Keçəl İsmayıl və şeytan

Söyləyəni: Göyçə mahalının Dərə kəndindən olan Zəhra Baratəli qızı


Kəndli və dəvə
Biri vardı, biri yox idi. Bir kənddə iki yaxın dost vardı. Onlardan birinin bir dəvəsi, o biri dostunun isə uzunqulağı vardı. Uzunqulağı olan dost hər gün meşəyə gedər, odun gətirib bazarda satar, külfətini çətinliklə dolandırırdı. Bir gün dəvəsi olan dost uzaq səfərə çıxmalı olur. Dostunun yanına gəlib deyir:

-Ay dost, mən uzaq səfərə çıxmalıyam. Dəvəmi isə yalnız sənə etibar edirəm. Onun altı aylıq yemini qoyub gedirəm. Hər gün vaxtlı-vaxtında yemini, suyunu verərsən. Çalış ki, dəvə arıqlamasın.

O, dostuna tapşırığını verib xudahafizləşdi. Qonşu isə adəti üzrə meşəyə oduna gedəndə dəvəni də aparır. Ancaq, onu uzunqulağın quyruğuna bağlayırdı. Odunu uzunqulağa yükləyir, dəvənin noxtasını da onun quyruğuna keçirib bazara üz tuturdu. Alverini edib evinə dönürdü. Altı ay, dəvənin sahibi gələnə qədər bu hal-qəziyyə davam edir. Vaxt gəlir, vədə keçir, dəvə yiyəsi səfərdən qayıdır. Dostu ilə səmimi görüşüb hal-əhval tutur. Sonra da dəvəsinin yanına gəlir, onu aparmaq istəyir. Görür ki, dəvə çox arıqlayıb. Qonşusundan soruşur:

-Ay dost, bəs mən dəvəmi sənə etibar etdim. Niyə bunun yemini, suyunu kəm etmisən ki, dəvə belə arıqlayıb?

Dostu and-aman edir ki, dəvənin yemini vaxtlı-vaxtında vermişəm, ona bircə odun parçası da yükləməmişəm. Dəvə sahibi inanmır. İnad eləyir ki, mənim dəvəmi sən arıqlatmısan. Ya yemini verməmisən, ya da işlətmisən. Dostu üzünü Allaha tutub yalvarır:

-Ay Allah, bu dəvəyə dil ver, qoy nahaq haqqı üstələməsin, bizim də aramıza nifaq düşməsin.

Allahdan vəhy gəlir, dəvə insan kimi dil açıb danışır:

-Ey mənim sahibim. Bu kişi, doğrudan da, məni nə işlətmədi, nə də ac saxlamadı. Ancaq noxtamı uzunqulağın quyruğuna bağladı. Bu dərd də məni üzdü. Ona görə də, bu kökə düşdüm.