Kiçik Qafqazın iqlimi



Yüklə 248,49 Kb.
səhifə4/7
tarix08.10.2023
ölçüsü248,49 Kb.
#129860
1   2   3   4   5   6   7
Sunu (72)

Qafqazın çayları Xəzər, Azov və Qara dənizlərinin hövzələrinə aiddirlər. Ərazinin xeyli hissəsi Xəzrin hövzəsinə aid olsa da, illik axımın həcminə görə (56%) Avov – Qara dəniz hövzələri birinci yerdə durur. Böyük Qafqazın əksər çayları öz mənbələrini Suayrıcı və Yan silsilənin qarla örtülü zirvələrindən götürür. Çayları bolsuludur.

Qafqazın çayları Xəzər, Azov və Qara dənizlərinin hövzələrinə aiddirlər. Ərazinin xeyli hissəsi Xəzrin hövzəsinə aid olsa da, illik axımın həcminə görə (56%) Avov – Qara dəniz hövzələri birinci yerdə durur. Böyük Qafqazın əksər çayları öz mənbələrini Suayrıcı və Yan silsilənin qarla örtülü zirvələrindən götürür. Çayları bolsuludur.

Böyük Qafqazın qərb hissələrinin çayları əsasən Qara dənizin hövzəsinə aiddirlər. Bu ərazilərdə Qafqaz sıra dağları sahilə yaxın yerləşdiyindən əksər çayların hövzələri kiçik, uzunluqları isə 100 km-dən çox olmur. Cənub-şərqə doğru Böyük Qafqaz silsiləsi getdikcə dənizdən aralandığından çayların hövzələri böyüyür və uzunluqları artaraq 300 km-ə çatır. Belə çaylara Rioni, Kodori, İnqurieri və.b göstərmək olar. Çayları bolsuludur, qısa bir məsafədə düşmələri 2000-3000m təşkil edir . Zaqafqaziyanın böyük bir hissəsi Kür hövzəsinə aiddir. Hövzəyə sular isə Böyük Qafqazın cənub yamaclarından, Kiçik Qafqazın çoxsaylı silsilələrindən, Cavaxet-Qarabağ dağlıq yaylasından yığılıb gəlir. Öz başlanğıcını Böyük Qafqazın cənub yamacından götürən və Kür çayının sol qolları olan çaylar nisbətən bol sulu və yay aylarında belə daimi axarlı çaylardır. Bunlara Böyük Lixa, Araqvi, Mazım-çay, Balakənçay, Katexçay, Daşağılçay, Dəmiraparançay və.b misal göstərmək olar. Kür çayının sağ qolları rütubətlənmə şəraitinin az olduğu ərazilərdən axdığından sol qollara nisbətən az suludurlar. Zaqafqaziya dağlıq yaylası effuziv mənşəli süxurlarla örtülü olduğundan yağan yağıntıların xeyli hissəsi yerin dərin qatlarına sızdığından burada səth axınları çox zəif inkişaf etmşdir.

Böyük Qafqaz çaylarında qar, Kiçik Qafqazda yeraltı sularla qidalanma üstünlük təşkil edir.


Yüklə 248,49 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin