Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari. I. Kimyoning asosiy tus
Tarkibning doimiylik qonuni bo’yicha masalalar 1.Kim tomonidan tarkibning doimiylik qonuni taklif etilgan?
A)J.Prust B)J.Dalton C) M.Lomonosov D)Ibn Sino
2. Fransuz olimi josev Prust tomonidan ta’riflangan tarkibining doimiylik qonuniga molekulyar tuzulishli moddalarbo’ysunadi, nomolekulyar tuzulishililari bo’ysunmaydi. Ammo molekulyar moddalar bo’ysunmasligi mumkin. Masalan , yuqori molekulyar birikmalar (polimerlar) va yana bazi moddalar. Ikkinchi holat sababini aniqlang.
A)Molekulyar tuzulishli modda tarkibida ion bog’ bo’lsa
B)molekulani tashkil etgan element atomlarning turli izotop borligi.
C)molekulalarning o’zaro birikishidan dimerlar hosil bo’lishi
D)molekula va atomlarning doimo harakatda ekanligi
3.Tarkibning doimiylik qonuniga berilgan to‘g‘ri ta’rifni toping?
A)har qanday quyi molekular toza moddani olinish usuli va joyidan qat’i nazar doimiy tarkibga ega boiadi.
B)birikmalar bir elementning ma’lum sondagi atomlari boshqa elementning aniq sondagi atomlari bilan birikishidan hosil bo'ladi.
C)agar ikki element bir-biri bilan bir necha kimyoviy birikma hosil qilsa, bu birikma-lardagi bir element massasiga to‘g‘ri keluvchi boshqa element massalari o‘zaro kichik butun sonlar nisbatida bo‘tadi.
D)har qanday quyi molekular toza moddani olinish usuli va joyidan qat’i nazar doimiy tarkibga ega bo'lmaydi.
4. Tarkibning o`zgaruvchan va o`zgarmasligini haqidagi fikrni birinchi bo`lib fanga kim kiritgan?
A)Dalton B)Bertolle C)Kurkunov D)Meyer
5. Daltonidlarni ko‘rsating? 1) suv; 2) metan; 3) titan(II)oksid; 4) uran(II)oksid; 5) vodorod xlorid.
A) 1 va 2 B) 2 va 3 C) 3 va 4 D) 1,2 va 5
6.Nomolekular tuzilishdagi moddalarga xos bo'lgan xususiyatlami ayting? 1) gaz; 2) suyuq; 3) qattiq; 4) qaynash harorati past; 5) qaynash harorati yuqori; 6) suyuqlanish harorati past; 7) suyuqlanish harorati yuqori.
A) 1,5,6 B) 1,2,3,4,6 C) 3,5,7 D) 2,4,6
7. Bertollidni aniqlang?
A) S2O B) O3 C) KMnO4 D) SO2 8. Bertollidni aniqlang?
A) S2O B) O3 C) K2MnO4 D) SO2 9. Bertollidni aniqlang?
A) H2O B) P4 C) KClO3 D) CO2 10. Vanadiy(II)oksidning tarkibi nimaga bog’liq?
A) temperaturaga va sintezda ishlatiladigan kislorodning bosimiga
B) massa va sintezda ishlatiladigan kislorodning bosimiga
C) sintezda ishlatiladigan kislorodning bosimiga
D) temperature
11. Tarkibi o‘zgaruvchan birikmalar ( bertollidlar)ni aniqlang? 1) atom kristal panjara 2) ionli kristal panjara 3) metall kristal panjarali; 4) molekulyar kristal panjarali A) 1 B) 2,3 C) 1,2,3 D) 1,2,3,4 12.Berilgan moddaning molekular yoki nomolekular tuzilganligini nimasiga qarab oldindan aytib berish mumkin?
A) kimyoviy xossalariga B) fizik xossalariga
C) fizik-kimyoviy xossalariga D) tuzlishiga
13. Vanadiy (II) oksid o’zgaruvchan tarkibli birikmalarga kiradi. Uning formulasini VO1,5-x bilan ifodalash mumkin. Agar uning 32,7 g namunasida 7,2 g kislorod bo’lsa, oksidning eng oddiy formulasini va Kurnakov taklif etgan qaysi tarkibli birikmaga kirishini aniqlang.
A) VO1,3, bertollid B) VO1,3, daltonid
C) VO0,9, bertollid D) VO0,9, daltonid