Kentplan uyanık sok. No : 10/6 Levent Çetin 17100 Çanakkale Şehir Plancısı Tel/Fax : [phone]

KENTPLAN Uyanık sok. No :10/6 Levent Çetin 17100 Çanakkale

Şehir Plancısı Tel/Fax : [phone]

ÇANAKKALE İLİ, AYVACIK İLÇESİ

SAZLI KÖYÜ, AKÇAKIL MEVKİİ

PAFTA: I16C24B

ADA:141 PARSEL: 62, 97

NAZIM İMAR PLANI

ÖLÇEK: 1/5000

1. Ayvacık İlçesinin Özellikleri

1.1. Ayvacık İlçesi Coğrafi ve Demografik Özellikleri

Ayvacık ilçesi, Çanakkale´nin güney batısındadır. Doğuda Mıhlı çayı, batıda Ege Denizi, kuzeyde Kazdağı, güneyde Edremit Körfezi ile çevrelenmiş olup kuzey ve kuzeydoğudan Ezine ve Bayramiç ilçelerine, doğu ve güneydoğudan Balıkesir ilinin Edremit ilçesine sınırları dayanmaktadır.

Toplam Nüfus	32.187
Kır Nüfusu	23.707
Kent Nüfusu	8.480
Yüz Ölçümü	893 km2
Merkeze Uzaklık	69.4 km
Köy Sayısı	64
Belediye Sayısı	2
Yönetim	Kaymakam
İlçe olduğu tarih	1876

İlçenin yüzölçümü 893 km²’dir. Denizden yüksekliği 270 m olan volkanik bir plato üzerinde bulunan Ayvacık, arazi yapısı bakımından dağlık ve tepeliktir. İlçenin %18‘ni düzlükler, % 38’ni dağlar, %44 ‘ünü yamaçlar ve tepeler meydana getirmektedir. Başlıca dağları; Kazdağı, Kavak Dağı, Dikili Dağ, Dede Dağı, Kozlu Dağı, Pınar Dağı, Koca Kaya Dağı, Beşik Dağı ve Ahmetler dağlarıdır. Kuzey Güney yönünde uzanıp denize dik olarak inerler. İlçenin en büyük ovası 30 km² ile Tuzla Ovası'dır. Bunu Kösedere ve Babakale Ovaları izler. İlçenin 78 km' lik uzun bir sahil şeridi vardır (Web 1.1, Ocak,2016).

1.2. Ayvacık İlçesi Ekonomik Özellikleri

1.2.1. Tarım

Ayvacık ilçesinin toplam alanı 92.855 ha’dır. Alanın 50,94’ünü orman alanları, %37,07’sini işlenebilir tarım alanları, %7,40’ını çayır - mera arazileri ve %4,59’unu yerleşim alanları ve tarıma elverişsiz araziler kaplamaktadır. İlçenin işlenebilir tarım alanlarının %59,09’unu tarla arazileri, %33,97’sini zeytin arazileri, %3,46’sını meyve arazileri, %3,31’ini sebze arazileri ve %0,18’ini bağ arazileri oluşturmaktadır (Şekil 1.1).

Şekil 1.1 Ayvacık ilçesi arazi kullanımı (Çanakkale İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, 2013)
İşlenebilir arazinin kullanımında önemli bir alana sahip olan zeytin arazileri ilçenin tarımsal üretimde ve özellikle ihracatta payının artmasını sağlamaktadır. Zeytinin hem ürün olarak hem de işlendikten sonra zeytinyağı olarak pazarlanması ilin ekonomisine önemli katkılarda bulunmaktadır.

Ayvacık’ta tarımsal üretime ayrılmış 21.359 hektarlık alanın %52,64’lük kısmı zeytin üretimine ayrılmıştır. Zeytin üretimi ilçenin toplam bitkisel üretiminin %25,89’unu oluşturmaktadır. Bununla birlikte toplam işlenebilir arazinin %5,11’ini kaplayan sebze üretimi üretimin %29,93’ünü karşılamaktadır. Yem bitkileri üretimi %27,61 değeriyle ilçenin bitkisel üretiminde üçüncü sıradadır. Ayrıca Ayvacık ilçesinde endüstri bitkileri üretimi yapılmamaktadır (Tablo 1.1). Çanakkale’nin zeytin üretiminin %39,41’ini ve baklagil üretiminin %8,28’ini Ayvacık karşılamaktadır (Çanakkale İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, 2013).

Tablo 1.1 Ayvacık ilçesi bitkisel üretim değerleri

Bitkisel Üretim Türleri	Alan		Üretim		Verim
	ha	%	Ton	%	%
Tahıl Üretimi	4.090	19,15	14.703	11,57	359,53
Baklagil Üretimi	2.830	13,25	605	0,48	21,38
Yağlı Tohum Üretimi	2	0,01	1	0,00	66,67
Yumrulu Bitkiler	3	0,01	67	0,05	2.392,86
Yem Bitkileri Üretimi	897	4,20	35.087	27,61	3.913,78
Sebze Üretimi	1.092	5,11	38.031	29,93	3.484,29
Meyve Üretimi	1.144	5,36	5.223	4,11	456,56
Bağcılık	59	0,28	472	0,37	800,00
Zeytin Üretimi	11.244	52,64	32.898	25,89	292,58
Toplam Üretim Üretim	21.359	100,00	127.087	100,00	595,01

Kaynak: Çanakkale İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, 2013
Ayvacık’ta 529 tonluk bakla (y. kuru), 52 tonluk nohut, 31.108 tonluk yağlık zeytin ve 1.790 tonluk sofralık zeytin üretimi yapılmaktadır. Üretilen bu ürünler ilçenin baklagil ve zeytin üretiminde il genelinde önemli bir yere sahip olmasını sağlamaktadır. Bunun yanında ilçe için önemli olan tahıl, yem bitkileri ve sebzelerde 7.385 tonluk buğday (kuru), 3.745 tonluk arpa (kuru), 989 tonluk yulaf (dane), 11.220 tonluk silajlık mısır (1.üretim), 13.230 tonluk fiğ (yeşil ot), 23.760 tonluk sofralık domates, 2.850 tonluk sofralık hıyar ve 2.214 tonluk salçalık biber üretimi yapılmaktadır (Çanakkale İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, 2013).

Ayvacık zeytin ve baklagil üretiminde il bazında kayda değer üretim yapsa da özellikle zeytin üretiminin arttırılması ve üretimde verimin yükseltilmesi ilçenin ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunacaktır. İlçenin toplam tarımsal üretiminin arttırılması, zeytin ve baklagil üretimi başta olmak üzere tüm tarımsal üretim şekillerinde teşviklerin sağlanması ve üretici kooperatiflerinin etkinliğinin arttırılması ile mümkün olabilir. Bu yönde verilen teşviklerden Ayvacık ilçesinde ki işletmelere il genelinde %43 ‘lük bir oranda zeytinyağı prim desteklemeleri yapılmaktadır. Bununla birlikte hâlihazırda ihracatı yapılan zeytinde kalitenin ve verimin arttırılması ihracat için önemli bir adım olacaktır.

Zeytin üretiminde ilçenin yalnız il genelinde değil bölge ve ülke genelinde de ön plana çıkması için gerekli olan miktar artışının yanında birim fiyatı arttırmak veya ihracat alanını genişletmek amacıyla zeytinin kalitesinde artış yakalanmalıdır.

İlçe genelinde işletmeler incelendiğinde, tarımsal işletmelerin tüm işletmelerin %51’ini oluşturduğu gözlense de il genelinde ki işletmelere bakıldığında Ayvacık ilçesi küçükbaş işletme sayısı ile ön plana çıkmaktadır. Tarım ve mera alanlarının oluşu bu işletmelerin yetiştiricilik amacıyla kurulduklarını ve ilçenin bu yönde ki potansiyelini değerlendirilebileceğini göstermektedir.

1.2.2. Hayvancılık

Ayvacık ilçesinde hayvancılık önemli gelir kaynakları arasındadır. Peynir üretiminde önemli bir yere sahip olan ilçede küçükbaş hayvancılık diğer ilçelere göre daha büyük oranda yapılmaktadır (Şekil 1.2).

Şekil 1.2 Ayvacık ilçesinde bulunan büyükbaş, küçükbaş, kümes hayvanı ve arı sayıları (Çanakkale İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, 2013)
1.2.3. Su Ürünleri

Çanakkale'de yetiştiricilik amacıyla kiralanan göletlerden Kösedere Göleti Ayvacık ilçesinde bulunmakta ve sazan balığı yetiştiriciliği yapılmaktadır. Gölette ki yetiştiricilik kapasitesi yılda 15 tondur. Kira süresi ise 4 yıldır (Çanakkale İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Brifing Raporu, 2014).

Ayrıca Ayvacık ilçesinde 1 adet yurtiçi faaliyet gösteren Su Ürünleri İşleme ve Değerlendirme Tesisi bulunmaktadır. Bu tesis Çanakkale ilindeki su ürünleri işleme değerlendirme tesislerinin %6'sını oluşturmaktadır. İlçedeki tesiste taze soğutulmuş ve dondurulmuş balıklar üretilmektedir (Çanakkale İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Brifing Raporu, 2014).

Ayvacık ilçesinde bulunan 202 aile balıkçılıkla geçimini sağlamaktadır. Bu değer ise Çanakkale ilinin %7.84'ünü oluşturmaktadır. İlde bulunan 960 tekneden %8.54'ü Ayvacık ilçesinde bulunmaktadır (Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2013 ). Ayvacık ilçesinde 2013 yılı itibari ile 9.896.732 TL su ürünleri üretimi yapılmıştır (Çanakkale İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Brifing Raporu, 2014).

1.2.4. İmalat Sanayi

Ayvacık ilçesinin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Özellikle zeytin ağaçlarının bulunması bakımından zeytin yetiştiriciliği ve zeytinyağı üretimi çok fazladır. Küçük ölçekli zeytinyağı işletmeleri bulunmaktadır. Ayvacık’ta dağlık kesimlerdeki köylerde doğal boya ve yerel desene dayalı halı üretilmektedir (Kelkit, 2002).

1.2.5. Ticaret

İlçede ziraat, avcılık, ormancılık ve balıkçılık, inşaat temel sektörlerdir. İyi tanımlanmamış faaliyetler, madencilik ve taş ocakçılığı, imalat sanayi, elektrik gaz ve su, ulaştırma, haberleşme ve depolama, mali kurumlar, sigorta, taşınmaz mallara ait işler ve kurumları yardımcı iş hizmetleri, toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetler, toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller, ise yere ekonomik aktiviteleri oluşturmaktadır.

1.2.6. Turizm

Ayvacık ilçesinde 2 adet yatırım belgeli, 13 adet turizm işletme belgeli ve 106 adet belediye belgeli olmak üzere 121 adet konaklama tesisi bulunmaktadır. Ayvacık %24,9’luk oda sayısı ve %26’lık yatak sayısı oranıyla konaklama ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaktadır. Konaklama tesislerine gelen günübirlik turistlerin sayısı 159.850 iken geceleyen turist sayısı 239.929’dur (Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2013).

1.3. Ayvacık İlçesi, Turizm Potansiyelleri

Ayvacık; doğası,insanı ve kültürü yönünden ülkemizin özgün merkezlerinden biridir. İyi korunmuş doğal yapısı, temiz sahilleri, eski dokusu korunmuş köyleri ve birçok antik kenti ile Ayvacık ilçesi turizm için cazibe merkezi olma yolunda hızlı bir gelişim göstermektedir. Çok uzun bir kıyıya sahip olan ilçe Kaz Dağları'nın denize doğru uzanan kolları üzerinde yer almaktadır (Ayvacık kitapçığı, 2010, Çanakkale Belediyesi).

İlçe doğal ve kültürel çekicilikleri açısından incelendiğinde özellikle eko- turizm ve çok sayıda alternatif turizm türü için potansiyellere sahip olduğu görülmektedir. İlçenin doğal ve kültürel çekiciliklerinden biri olan Adatepe Köyü; Truva, Leleg, Midilli, Pers, Atina, Roma, Selçuklu, Osmanlı hakimiyetleri görmüş ve bunların izlerini taşımaktadır. Yüzyılların birikiminin oluşturduğu taş işçiliğinin örnekleri köyde mevcut binalarda görülmektedir. Köy 1989 yılında sit alanı ilan edilmiştir. Bölgedeki tek korunan köy olma özelliğini taşıyan Adatepe Köyü yakınında tarihte Zeus Altarı olarak yer almış bir sunak yeri vardır. Behramkale, Çanakkale'deki antik yerleşme merkezlerinden en önemlilerinden birisidir. Bir Osmanlı köyü olan Behramkale'de Tuzla Çayı üzerinde gösterişli bir Osmanlı taş köprüsü bulunmaktadır. Antik kentin surları içinde gelişmiş olmasından dolayı sit alanıdır. Tarihi Hüdavendigar Camii minaresiz oluşuyla da ilgi çeker. Sahilde dar bir kıyı şeridi bulunan Behramkale; limanı, temiz denizi ve doğasıyla Assos ören yeri ile bütünleşmiş küçük ve sakin bir beldedir. Ayvacık çevresinde kalıntıları bulunan antik eserlerden Apollon Smintheus tapınağı Gülpınar beldesindedir. Küçükkuyu; küçüklü büyüklü konaklama tesislerinin bulunduğu sahil kıyısına uzunlamasına yayılmış bir sahil beldesidir. Plajları, temiz denizi, bol balığı ile bir sahil yerleşimi olan Küçükkuyu aynı zamanda İda dağı'nın eteklerinden yukarılara doğru bir doğa güzelliğine sahiptir. Her yeri zeytin ağaçları ile kaplı olan Küçükkuyu için zeytin ve zeytinyağı üretimiyle ün kazanmıştır. Edremit Körfezine dökülen Mıhlı Çayı ve kanyonu Ayvacık'ın sahip olduğu bir doğa güzelliğidir. Mıhlı Çayının Başdeğirmen köprüsü Roma mimarisiyle yapılmış olup bir zamanlar Troia'ya giden yol üzerindedir. Yeşilyurt Köyü Ayvacık ilçesine 21 km uzaklıkta, Kazdağları’nın eteklerindedir. Yakındaki Nusratlı’dan çıkarılan taşlarla yapılmış evleri doğayla uyum içerisindedir. Kök boyaları ile boyanan yörenin yünlerinden dokunan halı ve kilimler ile Babakale yöresinde imal edilen bıçaklar yerli ve yabancılar tarafından büyük ilgi görmektedir. Babakale Osmanlı Köyü geçmişi ve barındırdığı mimari yapılarıyla ilgi çekmektedir. Osmanlı Devleti’nin tarihinde inşa ettiği son kale olması bakımından da  özel bir yere sahiptir. Bu döneme ait Ulu Cami, çifte hamam ve çeşmeleriyle bezeli olan köy kalenin etrafında gelişmiştir. Adatepe Zeytinyağı Müzesi'nde zeytinyağı teknolojisinin Romalılardan beri geçirdiği evreler eski preslerle anlatılıyor. Türkiye'deki zengin zeytincilik geleneğine ait pek çok obje de açıklamalı olarak sergilenmekte ve zeytinyağı üretimi de devam etmektedir. Ayvacık yöresi termal turizm açısından henüz çok gelişmemiş olmasına rağmen, taş ve tahtanın bir arada kullanıldığı tarihi evlere sahip Küçükçetmi köyünde bulunan kaplıcalar, sağlık açısından aranılan bir yerdir. Tanrıça Afrodit Kaplıcaları’nda hamam, otel ve havuzlar bulunmaktadır. Ayvacık-Tuzla Kaplıcaları 2006 yılında termal turizm merkezi olarak ilan edilmiştir. Tuzla kaplıcalarında sıcak su kaynağının yanı sıra çamur banyosu yapma olanağı mevcuttur (Ayvacık kitapçığı, 2010, Çanakkale Belediyesi)

Şekil 1.3 Apollon Smintheus Tapınağı , Mıhlı Çayı

Şekil 1.4 Assos antik kenti,Adatepe zeytinyağı müzesi

Assos; günümüzdeki yerleşim yeri Behramkale Köyü ile iç içe, Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinde, M.Ö.VII. yy.’dan bu yana, kesintisiz olarak yaklaşık 2700 yıldır yaşamını sürdürmeye çalışmaktadır. Bölgede bulunan çok sayıda antik yerleşme merkezinin en önemlilerinden birisidir. Kentin etrafını çeviren 4 km.lik surların önemli bir bölümü bugün hala ayaktadır. Akropol'de yer alan Athena Tapınağı, Arkaik Çağ'da inşa edilmiş Anadolu'nun en eski tapınaklarından biridir. Denize yönelik manzarasının yanında bu tapınak, mimari anlamda Ege'nin iki yakasının kültürel bir sentezini oluşturur. . Akropolün hemen kuzey köşesinde Osmanlı Sultanı I.Murat'ın 14. yüzyılda yaptırdığı tek kubbeli cami bulunmaktadır. Behramkale köyü sınırlarındaki Osmanlı döneminden kalma köprü tümüyle ayakta olup halen kullanılmaktadır. Assos ya da Behramkale, antik dönemden bu yana üzerinde yerleşim bulunduğuna dair pek çok iz taşıyan bir turizm kentidir. Bir liman kenti olmasına rağmen, kent sarp bir kayalık üzerine kurulmuştur. Limanda yer alan antik yapılar, orijinal mimarisinde onarılmış ve böylece kentin tarihsel ve kültürel dokusu koruma altına alınmıştır. Assos-Behramkale (Köy-içi), Assos-İskele(Liman), Assos-Kadırga (Kadırga Plajları ve Koyu) deniz turizmi açısından fazlası ile tercih edilen destinasyonlar arasındadır. Av turizmi açısından incelendiğinde Kaz Dağları’na olan yakınlığı dolayısı ile pek çok endemik türe ev sahipliği yapan ve avcılık yapma imkanı sunan, diğer yandan pek çok balık çeşidine ev sahipliği yapan bölgede balık avı için de zengin bir potansiyeli barındırmaktadır. Tarih ve kültür turizmi açısından da Akropol, Antik liman, Athena Tapınağı, Felsefi Stoa Okulu, Nekropol,Hüdavendigar Camii ve Behramkale Köprüsü başlıca kültür varlıklarıdır.Bütün bu veriler ışığında; Assos’da bulunan ve turizme kaynak oluşturabilecek nitelikte olan yerler incelendiğinde ortaya çeşitli turizm çeşitleri çıkmaktadır (Tiryaki, Gümüş ve Büyük, 2008).
2. Çalışma Alanının Özellikleri

2.1. Çalışma Alanının Konumu

Söz konusu alan Çanakkale İli, Ayvacık İlçesi, Sazlı Köyü, Akçakıl Mevkii, İ16C24B pafta, 141 ada, 62 ve 97 nolu parsellerde bulunmaktadır.

Şekil2.1. Çalışma alanının konumu

Şekil 2.2. Çalışma alanının konumu

2.2. Çalışma Alanının Mülkiyet Bilgileri

Söz konusu çalışma alanı 141 ada 62 ve 97 parsellerde bulunmaktadır. Ana taşınmazların niteliği ‘Tarla’ olarak görülmektedir. Toplam çalışma alanı 6.867 m2'dir. Parsellerin mülkiyet bilgileri Tablo 2.1'de gösterilmiştir.

Tablo 2.1 Parsel Mülkiyet Bilgileri

Ada- Parsel Numarası	Yüzölçümü (m2)	Mülkiyet Sahibi
141 Ada 62 Parsel	1.067 m2	Sazlı Otel Turizm İşletmeciliği Tic. LMTD. ŞTİ.
141 Ada 97 Parsel	5.800 m2	Sazlı Otel Turizm İşletmeciliği Tic. LMTD. ŞTİ.
Toplam	6.867 m2	-

3. Planlama Kararları

1. Eko turizm alanları; 1/100.000 Ölçekli Balıkesir – Çanakkale Çevre Düzeni Planı hükümlerinin 4.26 maddesinde “Doğal kaynakların sürdürülebilirliğini güvence altına alarak; yayla turizmi, ornitoloji (kuş gözleme) turizmi, foto safari, akarsu sporları (kano-rafting), çiftlik turizmi, botanik (bitki inceleme) turizmi, bisiklet turları, atlı doğa yürüyüşü, kamp-karavan turizmi, mağara turizmi ve dağ turizmi gibi doğal çevreyi ve biyoçeşitliliği koruyan, yöre halkının refahını ve yöre kültürünü gözeten turizm faaliyetlerinin gerçekleştirildiği alanlardır” şeklinde tanımlanmaktadır.

2. Söz konusu parsellerde 'Turizm Alanı' olarak önerilmiş olup, 'Eko- Turizm Alanı' olarak planlanmıştır. Yapılaşma koşulları ise; /100.000 Ölçekli Balıkesir – Çanakkale Çevre Düzeni Planı hükümlerinin 8.16.2. maddesine göre düzenlenmiş olup detaylı açıklamalar ve kararlar 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı paftası ve raporunda verilecektir. Şekil 3’te öneri 1/5000 Nazım İmar Planı gösterilmiştir.

Şekil 3. 1/5000 Nazım İmar Planı

4.Plan Notları

1. 
   Planın uygulanması esnasında Balıkesir-Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 Çevre Düzeni Planı hükümlerine aykırı uygulama yapılamaz.
   

2. 
   Planda 3194 Sayılı İmar Kanunu ve Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ve bu yönetmeliğinde değiştirilmesine dair yönetmelik hükümleri geçerlidir.
   
3. 
   Planlama Alanına ait 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı onaylanmadan uygulamaya geçilemez.
   

Saygılarımla..

Levent ÇETİN

Şehir Plancısı, İ.T.Ü.

Oda No: 2057