Kervansaray
Yüklə 1,29 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bibliyografya
| KESB 5 Bibliyografya : 6 KESB 7 Bibliyografya : 9 KESBI MUSTAFA EFENDİ 9 Bibliyografya: 10 KESELA 10 Bibliyografya : 11 KESİK BAŞ DESTANI 12 Bibliyografya : 13 KESİK MİNARE CAMİİ 13 KESKİOGLU, OSMAN 13 Eserleri. 14 A) Telif Eserleri. 14 B) Tercümeleri. 14 Bibliyografya : 14 KESRET 14 Bibliyografya: 15 KESREVÎ, SEYYİD AHMED 16 Eserleri. 16 Bibliyografya : 16 KESRİYE 16 Bibliyografya : 17 KESTANEPAZARI CAMİİ 17 Bibliyografya: 19 KESTELÎ 19 Eserleri. 19 Bibliyografya : 20 KEŞ 20 Bibliyografya : 20 KEŞF 21 Bibliyografya : 23 el-KEŞF 24 Bibliyografya : 26 el-KEŞF ve'1-BEYÂN 26 KEŞFİ MEHMED ÇELEBİ 26 KEŞFÜ'l-ESRAR 26 Bibliyografya : 27 KEŞFÜ ESRÂRİ'I-BÂTINİYYE 27 Bibliyografya : 28 KEŞFÜ'1-HAFÂ 28 Bibliyografya : 29 KEŞFÜ'l-MAHCÛB 29 KEŞFÜ'Z-ZUNUN 29 Bibliyografya : 30 KEŞİŞ 30
Bibliyografya : 32 el-KEŞKÛL 32 Bibliyografya : 33 KEŞMİR 33 Bibliyografya : 36 KEŞMIRI 36 Eserleri. 37 Bibliyografya : 38 el-KEŞŞAF 38 Bibliyografya : 39 KEŞŞAFU ISTILÂHÂTİ'L-FÜNÛN VE'1-ULÛM 40 Bibliyografya : 41 KEŞT 41 KETEBE 41 KETEBE 41 KETEBE KAYDI 42 KETHÜDA 42 Bibliyografya : 44 KETHÜDA HASAN PAŞA 45 KETHÜDÂZÂDE ARİF EFENDİ 45 Bibliyografya : 45 KETTANI, MUHAMMED ABDÜLHAY 46 Eserleri. 46 Bibliyografya : 47 KETTANI, MUHAMMED B. ABDÜLKEBÎR 48 Eserleri. 48 Bibliyografya : 49 KETTANI, MUHAMMED B. CA'FER 49 Eserleri. 49 Bibliyografya : 50 KETTÂNİYYE 51 KEVAKİBİ 51 Bibliyografya : 52 KEVAKIBI, MUHAMMED B. HASAN 53 Eserleri. 53 Bibliyografya : 53 el-KEVÂKİBÜ'D-DERÂRÎ 54 el-KEVÂKİBÜ'D-DÜRRİYYE 54 el-KEVÂKİBÜ'D-DÜRRİYYE 54 KEVÂŞÎ 54 Eserleri. 54 Bibliyografya : 55 KEVKEBAN 55 Bibliyografya : 56 KEVKEBÂNÎ 56 KEVN 56
Bibliyografya : 57 KEVN VE FESAD 57 Bibliyografya : 59 KEVSER 59 KEVSER SÛRESİ 59 Bibliyografya : 60 KEVSERİ 60 KEYÂNÎLER 60 Bibliyografya : 61 KEYD 61
Bibliyografya : 62 KEYFİYET 62 KEYHUSREV I 62 Bibliyografya: 64 KEYHUSREV II 64 Bibliyografya : 66 KEYHUSREV III 66 Bibliyografya : 67 KEYKÂVUS I 68 Bibliyografya : 69 KEYKÂVUS I DÂRÜŞŞİFASI 69 Bibliyografya : 70 KEYKÂVUS II 71 Bibliyografya : 72 KEYKÂVUS B. İSKENDER 73 Bibliyografya : 74 KEYKUBAD I 74 Bibliyografya : 76 KEYKUBAD II 76 Bibliyografya : 77 KEYKUBAD III 77 Bibliyografya : 79 KEYL 79 KEYLECE 79 KEYLÎ 79 Bibliyografya : 80 KEYSAN 80 KEYSÂNİYYE 80 Bibliyografya : 82 KEYYALÎYYE 82 KEYYALİYYE 83 KEZZAB 83 KIBLE 83 Bibliyografya : 84 İslâm'da Kıble. 84 Bibliyografya : 88 Kıble Tayini. 89 Bibliyografya : 89 KIBLE TAŞI 90 KIBRIS 90 Bibliyografya : 91 Tarih. 91 Bibliyografya : 94 Osmanlı Dönemi. 94 Bibliyografya : 99 İngiliz İşgali ve İdaresi. 100 Bibliyografya : 104 Mimari. 104 Bibliyografya : 112 KIBRISLI KÂMİL PAŞA 112 Bibliyografya : 114 KIDEM 115 Bibliyografya 116 KIDVAI 116 Eserleri. 116 Bibliyografya : 117 KIFTI 117 KILÂDE 117 Bibliyografya : 118 KILICARSLAN I 118 Bibliyografya : 120
KESBKişinin dînî, ahlâkî ve iktisadî hayatındaki her türlü kazanımmı ifade eden terim. Kurân-ı Kerîm'de kesb kişinin sorumluluğuna konu olan. karşılığını göreceği belirtilen her türlü inanç, düşünce ve faaliyetini belirtmesi yanında özellikle iş ve ticaret hayatında elde ettiği maddî kazançlar için de kullanılmıştır 1 Ayrıca fiil. sa'y. sun' gibi kelimeler de "iş, çaba. çalışma, üretme" anlamlarında geçer. Râ-gıb el-isfahânî. kesbi "faydalı olduğu düşünülen şeyi elde etme çabası" şeklinde tanımladıktan sonra kişinin kendisinin ve başkasının yararına olan şeyleri kazanmak için çalışmasına kesb. yalnız kendisi için faydalı olanı kazanma çabasına daik-tisâb dendiğini belirtir.2 Aynı müellif ameli de "insanın bir amaca yönelik yaptığı iş" diye tanımlamış, amelin fiilden daha özel olduğunu ve bilhassa insan eylemleri için kullanıldığını belirtmiştir. 3Kur'an'-da ve hadislerde insanın dinî hayatı yanında dünyevî faaliyetleri, iş ve ticaret hayatıyla ilgili olarak çeşitli hukukî ve ahlâkî düzenlemeler getirilmiştir. Ayrıca kanaat, tevekkül, sabır, şükür. rızâ. takva, vera' gibi ferdî faziletlere dair âyet ve hadislerden başka sosyal ilişkileri düzenleyen adalet, dürüstlük, merhamet, yardımlaşma, dayanışma, hoşgörü, af, infak. ihsan gibi ahlâk konularıyla ilgili nasiar aynı zamanda iş hayatı ve kazanma faaliyetlerine dair ilkeleri oluşturur. Kur'ân-ı Kerîm aşırı dünyeviliği reddetmekle birlikte din ve dünya işleri arasında mâkul bir denge kurulmasının gerekli olduğunu bildirir. Kur'an'ın genel yaklaşımı ve bazı özel açıklamalar yanında 4 özellikle Bakara sûresinin 200-201. âyetlerinde yalnız dünya varlığını isteyenler eleştirilirken her iki dünyanın güzelliklerini (hasene) isteyenlerden takdirle söz edilmiştir. Müfessirler, burada olduğu gibi çeşitli âyetlerde ''hasene" kelimesinin maddî kazanç, zenginlik ve bolluğu da kapsadığı kanaatindedir. Kur'an'da gecenin dinlenme, gündüzün geçim vakti olarak yaratıldığının belirtilmesi 5 çalışıp kazanmanın normal hayatın bir gereği olduğu fikrine dayanır. İnsanın ancak çalışıp çabalamasınin karşılığını alabileceğini ifade eden âyetler 6 dinî faaliyetler yanında dünya işlerinde başarılı olmanın da çalışmaya ve üretmeye bağlı olduğuna dikkat çeker. Kurtubî. Bakara sûresinin 282-283. âyetlerinde getirilen bazı düzenlemeleri göz önüne alarak İslâm'da kazanmanın ve servet sahibi olmanın karşısında yer alan zihniyeti eleştirmektedir.7 Hadis mecmualarında da emeğin değerine, helâl rızık kazanmanın, mal mülk sahibi olmanın ve zekât, sadaka gibi hayırlarla bu imkânlardan başkalarını yararlandırmanın önemine işaret eden çok sayıda rivayet yer almaktadır. Birçok hadiste "kesb-i tayyib" (güzel kazanç) deyimiyle helâl kazancın önemini anlatan Resûl-i Ekrem, "Kişinin kendi emeğiyle çalışıp kazanmasından daha güzel bir kesb yoktur" demiş 8 dünyadan el etek çekmeye karar veren bazı sahâbîleri bu tutumlarının kendi sünnetinden sapmak anlamına geldiğini söyleyerek uyarmıştır.9 Hadis mecmualarında "Kişinin kesbi ve kendi emeğiyle çalışıp kazanması 10 Kazanç faaliyetlerine teşvik 11 gibi başlıklar altında çeşitli hadisler toplanmıştır.12 Çalışıp kazanma, üretme ve servet edinmeyle ilgili Kur"an ve Sünnetteki bu yaklaşım daha sonraki İslâmî kaynaklara da yansımıştır. Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî el-Kesb adlı eserinde helâl kazancın önemine dair bazı hadis ve haberler aktararak kesbin kendilerini örnek almamız emredilen 13 peygamberlerin yolu olduğunu belirtmekte, bu hususa dair âyetler zikretmektedir. Zühd ve tasavvuf ehlinin, cahil ve ahmaklarından bir kesimin zaruri haller dışında kesbin tevekküle aykırı olduğu yolundaki iddialarını aktaran Şeybânî aklî ve naklî deliller getirerek bu görüşü çürütmekte; özellikle Bakara sûresinin 267. âyetiyle Cum'a sûresinin 10. âyetine dayanarak kesbin farz olduğunu, âlemin nizamının kesbe dayandığını söylemektedir. Bu hususta dikkat çekici görüşler ileri süren Râgıb el-İsfahânî'ye göre Allah, insanları çeşitli yeteneklerle donatıp farklı maddî imkânlara sahip kılmak suretiyle hayatın çok yönlü gelişmesine imkân vermiştir. Bu gelişmeye katkı sağlayacak şekilde dünyada çalışıp kazanmak bir yönden mubah sayılırsa da belirtilen ilâhî düzene hizmet yönü dikkate alındığında aynı zamanda farz olan işlerden kabul edilmesi gerekir.14 Aynı âlimin, başta Gazzâlî olmak üzere kendisinden sonraki ilim ve fikir adamlarınca da benimsenen anlayışına göre her varlığın kendi türüne özgü başlıca işlevlerinden biri dünyanın imarıdır. İnsan varlığının ilâhî irade tarafından belirlenen bu temel amacı, her insana diğer insanları rahata kavuşturma ve geçim şartlarını iyileştirme sorumluluğu yükler. Bu yöndeki bütün faaliyetler, dünyayı mâmur etme hususundaki ilâhî iradenin gereğini yerine getirmek anlamına geldiğinden Allah yolunda cihad ve ibadet sayılır. İslâm âlimleri çoğunlukla, insanın halifeliğiyle ilgili âyetleri yeryüzünün imar edilmesi ve uygarlığın geliştirilmesi yükümlülüğünü içine alacak şekilde yorumlamışlardır. Çünkü dünyanın imarı ve insanlığın huzuru için yapılan her iş bir yönüyle Allah'a halefliktir 15 Bu konuda oldukça gerçekçi düşünenlerden biri olan Mâverdî, toplumsal düzeni sağlayıp yaşatmanın altı temel şartından birinin yüksek ideal ve büyük hedef olduğunu belirttikten sonra (diğerleri yaşanan din, etkin yönetim, kapsamlı adalet, genel güvenlik ve yaygın refahtır) bu kavramı daha iyi bir gelecek, daha gelişmiş bir ülke ve toplum projesi olarak açıklar. Mâverdî'ye göre eğer insanlar gelecek kaygısı taşımadan günlük ihtiyaçlarıyla yetinselerve daha fazlasını kazanma konusunda bir istek duymasalardı dünya harap olurdu. Şu halde ülkelerin mâmur hale gelmesi fertlerin içindeki kazanma arzusuna bağlıdır. Bu sayede her nesil bir sonraki nesle bir önceki nesilden aldığından daha gelişmiş ve müreffeh bir ülke bırakır ve zamanla ülke daha düzenli, daha huzurlu bir hale gelir.16 Fakirlik korkusu insanlarda zorunlu olarak bir kazanma arzusu doğurmakta, kişileri çalışmaya ve sonuçta toplumun da yararına olan zahmetlere katlanmaya yöneltmektedir. Bir tek insanın üstesinden gelemeyeceği kadar çeşitli olan ihtiyaçlar ve talepler, insanlığın gelişmesi için gerekli her türlü işin yapılmasını ve bunları yapacak meslek erbabının yetişmesini sağlamakta, böylece fakirlik gerçeği ve kazanma isteği toplumsal refahın gelişmesi için olumlu birmotif değeri taşımaktadır. İbn Hibbân bu yapıcı kazanma arzusunu "övgüye değer hırs" diye nitelemektedir.17 Bazı mutasavvıflar dışında İslâm âlimleri genellikle tevekkül kavramını da bu çerçevede yorumlamışlar ve bir İnsanın başka insanların işlerinden, mesleklerinden, onların ürettiği imkânlardan yararlanırken kendisinin çalışıp üreterek onlara yararlı olmamasını zulüm olarak değerlendirmişlerdir. Bu düşünceden hareketle de sûfîlik iddiasında bulunarak başkalarının kazandıklarından istifade ederken kendileri yararlı olmayan kişileri insanların ekmeğine ortak olan birer tufeylî saymışlardır.18 Klasik ahlâk kitaplarında adalet, ihsan, dürüstlük, kardeşlik gibi genel ahlâk ilkelerine ve özellikle iş hayatına dair ahlâk kurallarına geniş yer verilmiştir. Meselâ Gazzâlî'nin İhyâ^ü 'ulûmi'd-din'inin on üçüncü bölümü 19 bu konuya ayrılmıştır 20 Bu tür kaynaklarda yer alan kazanma hususundaki kurallar arasında şunlar zikredilebilir:
başkalarının hak ve menfaatlerine en az kendisininki kadar değer vermek ve gerektiğinde özveride bulunmak. 22 Bibliyografya :Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, "caml", "ksb" md.leri; a.mlf., ez-Zerfa ilâ mekârimİ'ş-şerFa (nşr. Ebü'l-Yezîd el-Acemî), Kahire 1405/1985, s. 86, 90-96, 374-425; VVensinck, el-Muccem, "ksb" md.; M. F. Abdülbâki, ei-Mu'cem, "ksb" md.; Dârimî, "Büyü"', 6; Buhârî, "Büyü"', 15, "Nikâh", 1; İbn Mâce. "Ticârât", 1; Muham-med b. Hasan eş-Şeybârıî, el-Kesb (nşr. Süheyl Zekkâr, Risâtetân fı'l-kesb içinde), Beyrut 1417/ 1997, s. 35-132; İbn Hibbân. Raozatü'l-'ukaiâ' ve nüzhetü'l-fuzalâ' (nşr. M. Muhyiddin Abdül-hamîcl v.dgr.), Beyrut 1397/1977, s. 132; İbn Miskeveyhı. Tehzlbü'l-ahlâkı(nşr. İbnü'l-Hatîb). Beyrut 1398, s. 110, 119, 137, 146-150; Mâ-verdî, Edebü'd-dünyâ ue'd-dîn, Beyrut 1398/ 1978, s. 136-146; Gazzâlî, İhya', II, 60-64, 79-87; IV, 91-92; Kurtubî. el-Câmt\m, 413; Münâ-vî, Feyzü'l-kadîr, II, 291; I. Goldziher, Ledogme et la loi de /'/s/am(trc. FelixArin), Paris 1920,5. 4, 111-120. Mustafa Çağrıcı Yüklə 1,29 Mb. Dostları ilə paylaş:
|