAVA MEYDANLARININ İNŞASI, YENİLENMESİ VE GENİŞLETİLMESİ İŞLERİNİ FİİLEN KENDİSİ YAPAN VEYA YAPTIRAN MÜKELLEFLER İLE GENEL BÜTÇELİ İDARELERE BU İŞLERE İLİŞKİN OLARAK YAPILAN MAL TESLİMLERİ VE İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ……………………………………...…..408
13.5.1. Genel Açıklama………………………………………………………………..……...408
13.5.2. İstisnanın Kapsamı………………………………….………………………………..408
13.5.3. Yap-İşlet-Devret Modeline Göre Yapılacak İşler……………………..…………....410
13.6. ULUSAL GÜVENLİK AMAÇLI TESLİM VE HİZMETLERE İLİŞKİN İSTİSNA……………………………………………………………………………………….411
13.6.1. İstisnanın Kapsamı……………………………………….………………………......411
13.6.2. İstisnanın Uygulanması………………………….…………………………………...412
13.6.3. Yüklenici Firmalara Yapılacak Teslim ve Hizmetlerde ………..……………….....412
13.6.4. İade Uygulaması…………………………………….…………………..………..…..413
13.6.4.1. Ulusal Güvenlik Kuruluşlarına Doğrudan Yapılan Teslim ve Hizmetler……....413
13.6.4.2. Yüklenici Firmalara Yapılan Teslim ve Hizmetler………………….…………....413
13.7. BAŞBAKANLIK MERKEZ TEŞKİLATINA YAPILACAK BİNEK OTOMOBİL SATIŞLARINDA KDV UYGULAMASI……………..……………………………………..414
13.7.1. Genel Açıklama………………………………………………..…………….………..414
13.7.2. İstisnanın Uygulanması………………………………..……………………………..414
13.8. TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK KANUNUNA GÖRE DÜZENLENEN ÜRÜN SENETLERİNİN, ÜRÜN İHTİSAS BORSALARI İLE SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞINDAN ÜRÜN SENEDİ ALIM-SATIMI KONUSUNDA İZİN ALAN TİCARET BORSALARI ARACILIĞIYLA İLK TESLİMİ……………………...414
13.8.1. Genel Açıklama……………………………………………………………….….…...414
MADDE 14: TRANSİT TAŞIMACILIK……………………………..…………………….416
14.1. TRANSİT TAŞIMACILIK İSTİSNASI………………………………..………….….416
14.1.1. Genel Açıklama…………………………………………...……………………….....416
14.1.2. İstisnanın Kapsamı…………………………………………………………………...416
14.1.3. Yurt Dışı Bilet Satışlarında Komisyonların Durumu ……………………………...417
14.1.4. Serbest Bölgelere Yapılan Taşımacılık……………………………….…….…….....418
14.1.5. İade Uygulaması………………………………………………………….…….……..418
14.2. YURT DIŞINA ÇIKARILACAK EŞYAYI TAŞIYAN ARAÇLARA SINIR KAPISINDA KDV SİZ VE ÖTV SİZ YAKIT VERİLMESİ………….…………………..419
14.2.1. Genel Açıklama…………………………………..…………………………….….....419
14.2.2. İstisnanın Kapsamı…………………………………………………………………...420
14.2.3. İade Uygulaması………………………………………………………………..….....420
MADDE 15: DİPLOMATİK İSTİSNA…………………………………………….………..421
15.1. GENEL AÇIKLAMA……………..………………………………….……….….…....421
15.2. DİPLOMATİK İSTİSNALAR………………………………………….…..…….…...421
15.2.1. Diplomatik Kuruluşlara Yönelik Teslim Ve Hizmetler…………….………..…....421
15.2.1.1. Genel Açıklama…………………………………….……………….……….……..421
15.2.1.2. İstisnanın Kapsamı………………………………………………….……….….….421
15.2.1.3. İade Uygulaması……………………..……………………………….…….………423
15.2.2. Diplomatik Mensuplara Yönelik Teslim Ve Hizmetler………….…….…………...423
15.2.2.1. Genel Açıklama……………………………….…….………………….………......423
15.2.2.2. İstisna Kapsamı…………………………………………….…………….………...423
15.2.2.3. İade Uygulaması………………………………….……………………….….….....424
15.3. ULUSLAR ARASI ANLAŞMALAR UYARINCA İSTİSNA KAPSAMINDA YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER………….……………………………………….....425
15.3.1. Genel Açıklama……………………………………………………………..….…….425
15.3.2. İstisnanın Kapsamı…………………………………………….……………………..425
15.3.3. Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Müşterek Enfrastrüktür Programları Gereğince Türkiye'de Yapılacak İnşa ve Tesis İşlemlerine İlişkin İstisna Uygulaması…………………………………………….………………………………….…..426
15.3.4. Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında Vergi Muafiyetleri Anlaşması Gereğince, Ortak Savunma Amacıyla Amerika Birleşik Devletleri Tarafından veya Onun Namına Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarında İstisna Uygulaması.……………………..426
MADDE 16: İTHALAT İSTİSNASI………………………….……………………….….....428
16.1. GENEL AÇIKLAMA………………………………….…………………………….....428
16.2. VERGİDEN İSTİSNA EDİLEN MAL VE HİZMETLERİN İTHALİ
16.3. GÜMRÜK KANUN’UN BAZI MADDELERİNE GÖRE YAPILAN İTHALATTA KDV İSTİSNASI………………………………………………..…………………………….429
16.3.1. 4458 Sayılı Gümrük Kanun’un 167’nci Maddesinde Sayılan Mallar……….…...429
16.3.2. Geçici İthalat Yoluyla Getirilen Mallar…………………………………………….432
16.3.2.1. İthalat Vergilerinden Tam Muafiyet Suretiyle Geçici İthalat…….…………....433
a) Taşıt Araçları………………………………………………………………………….......433
b) Taşıt Araçları Dışındaki Eşya……………………………………………………….…...433
16.3.2.2. Kısmi Muafiyetten Yararlandırılmak Suretiyle Geçici İthalat………….……..434
16.3.3. Hariçte İşleme Rejimi Kapsamındaki Mallar……………………….……………..434
16.3.3.1. Hariçte İşleme Rejiminde Yararlanmak İçin İzin Belgesi Alınması Ve Süre……………………………………………………………………..……………………..435
16.3.3.2. Gümrük İdarelerince Yapılacak İşlemler Ve Taahüdün Kapanması..………...436
16.3.4. Geri Gelen Eşya Kapsamındaki Mallar……………….…………………………...436
16.3.4.1. Gümrük Kanunu’nda Düzenlenen Geri Gelen Mallar………….……………...436
16.3.4.2. İhraç Edildikten Sonra Gelen Mallar……………………………….…………….437
a) Katma Değer Vergisi Ödenmek Suretiyle Satın Alınan Veya İşletmede İmal Edilen İhraç Mallarının Geri Gelmesi………………………………………………………..…..…438
aa) Geri Gelen Mallar İle İlgili Olarak Daha Önceden Nakden Veya Mahsuben İade Alınmış Olması …………………………………………………………………….……........438
ab) Geri Gelen Mallar İle İlgili Olarak İade İstenmiş Ancak Henüz İade Alınmamış Olması……………………………………………………………………............…………....438
ac) Geri Gelen Mallar İle İlgili Olarak İade İstenmemişse………….……………………..438
b) KDV Kanunu’nun 11/1-c Maddesi Uyarınca Satın Alınarak İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi…………………………………………………………………..………………........439 16.4. GÜMRÜK KANUN’UN BAZI MADDELERİNE GÖRE YAPILAN İTHALATTA KDV İSTİSNASI……………………………………………………………………………...439
16.4.1. Transit Rejimin Uygulandığı Mallarda KDV İstisnası…………….……………....440
16.4.2. Gümrük Antrepo Rejiminin Uygulandığı Mallarda KDV İstisnası ……………....440
16.4.3. Geçici Depolama Hükümlerinin Uygulandığı Mallarda KDV İstisnası………......442
16.4.4. Serbest Bölge Rejiminin Uygulandığı Mallarda KDV İstisnası….………………...442
16.4.4.1. Serbest Bölgelerdeki Müşterilere Yapılan Teslimlerin KDV Karşısındaki Durumu……………………………………………….……………………………………….442
16.4.4.2. Serbest Bölgelerdeki Müşterilere Yapılan Hizmetlerin KDV Karşısındaki Durumu…………………………….…………………………………….…………...……….443
16.5. GERİ GELEN EŞYANIN YURT DIŞINDA İKEN KAZANDIĞI DEĞER……......445
MADDE 17: SOSYAL VE ASKERÎ AMAÇLI İSTİSNALARLA DİĞER İSTİSNALAR………………………………………………………………………………....446
17.1. GENEL AÇIKLAMA……………………………………….…………………….…....451
17.2. KÜLTÜR VE EĞİTİM AMACI TAŞIYAN İSTİSNALAR……………...........…....451
17.2.1. Özel Okul Ve Özel Üniversitelerde (Vakıf Üniversitelerinde) Verilen Eğitin Hizmetleri………………………………………………………………………………..…....452
17.2.2. Tarımı Yaymak, Islah Ve Teşvik Etmek Amacıyla Yapılan Teslimler…………...453
17.2.3. Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerin Durumu……………………….…………..…....454
17.3. SOSYAL AMAÇ TAŞIYAN İSTİSNALAR…………………………………….…....454
17.3.1. Bazı Kuruluşların Kuruluş Amacına Uygun Sosyal Amaçlı Teslim Ve Hizmetleri……………………………………………………………………….……….…....454
17.3.2. Kanunların Gösterdiği Gerek Üzerine Bedelsiz Olarak Yapılan Teslim Ve Hizmetler, 17/1 inci Maddedeki Kuruluşlara Yapılan Mal Veya Hizmet Bağışları İle Gıda Bankacılığı Yapan Dernek Ve Vakıflara Bağışlanan Gıda Maddeleri Ve Okul İşletmelerinin % 10’ a Kadar Bedelsiz Öğrenci Okutması………….………………….....456
17.3.2.1. Kanunların Gösterdiği Gerek Üzerine Bedelsiz Olarak Yapılan Mal Teslimi Ve Hizmet İfaları………………………………………..………………………………………..456
17.3.2.2. KDV Kanunu’nun 17’nci Maddesinin İlk Bendinde Sayılan Kurum Ve Kuruluşlara Bedelsiz Olarak Yapılan Her Türlü Mal Teslimi Ve Hizmet İfaları……......456
a) Ayni Olarak Yapılan Sponsorluk Harcamaları ……………………………..……….....458
aa) Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Sponsorluk Faaliyetleri Kapsamında Yapılacak Teslimler………………………….…………………………………………………………...458
ab) Sportif Faaliyetleri Desteklemek Amacıyla Sponsorlar Yapılacak Teslimler………..458
17.3.2.3. Fakirlere Yardım Amacıyla Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek Ve Vakıflara Maliye Bakanlığınca Belirlenen Usul Ve Esaslar Çerçevesinde Bağışlanan Gıda, Temizlik, Giyecek Ve Yakacak Maddelerinin Teslimi ………………………………….....458
a) Bağışın Yapılacağı Dernek veya Vakıflar …………………………..….…………….....459
b) Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği……………………..….……..………..459
c) Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belge……………………………….…..…………......459
d) Dernek ve Vakıflarca Düzenlenecek Belge…………….……………………………......460
e) Kayıt Düzeni ve Beyannamelerde Gösterim……………………………………………...460
17.3.2.4. Bedelsiz Verilen Eğitim Ve Öğretim İstisnası……………….………………..…..460
a) Kanun’un Gösterdiği Oran Kadar Bedelsiz Eğitim Ve Öğretim Hizmeti Verilmesi….461
b) Kanun’un Gösterdiği Oranın Üzerinde Bedelsiz Eğitim Ve Öğretim Hizmeti Verilmesi…………………………………………………………………….………………...462
17.3.3. Yabancı Devletlerin Türkiye’deki Diplomatik Temsilcilik Ve Konsoloslukları İle Yabancı Hayır Ve Yardım Kurumlarınca, 17/1 inci Maddede Sayılan Kuruluşlara Bedelsiz Olarak Yapacakları Teslim Ve Hizmetlere İlişkin Olarak Yapılan Teslim Ve Hizmetler463
17.3.4. Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yönelik Mimarlık Hizmetleri Ve Proje Kapsamındaki Teslimler…………………………………………………………………......464
17.3.4.1. İstisna Kapsamındaki Mal Ve Hizmetler………………………………….……...464
17.3.4.2. İstisna Uygulaması……………………….…………………………………….…...465
17.3.5. Meslek Kuruluşlarının Görevleri Gereği Yaptıkları Hizmetler Ve Basılı Kağıt Teslimleri………………………………………………….…………………………………..465
17.3.5.1. Ruhsat, İzin, Onay Ve Benzeri Hizmetleri İle Bu Hizmetlerle İlgili Olarak Kullanılacak Basılı Kâğıtların Teslimi……………………………..…..……………….…..466
17.3.5.2.Esnaf ve Sanatkârlar Odası Tarafından Basit Usule Tabi Mükelleflerin Defterlerinin Tutulması Karşılığında Alınan Ücretler…………..…..……………..……..466
17.4. ASKERİ AMAÇ TAŞIYAN İSTİSNALAR……………………….…………...……..466
17.5. DİĞER İSTİSNALAR…………………………………………..…………….………..467
17.5.1. Gelir Vergisinden Muaf Esnaf İle Basit Usule Tabi Mükellefler Tarafından Yapılan Teslim Ve Hizmetler……………………………………………………………………….....467
17.5.1.1. Vergiden Muaf Esnaf Tarafından Yapılan Teslim Ve Hizmetler…….………....467
a) Vergiden Muaf Esnaftan Yapılacak Alımlar İçin Gider Pusulası Düzenlenmesi……...467
b) Vergiden Muaf Esnaftan Yapılacak Alımlarda Gelir Vergisi Tevkifatı………….......468
17.5.1.2. Basit Usulde Vergilendirilen Mükellefler Tarafından Yapılan Teslim Ve Hizmetler………………………………………………………………………………..…….469
17.5.2. Gerçek Usulde Vergilendirilmeyen Çiftçiler Ve Vergiden Muaf Serbest Meslek Erbabı Tarafından Yapılan Teslim Ve Hizmetler……………………………….………....469
17.5.3. Gelir Vergisi Kanun’un 81’inci Maddesindeki İşlemler Ve Kurumlar Vergisi Kanunu Uyarınca Yapılan Devir Ve Bölünme İşlemleri…………………………………...470
17.5.3.1. Gelir Vergisi Kanun’un 81’inci Maddesinde Belirtilen İşlemler………..............471
a) Ferdi İşletmenin Veraset Suretiyle Mirasçılara Devri işlemi…………………….…......471
b) Ferdi İşletmenin Sermaye Şirketince Devralınması İşlemi…………………………......471
c) Kollektif ve Komandit Şirketlerin Nevi Değiştirerek Sermaye Şirketi Haline Dönüşmesi……………………………………………………………………..……………....472
17.5.3.2.Kurumlar Vergisi Kanun’un 19-20. Maddeleri Kapsamındaki Devir Ve Bölünme İşlemleri………………………………………………………….………………………….....473
17.5.4. İktisadi İşletmelere Dahil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması İle Sağlık Bakanlığına Bağlı Kurum Ve Kuruluşların Mal Ve Hak Kiralaması İşlemleri.………....473
17.5.4.1. İktisadi İşletmelere Dahil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması…………...473
17.5.4.2. Sağlık Bakanlığına Bağlı Kurum Ve Kuruluşların Mal Ve Hak……….………..475
17.5.5. Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisi Kapsamına Giren İşlemler İle Acentelerin Sigorta İşlemleri Ve KVK nun 7/24 üncü Maddesindeki Kurumların Kredi Teminatı Sağlama İşlemleri……………………………………………………………………….…….475
17.5.5.1. Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisi Kapsamına Giren İşlemler.……….…...475
a) Bankaların KDV Karşısındaki Durumu…………………………..………………….….476
b) Sigorta Şirketlerinin KDV Karşısındaki Durumu……..…………………………….....477
c) Bankerlerin KDV Karşısındaki Durumu…………………………………………….…..478
d) Sigorta Aracılarının KDV Karşısındaki Durumu………………………………..……...480
e) Diğer Özellikli Bazı Durumlar…………………………………………..………………...480
ea) Esas İştigal Konusu Banka Muamele Ve Hizmetleri Olmayan Mükelleflerin Yaptıkları Borç Verme İşlemler……………………………………………….………………………....480
eb)Yurt Dışından Temin Edilen Kredilerin Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu480
ec) Şirket Ortağına Borç Para Verilmesi……………………………….……………….…..481
17.5.5.3. Kurumlar Vergisi Kanun’un 7’nci maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri…………………………………………..…...481
17.5.6. Darphane Ve Damga Matbaası Tarafından Yapılan Teslim Ve Hizmetler İle Milli Piyangonun İşlemleri……………………………………………………………….………...482
17.5.7. Külçe Altın, Külçe Gümüş, Kıymetli Taşlar (Elmas, Pırlanta, Yakut, Zümrüt, Topaz, Safir, Zebercet, İnci, Kübik Virconia) Döviz, Para, Damga Pulu, Değerli Kâğıtlar, Hisse Senedi, Tahvil, Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından İhraç Edilen Kira Sertifikaları Türkiye'de Kurulu Borsalarda İşlem Gören Sermaye Piyasası Araçları İle Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kâğıt, Cam Hurda Ve Atıklarının Teslimi…………..…482
17.5.7.1. Külçe Altın, Külçe Gümüş Ve Kıymetli Taş Teslimlerindeki İstisna……..……..482
17.5.7.2. Döviz, Para, Damga Pulu, Değerli Kâğıtlar, Hisse Senedi, Tahvil Teslimlerindeki İstisna……………………………………………………………………………………….....483
a) Hisse Senedi Ve Tahvil Teslimleri…………………………………………………….......483
b) Döviz, Para, Damga Pulu, Değerli Kâğıt Teslimleri…………………………...….……..484
17.5.7.3. Hurda Ve Atık Maddelerde Yeralan İstisna………………………………….......484
a) Hurda Metalden Elde Edilen Külçeler……………………..………………….………....485
b) İmalat Artıkları……………………………………………………………………….…...485
c) Hurda Ve Atıklarının Çeşitli İşlemlerden Geçirilip İşlenmesi Sonucunda Elde Edilen Ürünler…………………………………………….…………………………………………..486
17.5.7.4. Kira Sertifikalarının Teslimi………………………………………...…………......486
17.5.8. Zirai Amaçlı Su Teslimleri, Köy Tüzelkişilerince Köylerde Yapılan Perakende İçme Suyu Teslimleri, Kamu Kuruluşları, Tarımsal Kooperatifler Ve Çiftçi Birliklerince Yapılan Arazi Islahına Ait Hizmetler……………………..………………………………...487
17.5.8.1. Zirai Sulama Amaçlı Su Teslimleri………………………….………………...…..487
17.5.8.2. Köy Tüzelkişilerince Köylerde Yapılan Perakende İçme Suyu Teslimleri Kamu Kuruluşları…………………………………………………………………………….……...487
17.5.8.3. Kamu Kuruluşları, Tarımsal Kooperatifler Ve Çiftçi Birliklerince Yapılan Arazi Islahına Ait Hizmetler……………………………………………….…………………..…...487
17.5.9. Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler……………………………………..………...487
17.5.9.1. Serbest Bölgelerde Yapılan Taşımacılık Hizmetlerinin KDV Karşısındaki Durumu……………………………………………………………..………………………....489
17.5.9.2 Serbest Bölgelerde Verilen Müşavirlik Hizmetlerinin KDV Karşısındaki Durumu………………………………………………………………………………………..489
17.5.9.3. Serbest Bölgelerde Yapılan İnşaat İşlerinin KDV Karşısındaki Durumu……....490
17.5.10. Boru Hattı İle Yapılan Yabancı Ham Petrol, Gaz Ve Bunların Ürünlerinin Taşınması Hizmetleri……………………………………………………………………..…..491
17.5.11. Organize Sanayi Bölgeleri İle Küçük Sanayi Sitelerinin Kurulması Amacıyla Oluşturulan İktisadi İşletmelerin Arsa ve İşyeri Teslimleri ………………….…………...492
17.5.11.1. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri……………….…...492
17.5.12. Borçların Yeniden Yapılandırılması Kapsamındaki Teslimler…..……………....493
17.5.13. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun İşlemlerine Yönelik İstisnalar…………....493
17.5.14. Basın, Yayın Ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne Verilen Haber Hizmetleri...494
17.5.15. İthal Veya İhraç Mallarına Yönelik Bazı Hizmetlerde Ve Vergisiz Satış Yapılan İşyerlerine Yönelik Kiralamalarda İstisna……………………………………….….……...494
17.5.15.1. İthal Veya İhraç Mallarına Yönelik Bazı Hizmetlerde İstisna…….…………...494
17.5.15.2. Vergisiz Satış Yapılan İşyerlerine (FREE SHOP) Yönelik Kiralamalarda İstisna……………………………………………………………………………………..…...495
17.5.16. Hazinece Yapılan Taşınmaz Mal Teslimleri Ve Kiralamaları İle Hazinece Yapılan İrtifak Hakkı Tesisi İşlemleri İle Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca Yapılan Arsa Ve Arazi Teslimleri…………………………………………………………………………….....497
17.5.16.1. Hazinece Yapılan Taşınmaz Mal Teslimleri Ve Kiralamaları İle Hazinece Yapılan İrtifak Hakkı Tesisi İşlemleri……………………………….………………….…..497
17.5.16.2. Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca Yapılan Arsa Ve Arazi Teslimleri……….499
17.5.17. Kurumların Aktifinde veya Belediyeler ile İl Özel İdarelerinin Mülkiyetinde, En Az İki Tam Yıl Süreyle Bulunan İştirak Hisseleri İle Taşınmazların Satışı Suretiyle Gerçekleşen Devir Ve Teslimler İle Bankalara Borçlu Olanların Ve Kefillerinin Borçlarına Karşılık Taşınmaz Ve İştirak Hisselerinin Bankalara Devir Ve Teslimleri………….…...499
17.5.17.1. Kurumların Aktifinde Veya Belediyeler İle İl Özel İdarelerinin Mülkiyetinde, En Az İki Tam Yıl Süreyle Bulunan Taşınmazların Satışı Suretiyle Gerçekleşen Devir Ve Teslimler…………………………………………………………………………..…………..499
a) Taşınmazların İki Tam Yıl Süreyle Aktifte Bulundurulması……………..…………....499
b) Taşınmazların Ticareti İle Uğraşanların Bu Hükümden Yararlanamayacağı………..500
c) İstisnadan Yararlanmak İçin Kurum Olma Şartı………………………..…………......500
d) İstisnadan Yararlanmak İçin Kar Elde Etme Şartı Veya Kazancı Sermayeye Ekleme Şartı Bulunmadığı………………………………………………………………………….....500
e) İstisnadan Yararlanmak İçin Taşınmazların Devir ve Tesliminin Yapılması.………...501
ea) Şirket Aktifine Kayıtlı Arsaların Kat Karşılığı Müteahhide Verilmesinin KDV Kanunu’nun 17/4-r Maddesinde Düzenlenen İstisna Kapsamına Girip Girmediği……...501
f) Taşınmazlar İçin Daha Önce İndirim Konusu Yapılan KDV…………………….……..502
17.5.17.2. Kurumların Aktifinde En Az İki Tam Yıl Süreyle Bulunan İştirak Hisselerinin Satışı Suretiyle Gerçekleşen Devir Ve Teslimler………………………………………...….502
a) Anonim Şirketlerin Hisse Senetleri İle Anonim Şirketlerin İştirak Hisseleri.………....503
b) Anonim Şirketler Dışındaki İştirak Hisseleri………………………………..………......504
c) İştirak Hisselerinin (Anonim Şirketlerin Hisse Senedine Bağlamış Oldukları Hariç) İki Tam Yıl Süreyle Aktifte Bulundurulması…………………………...………………….…..504
d) İştirak Hisselerinin (Anonim Şirketlerin Hisse Senedine Bağlamış Oldukları Hariç) Ticareti İle Uğraşanların Bu Hükümden Yararlanamayacağı………………….………....505
e) İstisnadan Yararlanmak İçin Kurum Olma Şartı…………………….…………..……..504
f) İstisnadan Yararlanmak İçin Kar Elde Etme Şartı Veya Kazancı Sermayeye Ekleme Şartı Bulunmadığı………………………………………………….…………………….…...505
g) İstisnadan Yararlanmak İçin İştirak Hisselerinin (Anonim Şirketlerin Hisse Senedine Bağlamış Oldukları Hariç) Devir ve Tesliminin Yapılması…………..................................505
h) İştirak Hissesi(Anonim Şirketlerin Hisse Senedine Bağlamış Oldukları Hariç) İçin Daha Önce İndirim Konusu Yapılan KDV………………………………………………….……..505
17.5.17.3. Bankalara Borçlu Olanların Ve Kefillerinin Borçlarına Karşılık Taşınmaz Ve İştirak Hisselerinin (Müzayede Mahallerinde Yapılan Satışlar Dahil) Bankalara Devir Ve Teslimleri………………………………………………………………………………….…..505
17.5.18. Özürlüler İçin Özel Olarak Üretilmiş Her Türlü Araç-Gereç Ve Bilgisayar Programlarının Teslimine İlişkin İstisna…………………………………….…….………..507
17.5.18.1. İstisnanın Kapsamı…………………………………………...……….…………..507
17.5.18.2. İndirim Ve İade…………………….…………………………………...…..……..508
17.5.19. Teminat Gösterilen Veya İpotek Konulan Konutun, Konut Finansman Kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, İpotek Finansmanı Kuruluşları Ya Da Üçüncü Kişilere Teslimi………………………………………………………………..……..508
17.5.20. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Teslimi…………………………………………………………………………..509
17.5.20.1. Lisanslı Depocuya Tevdi Edilen Ürünlerde KDV………………………….…....509
17.5.20.2. Ürün Senetlerinin El Değiştirmesinde KDV……………….………………..…..510
17.5.21. Menkul, Gayrimenkul ve Maddi Olmayan Varlıkların, Varlık Kiralama Şirketlerine Devri İle Bu Varlıkların Varlık Kiralama Şirketlerince Kiralanması ve Devralınan Kuruma Devri…………………………………………………….……….….....512
17.5.22. Sigorta Tahkim Komisyonu Tarafından Münhasıran Uyuşmazlıkların Çözümüne İlişkin Olarak Verilen Hizmetler…………………………………………………………….513
17.5.23. Finansal Kiralama Şirketlerince Bizzat Kiracıdan Satın Alınıp Geriye Kiralanan Taşınmazlara Uygulanmak Üzere Ve Kiralamaya Konu Taşınmazın Mülkiyetinin Sözleşme Süresi Sonunda Kiracıya Devredilecek Olması Koşulu İle Kiralanmaya Konu Taşınmazların Kiralayana Satılması, Satan Kişilere Kiralanması Ve Devri……….….....513
MADDE 18: İSTİSNADAN VAZGEÇME………….……………………………..……......516
18.1. GENEL AÇIKLAMA………………………………………………………….....…....516
18.2. İSTİSNADAN VAZGEÇMENİN USUL VE ŞARTLARI………………………...... 517
18.2.1. İstisnadan Vazgeçilebilecek İşlemler………………………………..………..……..517
18.2.2. İstisnadan Vazgeçilemeyecek İşlemler…………………………..………………......517
18.2.2.1. KDV Kanunu’nun 17’nci Maddesinin Birinci Fıkrasında Yer Alan İstisnalar...517
18.2.2.2. KDV Kanunu’nun 17’nci Maddesinin İkinci Fıkrasında Yer Alan İstisnalar….518
18.2.2.3. Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar…………………………………….…………......519
18.2.2.4. Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisi Kapsamına Giren İşlemler Ve Sigorta Aracılarının Sigorta Şirketlerine Yaptığı Sigorta Muamelelerine İlişkin İşlemler...........520
18.2.3. İstisnadan Vazgeçmek İçin İzin Alma Zorunluluğu……………..………..……....520
18.2.4. İstisnadan Vazgeçmenin İşlem Bazında Mümkün Olması………..……………….520
18.2.5. İstisnadan Vazgeçmenin Devam Etmekte Olan İşler Bakımından Geçerli Olmayacağı………………………………………………………….……………..……..…..521
18.2.6. İstisnadan Vazgeçenlerin Tercihlerini Yeniden Değiştirmeleri Gereken Süre.…..521
18.2.7. Alıcılar İstisnadan Vazgeçemezler…………………………..………………………521
18.3. İSTİSNADAN VAZGEÇMEK GERÇEKTEN AVANTAJLI MIDIR?.....................522
MADDE 19: İSTİSNALARIN SINIRI……………………………………….……………...524
19.1. GENEL AÇIKLAMA…………………………………………….………………….…524
19.2. İSTİSNALARIN SINIRI……………………….……………………………………....524
III-ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: VERGİNİN MATRAHI, ORANI VE İNDİRİMİ
MADDE 20: TESLİM VE HİZMET İŞLEMLERİNDE MATRAH….………………......526
20.1. GENEL AÇIKLAMA…………………………………………………………………..526
20.2. BEDEL DEYİMİ……………………………………………………………………..…526
20.3 TARİFELİ İŞLER İLE BEDELİN BİLETLE TAHSİL EDİLDİĞİ HALLER…….526
20.4 PERAKENDE SATIŞLARDA VERGİ DAHİL FİYAT UYGULAMASI…………..528
20.5. TESLİM VE HİZMET İŞLEMLERİNDE MATRAH İLE İLGİLİ ÖZELLİK TAŞIYAN BAZI DURUMLAR………………………………………………………….…..528
20.5.1. Sözleşmede Yer Alan Bedele KDV Dahil Olup Olmadığı………………………....528
20.5.2.Avukatlık Vekâlet Ücretlerinde KDV…………………………..…………………...528
MADDE 21: İTHALATTA MATRAH………………………….……………………….….531
21.1. GENEL AÇIKLAMA………………………………………………..………………...531
21.2. İTHAL EDİLEN MALIN GÜMRÜK VERGİSİ TARHINA ESAS OLAN KIYMETİ…………………………………………………………….…………………..…...532
21.2.1. İthal Malın Gümrük Vergisine Tabi Olup Kıymet Esasına Göre Alınması……..532
21.2.2. İthal Malın Gümrük Vergisine Tabi Olup Kıymet Esasına Göre Alınmaması….532
21.2.3. İthal Malın Gümrük Vergisinden Muaf Olması……………………………..…….533
a) İthal Edilen Mala ilişkin Gümrük Vergisi Tutarının Hesaplanmas…………………...533
b) Özel Tüketim Vergisi Matrahının ve Tutarının Hesaplanması……………………......533
c) Katma Değer Vergisi Matrahının ve Tutarının Hesaplanması……….……………......533
21.3. İTHALAT SIRASINDA ÖDENEN HER TÜRLÜ VERGİ, RESİM, HARÇ VE PAYLAR……………………………………………………………………………………....534
21.4. GÜMRÜK BEYANNAMESİNİN TESCİL TARİHİNE KADAR YAPILAN DİĞER GİDERLER VE ÖDEMELER………………………………..…………………………......534
21.5. İTHALATTA MATRAH İLE İLGİLİ GENEL BİR DEĞERLENDİRME……......535
21.6. ÖZELLİK TAŞIYAN BAZI DURUMLAR………………………..……………........536
21.6.1. İthalatın Finansmanında Kullanılan Ve Yurtdışından Temin Edilen Kredilere Ait Faizin İthalat KDV Matrahına Dahil Olup Olmadığı………………………………..…...536
21.6.2. Mal İthalatı Nedeniyle Ortaya Çıkan Kur Farkları………………..……..…........537
21.6.3. Hizmet İthalatı Nedeniyle Ortaya Çıkan Kur Farkları…………………………...537
MADDE 22: ULUSLARARASI YÜK VE YOLCU TAŞIMALARINDA MATRAH…....539
22.1.GENEL AÇIKLAMA……………………………………………………………..........539
22.2.ULUSLARARASI YÜK VE YOLCU TAŞIMALARINDA MATRAH……………..539
MADDE 23: ÖZEL MATRAH ŞEKİLLERİ……………………….…………….……......540
23.1. GENEL AÇIKLAMA…………………………………………………………………..540
23.2. SPOR-TOTO, MİLLİ PİYANGO, DİĞER OYUN VE PİYANGOLARDA KDV MATRAHI……………………………………………………………………………............541
23.2.1. Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara Bayilerinin KDV Karşısındaki Durumu………………………….……………………………………………………….…....542
23.3. AT YARIŞLARI VE DİĞER MÜŞTEREK BAHİS VE TALİH OYUNLARINDA MATRAH………………………………………….……………………………………….....543
23.3.1. Ganyan Bayilerinin KDV Karşısındaki Durumu………………….…………….....544
23.4. PROFESYONEL SANATÇILARIN YER ALDIĞI GÖSTERİLER VE KONSERLER İLE PROFESYONEL SPORCULARIN KATILDIĞI SPORTİF FAALİYETLER, MAÇLAR VE YARIŞLARDA MATRAH………….……………….....547
23.5. GÜMRÜK DEPOLARINDA VE MÜZAYEDE MAHALLERİNDE YAPILAN SATIŞLARDA MATRAH…………………………………………….……………………...547
23.6. TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK KANUNU KAPSAMINDA DÜZENLENEN ÜRÜN SENETLERİNDE MATRAH……………………..……………...548
23.7. ALTIN İHTİVA EDEN MALLARIN TESLİMİNDE KDV MATRAHI….………..548
23.8. MALİYE BAKANLIĞINCA ÖZEL MATRAH ŞEKLİNE TABİ TUTULAN İŞLEMLER…………………………………………………………………………………....550
23.8.1.Külçe Gümüş Tesliminde Özel Matrah …………………………………..………....550
23.8.2.Alkollü İçki Satışlarında Özel Matrah………………………………..……………..551
23.8.3.Tütün Mamullerinde Özel Matrah………………………………….…………..…...552 23.8.4. Gazete, Dergi Ve Benzeri Periyodik Yayınlarda Özel Matrah………...……….....553 23.8.5. Belediyeler Tarafından Şehir İçi Yolcu Taşımacılığında Kullanılan Biletler Ve Kartlarda Özel Matrah……………………………………………………..………………..553 23.8.6. Telefon Kartlarında (Kontör) Özel Matrah………………………………………...554 23.8.7. Araç Plakaları İle Basılı Evraklarda Özel Matrah …………………….………......554 23.8.8. Kıymetli Taş Teslimlerinde Özel Matrah……………………..………………….....555
MADDE 24: MATRAHA DAHİL OLAN UNSURLAR…………………………………...557
24.1. GENEL AÇIKLAMA……………………………………………..…………………....557
24.2. TESLİM ALANIN GÖSTERDİĞİ YERE KADAR SATICI TARAFINDAN YAPILAN TAŞIMA, YÜKLEME VE BOŞALTMA GİDERLERİ…………………........557
24.3. AMBALAJ GİDERLERİ, SİGORTA, KOMİSYON VE BENZERİ GİDER KARŞILIKLARI İLE VERGİ, RESİM, HARÇ, PAY, FON KARŞILIĞI GİBİ UNSURLAR………………………..………………………………………………………....558
24.3.1. Ambalaj Giderleri………………………………………………………………….....558
24.3.1.1. Kap Ve Ambalajının Geri Verilmesinin Mutad Olmadığı Haller……................558
24.3.1.2. Kap Ve Ambalajının Geri Verilmesinin Mutad Olduğu Haller……..…………..559
24.3.2. Sigorta, Komisyon Ve Benzeri Gider Karşılıkları………………….………………559
24.3.3. Vergi, Resim, Harç, Pay Ve Fon Karşılığı Gibi Unsurlar……………………........560
24.4.VADE FARKI, FİYAT FARKI, FAİZ, PRİM GİBİ ÇEŞİTLİ GELİRLER İLE SERVİS VE BENZERİ ADLAR ALTINDA SAĞLANAN HER TÜRLÜ MENFAAT, HİZMET VE DEĞERLER……………………………………………………..…….….......560
24.4.1. Vade Farkları……………………………………………………………………........560
24.4.1.1. Vade Farklarına Uygulanacak KDV Oranı………………..………………..…….561
24.4.1.2. Vade Farklarına İlişkin Faturanın Düzenlenmesi……………..……………........562
24.4.2. Fiyat Farkları……………………………………………………………………........562
24.4.3. Faizler…………………………………………………………………………….......563
24.4.4. Kur Farkları……………………………………………………………………….....564
24.4.4.1. Dönem Sonu Değerlemeler Nedeniyle Ortaya Çıkan Kur Farkları.…………....565
24.4.5. Servis Ve Benzer Adlarla Sağlanan Hizmet Ve Menfaatler…….………………....566
24.5. MATRAHA DAHİL OLAN UNSURLAR İLE İLGİLİ ÖZELLİKLİ DURUMLAR……………………………………………..…………………….………….....566
24.5.1. Maddi Duran Varlık Değerlemesinde Vade Farkları……….………………….....566
24.5.2. Elektirk, Telefon, Doğalgaz Ve Su Faturalarındaki Gecikme Zamları…………..567
MADDE 25: MATRAHA DAHİL OLMAYAN UNSURLAR………….…………….…...569
25.1. GENEL AÇIKLAMA………………………………………………..………………....569
25.2. TESLİM VE HİZMET İŞLEMLERİNDE FATURA VE BENZERİ VESİKALARDA GÖSTERİLEN TİCARÎ TEAMÜLLERE UYGUN MİKTARDAKİ İSKONTOLAR………………………………………………………………………….…….569
25.2.1. İskonto Fatura Ve Benzeri Belge Üzerinde Gösterilmiş Olmalıdır …….………...569
25.2.2. Iskonto Ticari Teamüllere Uygun Olmalıdır…………………………..………......570
25.2.3. Iskontoların Dekontla Bildirilmesi…………………………………………………..570
25.2.4. Doğrudan Bedelsiz Mal Verilmesi Şeklindeki Ayni İskontolar..………………....571
25.2.5 Bedelin Vadesinden Önce Ödenmesi Nedeniyle Yapılan İskontolar……………..574
25.3. HESAPLANAN KATMA DEĞER VERGİSİ…………………..…………….……...576
25.4. CİRO PRİMLERİ…………………………………………………………….………..576
25.4.1. Yurt İçi Firmalardan Elde Edilen Ciro Primleri……………………………….....577
25.4.2. Yurt Dışı Firmalardan Elde Edilen Ciro Primleri………………….……………..578
MADDE 26: DÖVİZ İLE YAPILAN İŞLEMLER………………………………………....581
26.1. GENEL AÇIKLAMA…………………………………………………………..……...581
26.2. DÖVİZLE YAPILAN İŞLEMLERDE DÖVİZİN TL YE ÇEVRİLECEĞİ TARİH………………………………………………………………………………..………..581
26.2.1. Bedelin Geç Ödenmesine Bağlı Olarak Ortaya Çıkan Kur Farkları……………...581
26.2.2. Satıcı Lehine Oluşan Kur Farkları…………………………………..………............583
26.2.3. Alıcı Lehine Oluşan Kur Farkları……………….……………………..……..……..584
26.2.4. Kur Farklarına Uygulanacak KDV Oranı……….………………………………...585
26.2.5. Kur Farkının KDV Hariç Bedel Üzerinden Hesaplanması………………………..585
26.2.6. Kur Farkı Faturasının Düzenleneceği Tarih………………………………............586
26.2.7. Mal Veya Hizmet Bedeline Ait Ödemenin Taksitler Halinde Yapılması………...586
26.2.8. Dönem Sonu Değerlemeleri Nedeniyle Ortaya Çıkan Kur Farklarında KDV…...586
26.2.9. Bedelin Döviz Cinsinden İfade Edildiği Vadeli Satışlar Karşılığında Alınan Çek Ve Senetlerin Vadesinden Önce Ciro Edilmesi Veya Kırdırılması……………………..........587
26.2.10. Mal Veya Hizmet Alımında Döviz Cinsinden Avans Verilmesi……….…...........587
26.2.11. Mal İthalatı Nedeniyle Ortaya Çıkan Kur Farkları……………………..…..…....588
26.2.12. Hizmet İthalatı Nedeniyle Ortaya Çıkan Kur Farkları……………………...…...589
MADDE 27: EMSAL BEDELİ VE EMSAL ÜCRETİ…………………….…………….....591
27.1. GENEL AÇIKLAMA……………………………………………….……………….....591
27.2. BEDELİ BULUNMAYAN VEYA BİLİNMEYEN TESLİMLER……..…………....592
27.3. BEDELİN BARİZ ŞEKİLDE DÜŞÜK OLMASI…………………….……………....592
27.3.1. Bedelin Hangi Durumlarda Düşük Sayılacağı……………………………………..592
27.3.2. Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Kurulan, Belirli Bir Süre İşletilen Tesislerin İşletme Süresi Sonunda İlgili Kuruma Devrinde KDV…………..………………………...593
27.3.3. Finansal Kiralamalarda KDV………………………………………………….…..593
27.3.4. Araç Satışlarının KASKO Bedelinin Altında Olması………………..…………...594
27.4. EMSAL BEDELİN VEYA EMSAL ÜCRETİN TESBİTİ………….…………….....594
27.4.1. Ortalama Fiyat Esası………………………………………………….…….…….….594
27.4.2. Maliyet Esası……………………………………………………………………….….595
27.4.3. Takdir Esası…………………………………………………………………………...595
27.5. MESLEKİ HİZMETLERDE TARİFE İLE TESPİT EDİLEN ÜCRETLER……...595
27.5.1. Serbest Meslek Faaliyetinde Emsal Bedel……………………………….………….595
27.5.2. Ticari Kazançlarda Asgari Fiyat Tarifesinin Altında Ücret Alınması…………....596
27.5.3. Tarifedeki Bedelden Daha Yüksek Bedelle Hizmet Verilmesi Halinde….……….597
27.5.4. Tarifede Yeralan Ücretten İskonto Düşülemeyeceği …………………..…..………….597
27.5.5. Bedelsiz Hizmet Verilmesi Halinde …………………….……………………………..597
27.6. EMSAL BEDEL UYGULAMASINDA DİĞER ÖZELLİKLİ DURUMLAR……...597
27.6.1. İşletmede Yer Alan Vergiye Tabi Malın Veya Hizmetin Vergiye Tabi İşlemler Dışındaki Amaçlarla İşletmeden Çekilmesi……………………………..…………………..597
27.6.1.1. Vergiye Tabi Malın Veya Hizmetin Özel Tüketime Konu Edilmesi…………....598 27.6.1.2. Vergiye Tabi Malın Veya Hizmetin Başka Kişi Ve Kuruluşlara Bağışlanması……………………………..……………………………………………...........599
27.6.1.3. Vergiye Tabi Mal Veya Hizmetin Personele Verilmesi………………………......600
27.6.2. İşin Bırakılmasından Sonra Yapılan Teslimler……………………..………..........600
27.6.3. Özel Maliyet Konusu Malların Bedelsiz Mal Sahibine Devri…………….………..601
27.6.4. Arsa Karşılığı İnşaat İşleri……………………………………..…………………....604
27.6.5. Promosyon, Numune Ve Eşantiyon Mallar………………………….……………...604
27.6.6. Ana Firmaların Bayilerine Bedelsiz Donanım Vermesi……………………...........605
27.6.6. 1. Donanımın Bayilere Bedelsiz Kiralanması (Emaneten Verilmesi) ….…...........605
27.6.6.2. Donanımın Bedelsiz Olarak Verilmesi…………………………………………….606
27.6.7. Özel Okullarca Verilen Bedelsiz Eğitim Ve Öğretim …………….….…………...606
MADDE 28: ORAN…………………………………………………………………………..608
28.1. GENEL AÇIKLAMA……………………………………………………..……….......608
28.2. KDV ORANLARI……………………………………………………………………...608
28.2.1. %1 Oranında KDV ye Tabi Teslim Ve Hizmetler…………………………...........609
28.2.2. %8 Oranında KDV ye Tabi Teslim Ve Hizmetler………………….……………...614
28.2.2.1. Gıda Maddeleri……………………………………………..…………………......614
28.2.2.2. Diğer Mal Ve Hizmetler……………………………………….………………......614
28.2.2.3. İthalatta uygulanacak KDV Oranları ……………………………………….......622
28.3. KDV ORAN UYGULAMASINDA ÖZELLİK TAŞIYAN DURUMLAR……….....622
28.3.1. Konut Teslimlerinde KDV…………………………………………….……………..622
28.3.1.1. Düzenlemenin Geçerli Olduğu İller…………………………………….………....623
28.3.1.2. Düzenlemenin Yürürlüğe Gireceği Tarih………………………………..……….623
28.3.1.3. Düzenlemede Yer Alan Emlak Vergisi Değerleri…………………..………….....623
28.3.1.4. Düzenlemedeki KDV Oranları Belirlenirken Hangi Tarihteki Arsa Birim m2 Vergi Değerinin Dikkate Alınacağı……………………………………………………….624
28.3.1.5. Büyükşehirdeki 150 m2 Üstündeki Konut Teslimlerinde KDV Oranı……..624
28.3.1.6. 2012/4116 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararında Yer Alan “Lüks Veya Birinci Sınıf İnşaat” İfadesi…………………………………………………………………………….624
28.3.1.7. 2012/4116 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Kapsamına Girmeyen Konutlar625
28.3.2. Geceleme Hizmetlerinde KDV…………….…………………………………….626
28.3.2.1. Kapsam……………………………………………..…………………………..626
28.3.2.2. Konaklama İşletmelerinde Kullanılan Alkollü İçecekler Dolayısıyla Yüklenilen KDV…………………………………………………………………………………….... 627
28.3.3.Yiyecek ve İçecek Sunulan Yerlerde KDV Oran Uygulaması………..…..…...629
28.3.3.1. Kapsam…………………………………………………………………..……..629
28.3.3.2. Yemek Çeki, Kuponu ve Kartlarının Kullanıldığı Yemek Hizmetlerinde Organizatör Firmaların Durumu………………………………………………….…….630
28.3.4. Kullanılmış Binek Otomobillerde KDV………………………………..………..630
28.3.4.1. Binek Otomobilin Alış KDV sini İndirim Hakkı Bulunmayanların Otomobil Satışlarında KDV………………………………………………..………………………..631
28.3.4.2. Binek Otomobilin Alış KDV sini İndirim Hakkı Bulunanların Otomobil Satışlarında KDV……………………………………………………..………………......631
28.3.5. Kırtasiye Ürünlerinde KDV……………………………..……………….….…...632
28.3.6. Vade Farkları Ve Kur Farkları………………………………….……………....633
28.3.6.1.Vade Farkları………………………………………………………………..…..633
28.3.6.2. Kur Farkları………………………………………………………………..…...633
28.3.7. Ciro Primleri…………………………………………………………………..…..634
28.3.8. Toptancı Hallerinde Faaliyet Gösterenler Tarafından Yapılan Teslimler…....634
28.3.9. Bahçeli Evlerde KDV Oranı…………………………………………..………....635
28.3.10. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimi……….……….…....636
28.3.11. Finansal Kiralama İşlemlerinde KDV Oranı……………………...…………..636
28.3.12. Prefabrik Konutlarda KDV .Oranı…………………………………………....637
28.3.13. Eğitim Hizmetlerinde KDV Oranı……………………………………….……..637
28.3.14. Sebze-Meyve Komisyoncularında Belge Düzeni Ve Uygulanacak KDV Oranı…………………………………………………….………………………………....638
28.3.14.1. Komisyoncular Tarafından Düzenlenen Satış Faturası Tarafından Düzenlenen Sevk İrsaliyesi……………………………..………………………..……………………..639
28.3.14.3. Komisyoncular Tarafından Düzenlenen Komisyon Faturası…..…………..640
28.3.14.4. Komisyonculara Gerçek Usulde Vergilendirilen Çiftçiler Veya Tüccarlar Tarafından Gönderilen Mallar İçin Yapılacak İşlem…………………………………….640
28.3.14.5.Komisyonculara Gerçek Usulde Vergilendirilmeyen Çiftçiler Tarafından Gönderilen Mallar İçin Yapılacak İşlem…………………………………………….......642
28.3.14.6. Komisyoncular Tarafından Düzenlenen Faturada Hesaplanacak KDV Oranı…………………………………………………………………………………….....642
28.3.14.7. Komisyon Bedeli Üzerinden Hesaplanacak KDV Oranı……………............643
28.3.14.8. Komisyoncular Tarafından Yapılacak Gelir Vergisi Tevkifatı….…….…...643
28.3.14.9. Komisyoncular Tarafından Ödenecek Hal Rüsumuna KDV Hesaplanıp Hesaplanmayacağı …………………………………………….……………………………..644
28.3.15. Jakuzi, Mobilya, Ankastreli Mutfağa Sahip Konut Teslimlerinde KDV Oranı………………………………………………………………………………………..…645
28.3.16. İkiz Ev Teslimlerinde KDV Oranı…………………………………………..……..646
28.3.17. Home Ofis Teslimlerinde Uygulanacak KDV Oranı………….…………………..646
28.3.18. Elektronik Kitapta Uygulanacak KDV Oranı……………………………….…..647
28.3.19. Ramazan Paketlerinde Uygulanacak KDV Oranı……….……………………....647
28.3.20. Doblo, Kango, Connect, Partner, Berlingo, Caddy Tarzı Araçlar, Starex, Traffic, Transit, Caravelle Tarzı Araçlar İle Pikap Tazrı Araçlarda KDV Oranı......................648
28.3.20.1. Binek Otomobil Tanımı…………………………………………..………..…….648
28.3.20.2. Binek Otomobilde KDV Oranı…………………………………….…………....649
28.3.20.3. Teslimi %1 KDV Oranına Tabi Doblo, Kango, Connect, Partner, Berlingo, Caddy Tarzı Araçlar İle Starex, Traffic, Transit, Caravelle Tarzı Araçlar…………......651
28.3.20.4. Teslimi %18 KDV Oranına Tabi Doblo, Kango, Connect, Partner, Berlingo, Caddy Tarzı Araçlar İle Starex, Traffic, Transit, Caravelle Tarzı Araçlar…..……….....652
28.3.20.5. Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.04 Tarife Pozisyonunda Sınıflandırılan Araçların 87.03 Tarife Pozisyonuna Sokulması Halinde KDV Oranı………………….....654
28.3.20.6. Pikap Türü Araçlarda KDV Oranı……………………………………………....654
28.3.21. Apart Tarzı Otellerin Sonradan Konut Olarak Satılması Halinde KDV Oranı…….………………………………………………………………………………….....656
28.3.22. Devre Mülk Ve Devre Tatil Sözleşmelerinde KDV Oranı…………………….....656
MADDE 29: VERGİ İNDİRİMİ………………………………………….……………........658
Dostları ilə paylaş: |