Mashg’ulot ta’siri ostida sportchining xolati o’zgarishi 3 bosqichga bo’linadi: hafta yoki oylar bo’yicha nisbatan bosqich davomida saqlanishi. Masalan: sport formasining xolati mashg’ulot jarayonida yetarlicha chiniqmaganligi va h.k.
Joriy xolati: bir yoki bir necha mashg’ulotni ta’siridagi o’zgarishi (bu holatlarni baholash, keyingi mashg’ulotlarni tuzilshi va yo’nalishini va ularga nisbatan yuklamaning kattaligini aniqlashga yordam beradi).
Operativ holati : alohida mashqlarning ta’siri ostida o’zgaruvchan va tezlikda o’tuvchi (bularni mashg’ulotlar dasturini tuzishda, mashqlarning davom etish vaqti, harakteri, shiddati va uni bajarish, davom etish vaqti va dam olish intervalining harakteri hisobga olinadi).
Sport mashg’uloti jarayonini ko’p qirraliligi va sportchining doimiy xolda imkoniyatining o’zgarishi, har xil omillar ta’sirida uning holatini tebranishi, boshqarishining negizi bo’lib hisoblanadi. Bu esa sportchidan murabbiyga beriladigan teskari aloqasi orqali beriladi :
Sportchidan murabbiyga boruvchi ma’lumotlar (o’znini sezishi, ishga bo’lgan munosabati, kayfiyati va b.k.)
Sportchi o’zini tutishi haqidagi axborotlar (mashg’ulot ishining xajmi, uning bajarishi, aniqlangan xatolari va h.k)
Mashg’ulot samaradorligini, qisqa vaqtdagi ko’rsatkichlari (mashg’ulot yuklamasi ta’sirida funksional tizimidagi chegara va o’zgarishlar harakteri).
Sport mashg’uloti davrlarida bosqichlari bo’yicha tayyorgarliklari mashg’ulotni boshqarish samaradorligi mashq bilan chiniqish mashg’ulotlarining tuzilishini aniq sonining ko’rsatkichlari va sport faoliyati bilan bog’liqdir.
Bu esa, bu yoki u sport turlaridagi aniq sport predmetiga harakterlidir. Shuning uchun mashg’ulot va musobaqa faoliyati modelini tuzish va saralash sifatida ham ishlatiladi. (sportda takomillashtirishning ma’lum bosqichlarida, tanlash sifatida ham ishlatiladi). Keyinchalik sportchining aniq funksional imkoniyatlarini, modeldagi individual ko’rsatkichlari bilan qiyoslanadi va keyingi ish va berilgan samaradorlikka erishish yo’nalishi aniqlanadi.
Mashg’ulot jarayonida rejalashtirilgan natijaga erishishga yordam beruvchi, mashg’ulot vositasi va uslublari amalga oshiriladi.
Ko’rsatilgan siklni yakunlovchi operatsiyasi bo’lib, oraliq nazorat, mashg’ulot jarayonini samaradorligini belgilaydi va kerakli vaqtda korreksiya qilinadi. Bu siklning hamma operatsiyalarini amalga oshirishni, eng kerakli sharoitibo’lib, har tomonlama tenglashtirilgan ko’rsatkichlar hisoblanadi. Musobaqa faoliyati va sportchining tayyorgarligini aniq tuzilishini ko’rsatkichlari model tavsifini, oraliq nazorat ham boshqarishning asosiy ishlanmasi bo’lib hisoblanadi. Nazoratning bu natijasi ishning asosiy yo’nalishi va natijasiga erishish yo’lini aniqlaydi.
FOYDALANGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI
1. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.T., 1992
2.O`zbekiston Respublikasining “Ta`lim to`g`risida”gi Qonuni. – T .,1997
O`zbekiston Respublikasining Kadrlar tayyorlash milliy dasturi. –
O`zbekiston Respublikasining “Jismoniy tarbiya va sport to`g`risida”gi Qonuni,T.,2000
6.O`zbekistonda bolalar sportini rivojlantirish jamg`armasini tashkil etish to`g`risidagi Farmoni.2002 y 24 oktyabr 7.Karimov I.A.O'zbekiston kelajagi buyuk davlat, T., “O'zbekiston”. 1992 8.Karimov I.A. Bizdan ozod va obod vatan qolsin. T., “O'zbekison” 1994
9.Karimov I.A. O'zbekistonning o'z istiqlol va taraqqiyot yo'li. T., “O'zbekison” 1992
10.Karimov I.A. O'zbekiston XXI asr bo'sag`asida. T., “O'zbekiston”, 1997
11.Karimov I.A. O'zbekiston XXI asrga intilmoqda. T.,
O'zbekiston”, 2000
12.Karimov I.A. Barkamol avlod orzusi, T., “Sharq” 1995 13.Karimov I.A.Milliy istiqlol g`oyasi: asosiy tushunchalar va tamoyillar. – T .; O'zbekiston”, 2000
14.Karimov I.A. Yuksak ma`naviyat-yengilmas kuch. – T; O`zbekiston.2008.
15.Karimov I.A. Mamlakatni modernizasiya qilish yo`lini izchil davom ettirish – taraqqiyotimizning muhim omilidir. O`zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi qabul qilinganligining 18 yilligiga bag`ishlangan tannanali marosimdagi ma`ruzasi 2010
16.Karimov I.A. Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantorish konsepsiyasi. Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senatining qo`shma majlisidagi ma`ruzasi. 2010
17.Aliev A. O'qituvchining ijodkorlik qobiliyati.-T., “O'qituvchi”.1991
18. Ataev A.K.Kurash.O'quv qo'llanma.-T., 1987
19.Abdumalikov R., Jismoniy tarbiya va sportni boshqarishning nazariy asoslari. O'quv qo'llanma, -T., O'zDJTI nashriyoti. 1996
20.Abdumalikov R., Abdullaev T., va boshqalar. Jismoniy tarbiya ta'limi ilmini takomillashtirish masalalari. Metodik qo'llanma. T.,
O'zDJTI nashriyoti 1996 y
21.Akramov A.K., O'zbekistonda jismoniy madaniyat va sport tarixi. o'quv qo'llanma. T., O'zDJTI nashriyoti 1997
Abdullaeva.Sh.A va boshqalar. Pedagogika T., “Fan” 2004y
28.Kerimov.F.A. Sport sohasida ilmiy tadqiqotlar.T., “Zar qalam”.2004 29. Mirsaidov M.M., Shokirov A.R., Fizkultura i sport v usloviyax rinka, T., «Uzbekistan» 1992
Matveev A.R. “Jismoniy tarbiya nazariyasi va uni o'qitish metodikasi” Moskva- 1898
Mavlonova R.R., To'raeva O va boshq. Pedagogika T.,
“O'qituvchi” 2001
Mahkamov U.Madaniyat odobdan boshlanadi.
33.Mavlonova R., To`rayeva R.,Xoliqberdiyeva K.,Pedagogika. – T .,
“O`qituvchi”,2002
Maxmutov M.I. Teoriya i praktika problemnogo obucheniya.
Kazan 1972
Oliy pedagogika o'quv yurtlarining o'quv jarayoniga pedagogik texnologiyalarni tatbiq etishning ilmiy asoslari // Respublika ilmiy
– metodik konf. materiallari-T., TDPI 2000
Ochilov M. Yangi pedagogik texnologiyalar. Qarshi Nasaf 2000
Psixologiya / qisqacha izohli lug`at.-T., Nizomiy nomidagi TDPU 1998
Roziqov O. va boshq. Didaktika T., “Fan” 1997
Roziqov O. Dars va uning tiplari .Sovet maktabi. 1971 №2 40. Saidahmedov N. Yangi pedagogik texnologiyalar (nazariya va amaliyot). – T., “Moliya” 2003
Salomov R.S. Problemi visshego fizkulturnogo obrazovaniya.
monografiya T., 1992
Salomov R.S. Jismoniy tarbiya nazariyasi T., 1990