Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari. I. Kimyoning asosiy tushunchalari. Atom

Gaz qonunlari.
Avagadro qanuni
1. 1811 yilda Avogadro bir necha isbotlanmagan fikrlarni o’rtaga tashlagan. Quyidagilardan qaysi biri shu fikrga kirmaydi?
A) Bir xil sharoitda turli gazlarning teng hajmlarida molekulalar soni teng bo’ladi.
B) Gaz holatidagi oddiy moddalarning molekulalari ikkita atomdan tuzilgan
C) bir mol gaz tarkibida 6,02·10²³ ta molekula bor
D) bir xil sharoitda har qanday gazning bir moli bir xil hajmni egallaydi.
2. Avogadro doimiysini toping?
A)6.02 ²³mol B)6.02 10²³mol/l
C)6.02 10²³gr/mol D)6.02 10²³mol^-1
3.Avogadro sonining birligi nima?
A) mol^-1 B) litr C) gramm D) 1 mol
4. Avogadro qonuniga ta’rif bering?
A) atomlarning massasi o‘zgarmas bo‘lganligi sababli moddaning massa tarkibi ham umuman o‘zgarmas bo‘ladi.
B) har qanday toza modda olinish usulidan qat’i nazar, o‘zgarmas sifat va miqdoriy tarkibga ega bo‘ladi.
C) bir xil sharoitda turli gazlarning teng hajmlarida molekulalar soni bir xil bo‘ladi.
D) o‘zgarmas bosimda reaksiyaga kirishayotgan va hosil bo‘layotgan gazlarning hajmlari o‘zaro kichik butun sonlar nisbatida bo‘ladi.
5. Avogadro qonunidan kelib chiqadigan xulosalarni ayting? J:
1) turli gazlarning teng hajmlarida (bir xil sharoitda) molekulalar soni bir xil bo‘lishi kerak;
2) normal sharoitda 1 mol gazning hajmi 22,4 l bo‘ladi. Bu hajm gazning molyar hajmi deyiladi;
3) gazlarning teng hajmlari massalarining nisbati ularning molyar massalarining nisbatiga teng:
m₁ : m₂ = M₁ : M₂.
4) Oddiy gaz moddalar (kislorod, vodorod, ftor, xlor, brom, yod, azot) molekulyar shaklda indeksga ikki qo’yib;
A) 1,2,3 B) 1,2,3,4 C) 2,3,4 D) 3,4
6. Avogadro qonunini qanday qilib va qachon yaratdi?
1) barcha gazlar bir xilda siqilishiga (Boyl-Mariott qonuni)
2) termik kengayish koeffitsiyenti bir xilligiga (Gey-Lyussak qonuni)
3) ba’zi umumiy xossalari borligiga e’tibor bergani holda kuzatishlari asosida
4) 1811-yilda laboratorida;
A) 1,2,3 B) 1 C) 2,4 D) 1,2,3,4
7. Avogadro qonunini Berselius qanday ta’riflagan?
A) bir xil sharoitda olingan va hajmlari teng bo‘lgan gazlardagi atomlar soni baravar bo‘ladi
B) bir xil sharoitda olingan va hajmlari teng bo‘lgan gazlardagi molekulal soni baravar bo‘ladi
C) bir xil sharoitda olingan va hajmlari teng bo‘lgan gazlardagi atomlar soni teng bo‘lmaydi
D) har xil sharoitda olingan va hajmlari teng bo‘lgan gazlardagi atomlar soni baravar bo‘la
4.Avogadro qonuniga agregat holati qanday bo'lgan moddalar bo'ysunmaydi? 1) gaz; 2) suyuq; 3) qattiq.
A) 1,2,3 B)1 C) 2,3 D) 3
8. Gey-Lussak qonunini tushuntirish uchun 1811-yilda A.Avogadro qanday isbotlanmagan fikrlarni o‘rtaga tashladi?
1) bir xil sharoitda (temperatura va bosim) turli gazlarning teng hajmlardagi molekulalar soni bir xil bo‘ladi;
2) gaz holatidagi oddiy moddalarning (vodorod, xlor, azot, kislorod) molekulalari ikkita bir xil atomlardan tuzilgan;
3) bir xil sharoitda har qanday gazning bir moli bir xil hajmni egallaydi.
A) 1,2,3 B) 1 C) 2 D) 2,3
9.Gess qonuni ‒ …?
A) reaksiyalarning issiqlik effekti boshlang'ich moddalar bilan hosil bo'lgan mahsulotlarning tabiatiga bog‘liq bo‘lib, reaksiyaning oraliq bosqichlariga taalluqli emas
B) har qanday murakkab moddaning oddiy moddalarga qadar parchalanish issiqligi uning hosil bo‘lish issiqligiga teng emas, ishorasi qarama-qarshi tarzda ifodalanishi
C) Oddiy moddalardan 1 mol murakkab moddaning hosil bo‘lishida ajralib chiqadigan yoki yutiladigan issiqlik miqdori
D) har qanday murakkab moddaning oddiy moddalarga qadar parchalanish issiqligi uning hosil bo‘lish issiqligiga teng bo‘lib, ishorasi qarama-qarshi tarzda ifodalanishi


10. Gey-Lussak qonunini kimning qanday ta’limoti asosida izohlab bo‘lmaydi?
A) Berseliusni- “oddiy moddalar atom­lardan tuzilgan” degan
B) Daltonni -“Molekulalar atomlar mexanik t’odalanishidan iborat” degan
C) Boylni-“Kimyoviy reaksiyalarda modda massasi o’zgarmaydi” degan
D) Boyl-Marriotni-“ o’zgarmas temperatuda gazning hajmi uning posimiga to’g’ri proporsional” degan
11.Hajmiy nisbatlar qonuniga ta’rif bering?
A) atomlarning massasi o‘zgarmas bo‘lganligi sababli moddaning massa tarkibi ham umuman o‘zgarmas bo‘ladi.
B) har qanday toza modda olinish usulidan qat’i nazar, o‘zgarmas sifat va miqdoriy tarkibga ega bo‘ladi.
C) bir xil sharoitda turli gazlarning teng hajmlarida moleku-lalar soni bir xil bo‘ladi.
D) o‘zgarmas bosimda reaksiyaga kirishayotgan va hosil bo‘layotgan gazlarning hajmlari o‘zaro kichik butun sonlar nisbatida bo‘ladi.