|
|
səhifə | 3/4 | tarix | 28.09.2023 | ölçüsü | 32,36 Kb. | | #129507 |
| 1 Qishloq xo‘jalik 1Ekinshiden, dıyxanshılıq hám sharwashılıq basqa islep shıǵarıw túrlerinen ózleriniñ dawamlilig'i, sonıń menen birge máwsimiyligi menen parıq qiladi. Mısal ushın paxtanı jetistiriw iskerligi jerdi egiwge tayarlawdan tartıp, tap ónimdi jiynastırıp alg'ang'a shekem keminde 7-8 ay dawamında alıp barıladı.
Sonday eken, dıyxanshılıq hám sharwashılıqtıń dawam etiw waqti xarakterine iye boliwi olarǵa qılınıp atırǵan sariplaniw hám alınatuǵın ónimler dáwirlerin bir-birine mas emesligin kórsetedi. Mısalı, ónimdi jetistiriwge ketetuǵın janlı hám ónimge miynet sarp etiwleri toqtawsíz túrde pútkil jıl dawamında dawam etedi, ónimdi jiynastırıp alıw bolsa jıldıń málim dáwirine tuwrı keledi. Bul óz gezeginde diyxanshiliq hàm sharwashiliqta tamamlang'an islep shig'ariw esap beriw jılı ayları boyınsha, sonıń menen birge kelesi dáwir ushın úzliksiz esapqa aparıw zárúrshiligin tuwdıradı. Kópshilik awıl xojalıǵı ónimlerin jetistiriwdiń máwsimiy xarakterge iye boliwi miynet, materiallıq hám finanslıq resurslardan ten' emes paydalanıwǵa, sonıń menen birge máwsimiy rezervlerdi jaratıwdı zárúrat etip qoyadi.
Úshinshiden, awıl xojalıǵı kárxanalarında jetistirilgen ónimler tiykarǵı hám qosımsha ónimlerge bólinedi. Ózine túser bahasın kalkulyatsiya qılıw obiekti bolıp tiykarǵı ónim esaplanadı. Lekin qiling'an qárejetler de tiykarǵı, da qosımsha ónimge tiyisli boladi. Sol sebepli de, qárejetlerdi tiykarǵı hám qosımsha ónimler ortasında bólistiriw, olar hár birinin' joba hám haqıyqıy ózine túser bahalarin, tabıs ma`nisin hám satıw bahaların tuwrı anıqlaw zárúrshiligi payda boladı. Mısalı, bul jumıslar hár bir ónim túri boyınsha individual jantasıwdı talap etedi.
Tórtinshiden, awıl xojalıǵı kárxanalarında jetistirilgen ónimler máwsim dawamında tek g'ana ózine túser bahasında alip barıladı. Olardıń haqıyqıy ózine túser bahası, erisilgen finanslıq nátiyjeler tek awıl xojalıq kalendar jılı tawsılǵannan keyin ǵana, buxgalteriya esabında barlıq túrdegi dáramat hám qárejetler tolıq sáwlelendirilgennen keyin anıqlanadı.
Besinshiden, Jetistirilgen ónimlerdin’ tez buzılıwina beyimligi, arnawlı saqlaw orinlarin talap etiwi, isletiliw maqseti hám basqa tárepleri olardı túrli usıllarda tabıs qılıwdı hám qarıydarlarģa jiberiwdi talap etedi. Mısalı, terilgen paxta tikkeley daladan paxta punktlerine tapsırıladı.
Tap sonday tez buzilatug'in mıywe-palız eginleri, palız eginleri, sharwashılıq ónimleri olardı qayta islew kárxanalarına tikkeley daladan (fermalardan) júkletiledi. G'álleshilik awil xojalig'i karxanalarina yamasa tuwrıdan-tuwrı g'alle qabıl etiw kárxanalarına tapsırıladı. Tez buzilmaytug'in miyweler, palız eginleri, sharwashılıq ónimleri awıl xojalıq kárxanalarınıń arnawlı saqlaw orinlarina tapsiriladi.
Altınshıdan, awıl xojalıǵı ónimlerin jetistiriw awıl xojalıǵı kárxanalarında bul tarawdıń boyınsha qánigelikke iye bolǵan qánigelerden ibarat bolǵan miynet jámáátlerin qáliplestiriwdi, sonıń menen birge olar miynetine aqsha tólewdi túrli sırtqı kórinislerde hám de sistemalarda shólkemlestiriwdi talap etedi. Awıl xojalıǵı kárxanaalarınıń ózine tán qánigelerine agronomlar, zootexniklar, veterinarlar, muraplar, qoyshılar, sút sawiwshilar, traktorshilar, jumısshılar hám basqalar kiredi. Awıl xojalıǵı tiykarlanıp topar miynetine tayanadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|